Đầu tư công: Động lực tăng trưởng chính của Việt Nam trong trung hạn 

Tăng trưởng GDP: Điểm sáng từ đầu tư công  

Năm 2024, GDP Việt Nam  đạt tăng trưởng 7,1%, vượt mục tiêu 6,0%-6,5% do Quốc hội đề ra và cao hơn dự báo 6,9% của Vietcap. Đặc biệt, quý IV năm 2024 ghi nhận mức tăng trưởng GDP 7,6% YoY – mức cao nhất kể từ năm 2018. Tổng chi ngân sách cho đầu tư phát triển năm 2024 đạt 529,1 nghìn tỷ đồng, chiếm 27,6% tổng vốn đầu tư, đóng vai trò quan trọng trong việc đẩy nhanh tiến độ các dự án hạ tầng. 

Tăng trưởng GDP Việt Nam: Theo khu vực và theo quý (2014-2024). Nguồn: Tổng cục Thống kê (TCTK), Công ty Cổ phần Chứng khoán Vietcap.

Theo báo cáo từ Công ty Cổ phần Chứng khoán Vietcap, đầu tư công không chỉ là động lực trực tiếp mà còn là yếu tố then chốt cho sự phát triển trong giai đoạn 2025-2030. Vietcap dự báo tăng trưởng GDP năm 2025 sẽ đạt 7,2%, được hỗ trợ bởi mức tăng 16,7% trong chi đầu tư phát triển so với năm 2024 và 30% so với mục tiêu ban đầu của năm. 

Ngành công nghiệp và xây dựng , chiếm 45,2% GDP, tiếp tục là trụ cột với mức tăng trưởng 8,2% YoY trong năm 2024. Đáng chú ý, ngành sản xuất chế biến, chế tạo đạt mức tăng 9,6% YoY – mức cao nhất kể từ năm 2019. 

Các dự án trọng điểm: Nền tảng vững chắc cho phát triển  

Báo cáo từ Vietcap nhấn mạnh tầm quan trọng của các dự án lớn như Đường sắt Cao tốc Bắc-Nam, với tổng mức đầu tư 67 tỷ USD. Dự án này dự kiến đóng góp trung bình 1 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP mỗi năm trong vòng 12 năm tới. Ngoài ra, các dự án năng lượng tái tạo, đặc biệt là điện gió và điện mặt trời, cũng đang thu hút đầu tư lớn, góp phần cải thiện năng suất lao động và đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia. 

Tăng trưởng vốn đầu tư và tỷ trọng đóng góp theo khu vực tại Việt Nam (2012-2024). Nguồn: Tổng cục Thống kê (TCTK), Công ty Cổ phần Chứng khoán Vietcap.

Tuy nhiên, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2024 chỉ đạt 78,1% kế hoạch, thấp hơn mức kỳ vọng. Để đạt mục tiêu giải ngân 95% trong năm 2025, Chính phủ cam kết cải cách thủ tục hành chính và đẩy nhanh giải phóng mặt bằng. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu tình trạng trì hoãn mà còn tăng cường niềm tin của các nhà đầu tư trong nước và quốc tế. 

Lan tỏa sức hút đến khu vực tư nhân và FDI  

Theo Vietcap, đầu tư công không chỉ tạo động lực trực tiếp mà còn góp phần thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Vốn FDI giải ngân trong năm 2024 đạt 25,4 tỷ USD, tăng 9,4% YoY và dự kiến đạt 26,5 tỷ USD vào năm 2025. Các ngành sản xuất chế biến, chế tạo chiếm 66,9% tổng vốn FDI đăng ký, trong khi bất động sản chiếm 16,5%. 

Ngoài ra, các hiệp định thương mại tự do (FTA) như EVFTA và RCEP tiếp tục tạo động lực thu hút đầu tư vào các lĩnh vực hạ tầng và công nghiệp công nghệ cao. Báo cáo nhấn mạnh, các yếu tố như chi phí lao động cạnh tranh, vị trí địa lý chiến lược và chính sách ngoại giao hiệu quả đã làm tăng sức hấp dẫn của Việt Nam. 

Thách thức và triển vọng dài hạn  

Dù đạt được nhiều thành tựu, đầu tư công vẫn đối mặt với một số thách thức như biến động địa chính trị, giá nguyên vật liệu tăng cao và những rủi ro từ chính sách bảo hộ thương mại toàn cầu. Vietcap cảnh báo rằng, nếu Mỹ áp thuế cao đối với hàng hóa Việt Nam, điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu và hoạt động đầu tư. 

Trong dài hạn, Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng GDP trung bình 7,5%-8,5% giai đoạn 2026-2030, với trọng tâm đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng quy mô lớn và năng lượng sạch. Đây được kỳ vọng là bước đi chiến lược giúp Việt Nam củng cố vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu và đạt được các mục tiêu phát triển bền vững. 

Đầu tư công đã, đang và sẽ tiếp tục là đòn bẩy tăng trưởng quan trọng của kinh tế Việt Nam trong trung hạn. Với sự phối hợp chặt chẽ giữa các bên liên quan và việc triển khai hiệu quả các dự án trọng điểm, Việt Nam đang tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành nền kinh tế phát triển bền vững, nâng cao vị thế trong khu vực và thế giới. 

>> Những ngành hưởng lợi lớn từ chuyển mình kinh tế Việt Nam năm 2025