5 triệu thùng cherry Chile có giá trị lên tới 130 triệu USD không kịp tới Trung Quốc vào dịp Tết sẽ ra sao?
Toàn ngành hiện đang chờ đợi sự bồi thường thích đáng từ Maersk, một trong những công ty vận tải hàng đầu thế giới.
Các nhà trồng trọt và xuất khẩu Chile mô tả tình trạng này là một "cuộc khủng hoảng lớn" khi hơn 1.300 container, tương đương khoảng 5 triệu thùng cherry, đang mắc kẹt trên tàu Maersk Saltaro. Theo các chuyên gia trong ngành tại Chile và Trung Quốc, nếu lô hàng này đến kịp trước thời điểm cao điểm bán hàng Tết Nguyên đán, giá trị có thể dao động từ 60-130 triệu USD trên thị trường Trung Quốc. Tuy nhiên, tàu hiện dự kiến sẽ cập cảng Trung Quốc vào ngày 6/2, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành cherry Chile trong bối cảnh sản lượng xuất khẩu sang Trung Quốc đã tăng 51% so với năm trước.
Luis Ahumada, Giám đốc Grupo Los Olmos và Giám đốc Điều hành của Exportadora Los Olmos – một trong những nhà trồng và xuất khẩu cherry lớn nhất Chile – nhận định: "Trước hết, cần nhìn nhận thực tế rằng những điều chỉnh trong ngành cherry đã được dự báo từ ít nhất ba năm trước. Việc tăng trưởng không ngừng với cherry, đặc biệt là khi phụ thuộc gần như hoàn toàn vào một thị trường, là điều không bền vững. Thứ hai, cho đến mùa trước, cherry vẫn là một ngành kinh doanh vượt trội và đóng góp quan trọng cho ngành trái cây Chile – một hiện tượng chưa từng có trong lịch sử ngành nông nghiệp toàn cầu. Những điều chỉnh về sản lượng và chất lượng là điều bình thường trong ngành. Đây là một phần của chu kỳ, và cherry vẫn sẽ là một mặt hàng sinh lời cho nông dân Chile trong nhiều năm tới".
Về sự cố tàu bị trì hoãn, ông Ahumada cho biết: "Dù hiếm gặp, nhưng những sự cố như thế này không phải là không thể xảy ra. Con tàu đang chở 1.318 container, tương đương gần 5 triệu thùng cherry – một khối lượng khổng lồ. Toàn ngành hiện đang chờ đợi sự bồi thường thích đáng từ Maersk, một trong những công ty vận tải hàng đầu thế giới. Họ cần có trách nhiệm giải quyết sự cố kỹ thuật này. Tình huống này cũng nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của sự linh hoạt và khả năng thích ứng trong một ngành công nghiệp đầy biến động như thế này".
Một trong những tàu Maersk chở cherry Chile vào đầu mùa vụ 2024/25 |
>> Tàu buồm chở hàng dài nhất thế giới chính thức hạ thủy 
Do tính chất nhạy cảm và nguy cơ thiệt hại lên đến hàng triệu USD, nhiều doanh nghiệp và cá nhân trong ngành từ chối đưa ra bình luận chính thức. Một nhà xuất khẩu lớn của Chile có container trên tàu cho biết đây là một cuộc khủng hoảng nghiêm trọng: "Tôi có một số container trên tàu và đã liên hệ với công ty bảo hiểm. Chúng tôi sẽ chờ xem cách họ giải quyết. Tôi nghe nói sau Tết Nguyên đán, người mua Trung Quốc sẽ sớm quay lại thị trường, vẫn còn một lượng lớn trái cây cần được tiêu thụ".
Tuy nhiên, có một vấn đề đáng lo ngại, Tết Nguyên đán là thời điểm hàng trăm triệu người Trung Quốc tạm nghỉ để về quê thăm gia đình. Điều này có thể ảnh hưởng đến lượng khách hàng sẵn sàng mua cherry khi hàng cập cảng. Theo giới trong ngành, sau Tết, thị trường thường chậm lại, giá bán giảm và nhiều chương trình khuyến mãi diễn ra. Một nhà xuất khẩu bình luận: "Chúng tôi sẽ chờ xem liệu khách hàng có quay lại mua hàng hay không".
Một nhà xuất khẩu khác từ Chile nhận định: "Đây là một mùa vụ rất khó khăn khi sản lượng cherry tăng 51%, tạo ra một thách thức lớn. Bên cạnh đó, còn có lô hàng cherry chín muộn từ miền Nam Chile. Cherry loại này có vị ngọt và chất lượng tốt, nhưng sẽ đến sau Tết Nguyên đán. Làm việc trong ngành trái cây luôn là một thách thức lớn, và đây chắc chắn không phải là lần cuối cùng chúng tôi phải đối mặt với những khó khăn như thế này".
Một nhà nhập khẩu Trung Quốc chia sẻ: "Hầu hết các doanh nghiệp trong ngành đều bị ảnh hưởng. Con tàu này là một trong những chuyến hàng lớn nhất mùa vụ, nên đây thực sự là một thảm họa. Năm nay, giá cherry thấp hơn mùa trước, nhưng tôi nghĩ tổng giá trị thị trường tại Trung Quốc có thể vào khoảng 100 triệu USD, dao động từ 60-130 triệu USD tùy vào diễn biến thị trường".
Cherry còn được ưu ái mệnh danh “nữ hoàng” của các loại hoa quả vì hương vị thơm ngon đặc biệt và giàu giá trị dinh dưỡng. Cherry được trồng ở các quốc gia như Mỹ, Canada, Úc, Newzealand, Chile, mỗi quốc gia có mùa vụ xen kẽ nhau. Với những thách thức hiện tại, ngành cherry Chile đang phải đối mặt với một trong những khủng hoảng nghiêm trọng nhất trong lịch sử. Liệu thị trường có đủ sức hấp thụ lượng hàng tồn đọng sau Tết Nguyên đán hay không, vẫn còn là một câu hỏi lớn.