Cụ ông 104 tuổi với tình yêu bất tận dành cho sách và lịch sử 

Tại Lễ hội Đường sách Tết Ất Tỵ 2025 vừa khai mạc ở đường Lê Lợi (Quận 1, TPHCM), nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư - người vừa đoạt giải A Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 7 đã có buổi giao lưu và ký tặng sách cho độc giả. 

Duyên kỳ ngộ với việc viết sách  

Ông Nguyễn Đình Tư được biết đến là nhà nghiên cứu lâu năm với gia tài đồ sộ gồm 60 tác phẩm về văn hoá, lịch sử, địa chí. Tác phẩm Gia Định - Sài Gòn - Thành phố Hồ Chí Minh: Dặm dài lịch sử (1698 - 2020) là công trình nghiên cứu suốt 20 năm vinh dự nhận giải A - Giải thưởng Sách Quốc gia lần thứ 7. Cùng năm 2024, tại giải thưởng We Choice, nhà nghiên cứu được trao giải hạng mục Đại sứ truyền cảm hứng và Nhân vật truyền cảm hứng.  

"TPHCM thực ra là một thành phố lớn với bề dày lịch sử, nhiều góc độ lắm. Nhưng từ lúc viết đến nay, đề tài bao quát toàn thành phố vẫn chưa có ai viết cả. Tôi muốn tập hợp lại thành một quyển cho các bạn đọc có thể đọc một cách tổng thể về thành phố. Tôi không dám nói đó là tự hào, nhưng rất sung sướng và lấy làm mãn nguyện vì cuộc đời nghiên cứu của tôi đã có được tác phẩm như vậy", nhà nghiên cứu chia sẻ với VietNamNet. 

Trước đó, năm 2018, Nguyễn Đình Tư từng nhận giải A - Giải thưởng Sách Quốc gia với bộ tác phẩm Chế độ thực dân Pháp trên đất Nam Kỳ (1859 - 1954). Một số tác phẩm nổi bật của ông có thể kể đến như: Non nước Phú Yên, Non nước Khánh Hòa, Non nước Ninh Thuận, Địa chí hành chính các tỉnh Nam Kỳ thời Pháp thuộc (1859 - 1954), Đường phố nội thành Thành phố Hồ Chí Minh... 

“Tôi hy vọng thanh niên hãy quay về với việc đọc sách”  

Tình yêu lịch sử và sách của nhà nghiên cứu Nguyễn Đình Tư bắt nguồn từ thời tiểu học ở quê Thanh Chương (Nghệ An). Gia cảnh khó khăn, ông suýt phải bỏ học nhiều lần vì không có tiền đóng học phí. Để tiếp tục học, ông nhận dạy kèm không công để được nuôi cơm. Dù vất vả, ông không ngừng đọc sách, đặc biệt yêu thích các cuốn về vua Hàm Nghi, vua Duy Tân hay các cuộc chiến của nhà Trần, nhà Lý. Chính những trang sách khơi dậy ước mơ nghiên cứu lịch sử và tìm hiểu sâu về các sự kiện lớn, nhân vật hào hùng của dân tộc. 

Ông chia sẻ: “Dân tộc mình oanh liệt quá, đất nước nhỏ bé nhưng vẫn đánh thắng những kẻ thù mạnh hơn nhiều lần. Sách sử khi ấy chưa viết sâu, nên tôi tự thấy mình cần nghiên cứu kỹ hơn để người đọc hiểu và tự hào về dân tộc”. Ý chí này giúp người học trò nghèo vượt qua khó khăn để trở thành nhà nghiên cứu với gia tài kiến thức đồ sộ. 

Niềm vui của ông còn đến từ sự phát triển văn hóa đọc, đặc biệt là các chương trình giao lưu sách và Lễ hội Đường sách vào dịp Tết. Ông khẳng định: “Điện thoại chỉ xem tin tức thoáng qua, còn đọc sách giúp chúng ta ngẫm nghĩ sâu hơn, lưu giữ tri thức lâu dài". 

Trong căn phòng nhỏ chừng 15m2 sách được xếp ngay ngắn, cụ Nguyễn Đình Tư, dù tuổi cao, vẫn miệt mài nghiên cứu những trang sử oai hùng của dân tộc. Hiện, cụ đã soạn xong đề cương cho 10 đầu sách mới. “Sau Địa chí hành chính các tỉnh Nam Kỳ thời Pháp thuộc (1859 - 1954), tôi muốn tiếp tục viết về Bắc Bộ, Trung Bộ và Tây Nguyên… Thật sự, nước ta còn nhiều đề tài phải khám phá và ghi chép”, nhà nghiên cứu chia sẻ.