Chính thức: Cấm cán bộ bảo tàng môi giới, kinh doanh, trao đổi di sản văn hóa
Bộ quy tắc quy định rõ những nguyên tắc, chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp áp dụng trong nhiều lĩnh vực như bảo tàng, di tích, di sản văn hóa phi vật thể, di sản tư liệu và thông tin.
Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, ông Hoàng Đạo Cương, vừa ký Quyết định số 1000 ban hành Bộ quy tắc ứng xử nghề nghiệp dành cho những người làm công tác trong lĩnh vực di sản văn hóa. Bộ quy tắc này gồm 3 chương, 10 điều, quy định rõ những nguyên tắc, chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp áp dụng trong nhiều lĩnh vực như bảo tàng, di tích, di sản văn hóa phi vật thể, di sản tư liệu và thông tin.
Những quy định nghiêm ngặt đối với cán bộ trong ngành bảo tàng
Người làm công tác trong lĩnh vực bảo tàng bắt buộc phải tuân thủ nghiêm các quy định pháp luật về di sản văn hóa, cũng như các quy định nội bộ tại cơ quan, đơn vị công tác. Ngoài ra, họ cần có nhận thức sâu sắc và sự tôn trọng đối với giá trị của di sản , thể hiện qua việc bảo quản, truyền đạt kiến thức và giáo dục cộng đồng về di sản văn hóa.
Tiêu chuẩn ứng xử với khách tham quan, đối tác và đồng nghiệp cần được giữ ở mức chuyên nghiệp, lịch sự và tận tâm. Mọi thông tin cung cấp về hiện vật, sưu tập hoặc các sự kiện văn hóa - lịch sử phải đảm bảo tính trung thực và chính xác.
Việc bảo quản hiện vật cũng cần được tiến hành một cách cẩn trọng, hiệu quả nhằm bảo vệ các giá trị lịch sử, khoa học và văn hóa. Cán bộ bảo tàng cũng có trách nhiệm giữ kín các thông tin liên quan đến hiện vật đang quản lý, không được tiết lộ hay chuyển giao cho bất kỳ tổ chức, cá nhân nào nếu chưa được phép từ người có thẩm quyền.
Ngoài ra, những hành vi như phân biệt đối xử, lợi dụng chuyên môn để chia rẽ cộng đồng hay phục vụ mục đích cá nhân đều bị nghiêm cấm. Đặc biệt, quy định cấm tuyệt đối việc môi giới, tham gia mua bán, vận chuyển hoặc hỗ trợ vận chuyển trái phép các di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia.
Cán bộ bảo tàng không được phép tham gia bất kỳ hoạt động sưu tầm, kinh doanh, mua bán hay trao đổi di vật có nguồn gốc bất hợp pháp. Việc lợi dụng chức trách để trục lợi cá nhân, tư vấn cho người khác mua bán hiện vật thuộc phạm vi bảo tàng công lập, hay tiết lộ thông tin về hiện vật khi chưa được cho phép đều vi phạm nghiêm trọng quy định nghề nghiệp.
Hành vi nhận quà tặng, các khoản vay hay lợi ích cá nhân liên quan đến công việc cũng không được chấp nhận.
Quy định dành cho cán bộ làm việc tại di tích
Những người làm việc trong lĩnh vực di tích cần chủ động thực hiện các biện pháp nhằm bảo vệ di tích, tránh những hành vi có thể làm tổn hại đến các yếu tố gốc của di tích. Họ cũng cần tuyệt đối không được phổ biến thông tin sai lệch về sự kiện, nhân vật lịch sử, giá trị và ý nghĩa của di tích.
Trước khi đưa ra quyết định quản lý hay bảo tồn di tích, cần nghiên cứu cẩn trọng, dựa trên nguồn thông tin đáng tin cậy và phù hợp thực tế. Việc lợi dụng chức vụ để thu lợi cá nhân hoặc tác động tiêu cực tới hoạt động bảo vệ di tích đều bị nghiêm cấm.
Không được tiến hành các hoạt động bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích khi chưa có ý kiến từ cơ quan quản lý có thẩm quyền. Đồng thời, hành vi tự ý khai quật, tìm kiếm cổ vật tại các khu vực khảo cổ, di tích hoặc khu vực có di sản dưới nước cũng là điều cấm kỵ.
Yêu cầu bảo vệ tính nguyên bản của di sản văn hóa phi vật thể và tư liệu
Đối với lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể, cán bộ phải bảo đảm tuân thủ đúng quy định trong quá trình quản lý và phát huy giá trị của di sản. Không được lợi dụng hoạt động bảo vệ di sản để xâm phạm quyền sáng tạo, thực hành và hưởng thụ văn hóa của cộng đồng – chủ thể của di sản.
Trong lĩnh vực di sản tư liệu và thông tin, việc phục chế và bảo quản phải được tiến hành một cách khoa học nhằm giữ nguyên tính xác thực và giá trị gốc của tư liệu.
Cán bộ có trách nhiệm phối hợp trong và ngoài nước để bảo tồn, phát huy giá trị của di sản tư liệu, đồng thời tuyệt đối không được truy cập trái phép cơ sở dữ liệu quốc gia về di sản văn hóa.
>>Bảo tàng quân sự 'khủng' nhất VN lấy cảm hứng từ ‘Nỏ thần An Dương Vương’ đạt giải thưởng kiến trúc
