Bình Định tập trung khắc phục những tồn tại, hạn chế trong chống khai thác IUU 

Giám đốc Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bình Định Trần Văn Phúc cho biết, sau đợt kiểm tra của Đoàn Thanh tra EC vào tháng 10/2023, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các văn bản của Ban Chỉ đạo Quốc gia về chống khai thác IUU, tỉnh Bình Định tiếp tục triển khai quyết liệt các các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm chống khai thác IUU , đặc biệt là tập trung khắc phục những tồn tại, hạn chế mà Đoàn Thanh tra EC đã chỉ ra. 

Một trong số những tồn tại đó là tình trạng tàu cá bị nước ngoài bắt giữ vẫn chưa chấm dứt hẳn, mặc dù UBND tỉnh đã chỉ đạo rất quyết liệt, các ngành, các cấp, chính quyền địa phương đã có nhiều cố gắng trong việc tuyên truyền, xử lý, nhưng vì lợi ích kinh tế mà chủ tàu, thuyền trưởng đã cố ý đưa tàu cá đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài. 

Bên cạnh đó, công tác quản lý tàu cá hoạt động vùng lộng ngoài tỉnh (tàu cá dưới 15m) gặp nhiều khó khăn. 

Trong năm 2023, tỉnh Bình Định có 4 tàu bị nước ngoài bắt giữ thì tất cả 4 tàu xuất bến ngoài tỉnh (Bà Rịa – Vũng Tàu 3 tàu, Tiền Giang 1 tàu), 3 tàu có chiều dài dưới 15m. Việc giám sát sản lượng tàu cá lên bến của các Ban Quản lý cảng cá còn nhiều khó khăn. 

Từ đó, Bình Định đã tổ chức kiểm tra, xác định nguyên nhân, vị trí, địa điểm neo đậu của từng tàu cá, yêu cầu các chủ tàu cá phải lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (GSHT) trước khi tham gia hoạt động khai thác. 

Từ tháng 10/2023 đến nay, Sở NN&PTNT tỉnh đã tổ chức 3 đoàn công tác vào làm việc tại các tỉnh phía Nam để phối hợp quản lý tàu cá của tỉnh; trực tiếp làm việc 105 với chủ tàu, thuyền trưởng có nguy cơ cao vi phạm vùng biển nước ngoài (tàu cá có chiều dài dưới 15m hoạt động nghề câu mực đi biển trong đợt cao điểm vào dịp trước và sau Tết Nguyên đán Giáp Thìn), quán triệt, yêu cầu ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài. Cấp phát hơn 1.000 tờ rơi hướng dẫn về các quy định IUU cho chủ tàu cá, đặc biệt là các quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản theo Nghị định 42/2019/NĐ-CP ngày 16/5/2019 của Chính phủ. 

Tổ chức các buổi tuyên truyền trực tiếp đến tận người dân tại cơ sở, lồng ghép với lễ phát động ra quân đánh bắt thủy sản đầu năm 2024; tổ chức làm việc trực tiếp với chủ tàu/thuyền trưởng ở các địa phương có nguy cơ cao vi phạm vùng biển nước ngoài (Cát Tiến, Cát Minh). Tổ chức đến từng hộ dân để tuyên truyền, vận động, yêu cầu chủ tàu, thuyền trưởng ký cam kết không vi phạm vùng biển nước ngoài, không vi phạm khai thác IUU. 

Theo Sở NN&PTNT tỉnh Bình Định, hiện có 3.221/3.244 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên đã được trang bị thiết bị GSHT chiếm 99,29%, còn lại 23 tàu cá bị hư hỏng, nằm bờ, không hoạt động sản xuất nên chưa lắp thiết bị GSHT. 

Ngành nông nghiệp đã phát hiện và cảnh báo 519 lượt/321 tàu mất kết nối trên 6 giờ, trong đó mất kết nối trên 10 ngày có 7 lượt. Tiến hành xử phạt vi phạm hành chính 100% trường hợp mất kết nối trên 10 ngày với số tiền 175 triệu đồng. 

Công tác theo dõi, kiểm tra, kiểm soát tàu cá tại cảng cá đang tập trung thực hiện. Từ đầu năm 2024 đến nay đã kiểm tra chặt chẽ 221/940 lượt tàu rời cảng, 231/838 lượt tàu cập cảng, đảm bảo đạt yêu cầu về số lượt kiểm tra theo quy định. 

Công tác xác nhận, chứng nhận và truy xuất nguồn gốc thủy sản từ khai thác đã tổ chức triển khai thực hiện theo quy định, 100% tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên bốc dỡ sản phẩm thủy sản khai thác tại cảng cá đều được giám sát và truy xuất nguồn gốc, đảm bảo về nhật ký khai thác, dữ liệu giám sát hành trình, sản lượng và thành phần loài phù hợp với nghề khai thác. 

Từ đầu năm 2024 đến nay đã xác nhận cho 67 hồ sơ cho 1.708 tấn, chứng nhận 118 hồ sơ cho 1.442 tấn cá các loại; đảm bảo đúng quy trình, không có lô hàng nào được chứng nhận bị trả về. 

Ông Nguyễn Tuấn Thanh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Bình Định cho biết, tỉnh đã triển khai các biện pháp mạnh không để tàu cá vi phạm khai thác hải sản bất hợp pháp ở vùng biển nước ngoài. Chỉ đạo tổ chức xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm khai thác IUU, đặc biệt là tàu cá ngắt kết nối. 

Theo ông Thanh, hiện tỉnh gắn trách nhiệm người đứng đầu các cấp với kết quả thực hiện chống khai thác IUU; nghiêm túc tổ chức kiểm điểm những tổ chức, cá nhân nếu để xảy ra sai phạm tại đơn vị, địa phương; bố trí đủ cán bộ có năng lực, trình độ, tinh thần trách nhiệm thực hiện công việc. 

Để thực hiện có hiệu quả công tác chống khai thác IUU, góp phần tháo gỡ "thẻ vàng" của EC, tỉnh Bình Định đề xuất Bộ NN&PTNT chỉ đạo Cục Kiểm ngư tăng cường tuần tra, kiểm soát trên các vùng biển, kiểm tra, xử lý nghiêm đối với các tàu cá hoạt động sai vùng, sai tuyến và tại các vùng biển giáp ranh với các nước trong khu vực để kịp thời bảo vệ, ngăn chặn và xử lý tàu cá Việt Nam vi phạm vùng biển các nước. 

Nỗ lực tháo gỡ "thẻ vàng" IUU: Nhiều bất cập trong việc triển khai