Đề xuất chấm dứt mô hình chính quyền đô thị đối với 4 TP trực thuộc Trung ương của Việt Nam
Bộ Nội vụ đề xuất chấm dứt mô hình chính quyền đô thị tại TP. HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Phòng.
Cụ thể, Bộ Nội vụ đề xuất chấm dứt mô hình chính quyền đô thị tại TP. HCM, Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Phòng theo dự Luật Tổ chức chính quyền địa phương sửa đổi.
Quy định này sẽ có hiệu lực từ 1/5/2026, nhằm tạo ra những thay đổi quan trọng trong cấu trúc quản lý tại địa phương.
Hiện nay, Bộ Nội vụ đang lấy ý kiến về dự Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), dự luật này dự kiến sẽ trình kỳ họp thứ 9 của Quốc hội khóa XV.
Dự luật này được xây dựng triển khai thực hiện chủ trương của Đảng về tinh gọn tổ chức, bộ máy và hệ thống chính trị (không tổ chức cấp huyện, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp sau khi sửa Hiến pháp 2013).
Dự luật này sẽ đề xuất mô hình chính quyền địa phương 2 cấp gồm cấp tỉnh (tỉnh, TP trực thuộc Trung ương) và cấp cơ sở (xã, phường, đặc khu).
Dự thảo tờ trình nêu rõ, dự luật sẽ sửa đổi các quy định liên quan đến việc phân định nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp tỉnh và cấp cơ sở.
TP. HCM, Hà Nội, Đà Nẵng và Hải Phòng là bốn thành phố trực thuộc Trung ương của Việt Nam – các đô thị đặc biệt giữ vai trò trung tâm về kinh tế, chính trị, văn hóa và quốc phòng – an ninh của cả nước.
Hà Nội trở thành thành phố trực thuộc Trung ương từ năm 1976, hiện là Thủ đô của Việt Nam với diện tích khoảng 3.359km2 và dân số hơn 8,4 triệu người (năm 2023).
TP. HCM (trước đây là Sài Gòn – Gia Định) được nâng cấp thành thành phố trực thuộc Trung ương từ năm 1976, hiện có diện tích khoảng 2.095km2, dân số trên 9,3 triệu người – là trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước (năm 2023)
Hải Phòng là thành phố cảng quan trọng, trở thành thành phố trực thuộc Trung ương từ năm 1962, với diện tích khoảng 1.527km2 và dân số khoảng 2,1 triệu người (năm 2023)
Đà Nẵng chính thức trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 1997, sau khi tách khỏi tỉnh Quảng Nam – Đà Nẵng, hiện có diện tích khoảng 1.285 km2, dân số hơn 1,1 triệu người (năm 2023).
Mục tiêu của dự luật là đẩy mạnh phân quyền, phân cấp giữa Trung ương và địa phương, cũng như giữa chính quyền địa phương cấp tỉnh với cấp cơ sở, trên cơ sở mô hình chính quyền địa phương hai cấp: cấp tỉnh và cấp cơ sở.
Theo đó, nhiệm vụ và quyền hạn của từng cấp sẽ được phân định rõ ràng. Cấp tỉnh sẽ tập trung vào các chức năng quản lý vĩ mô như ban hành cơ chế, chính sách, chiến lược, quy hoạch; quản lý các vấn đề có tính chất liên vùng, liên cơ sở hoặc vượt quá khả năng giải quyết của cấp cơ sở; đồng thời xử lý những nội dung đòi hỏi chuyên môn sâu và cần đảm bảo tính thống nhất trong phạm vi toàn tỉnh.
Trong khi đó, cấp cơ sở sẽ là nơi tổ chức thực hiện các chính sách của Trung ương và cấp tỉnh; tập trung giải quyết trực tiếp các vấn đề của cộng đồng dân cư , cung cấp các dịch vụ công cơ bản và thiết yếu cho người dân trên địa bàn. Đây cũng là cấp triển khai các nhiệm vụ cần có sự tham gia của cộng đồng, phát huy tính chủ động và sáng tạo trong tổ chức thực hiện.
Cụ thể, đối với chính quyền địa phương cấp tỉnh, ngoài những nhiệm vụ và quyền hạn hiện hành, sẽ được bổ sung thêm một số nhiệm vụ và quyền hạn vốn thuộc cấp huyện (trước khi giải thể), trong trường hợp những nội dung này vượt quá khả năng thực hiện của cấp cơ sở (sau khi sắp xếp).
Theo rà soát trong dự thảo tờ trình, dự kiến khoảng 15% nhiệm vụ và quyền hạn của cấp huyện hiện nay sẽ được chuyển giao cho cấp tỉnh thực hiện.
Đối với chính quyền địa phương cấp cơ sở, bên cạnh các nhiệm vụ và quyền hạn của cấp xã theo quy định hiện hành, sẽ được tiếp nhận phần lớn các nhiệm vụ và quyền hạn của cấp huyện để đảm nhiệm sau sắp xếp.
Cụ thể, phần lớn nhiệm vụ và quyền hạn của chính quyền cấp huyện sẽ được chuyển cho chính quyền cấp xã. Tương tự, phần lớn nhiệm vụ và quyền hạn của chính quyền cấp quận, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương và thị xã sẽ được giao cho cấp phường thực hiện.
Việc chuyển giao này nhằm đáp ứng nhu cầu hành chính và cung cấp dịch vụ thiết yếu cho người dân ngay tại địa bàn sinh sống. Nguyên tắc là ưu tiên giao cho cấp cơ sở thực hiện; nếu cấp cơ sở thực hiện tốt thì tiếp tục phân quyền, phân cấp mạnh hơn. Chỉ những nhiệm vụ vượt quá khả năng của cấp cơ sở mới được giao cho cấp tỉnh đảm nhiệm.
Qua rà soát, dự kiến có khoảng 85% nhiệm vụ và quyền hạn của cấp huyện hiện nay sẽ được chuyển giao cho cấp cơ sở thực hiện.
Một nội dung quan trọng khác được Bộ Nội vụ đề xuất trong dự thảo luật là chấm dứt việc tổ chức mô hình chính quyền đô thị đang được triển khai tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP. HCM, Đà Nẵng, Hải Phòng...
Hiện nay, việc tổ chức mô hình chính quyền đô thị ở Hà Nội được thực hiện theo Luật Thủ đô năm 2024; tại TP. HCM được thực hiện theo Nghị quyết số 131/2020/QH14 và Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội.
Tại Đà Nẵng, mô hình này được triển khai theo Nghị quyết số 136/2024/QH15, còn tại Hải Phòng thực hiện theo Nghị quyết số 169/2024/QH15 của Quốc hội.
Theo đề xuất trong dự thảo luật, kể từ ngày 1-5-2026, Nghị quyết số 131/2020/QH14 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị tại TP. HCM sẽ hết hiệu lực thi hành. Đồng thời, kể từ thời điểm này, sẽ bãi bỏ khoản 2 và khoản 3 Điều 9, cũng như toàn bộ Điều 10 của Nghị quyết số 98/2023/QH15.
Đề xuất giải thể Ban chỉ đạo về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản TP. HCM
Dự án Khu đô thị The Manor Central Park do Bitexco làm chủ đầu tư đón tin vui
