Diện mạo dinh thự 4.000m2 hơn 100 năm tuổi từng là nỗi khiếp sợ của người dân Bắc Hà sau khi 'khoác áo mới' 

Dinh thự Hoàng A Tưởng - "vua Mèo " xứ Bắc Hà nằm trên đỉnh "cao nguyên trắng" được xây dựng từ năm 1914, đến năm 1921 mới hoàn thành. Đây là dinh thự của hai cha con Hoàng Yến Tchao, Hoàng A Tưởng người dân tộc Tày. Thời đó, họ cai trị một vùng có tới trên 70% dân số là người Mông nên người dân quen gọi là "vua Mèo". 

Từ khi dinh thự của "vua Mèo" được Nhà nước quản lý, căn biệt phủ đã được tu sửa, tôn tạo lại làm nơi tham quan du lịch cho du khách đến khám phá nơi "vua Mèo" từng sống và cai trị nhân dân vùng Tây Bắc một thời. Dinh thự được công nhận là di tích Quốc gia vào 1/6/1999. 

>> Một khu vực đô thị Hà Nội có 7 dự án đang thi công, dự kiến cung cấp hàng nghìn căn hộ mới  

Dinh thự này là của thực dân Pháp xây dựng cho Hoàng Yến Tchao - thổ ty vùng Bắc Hà, một chức quan ở vùng dân tộc thiểu số  để dễ bề sai khiến ông cai trị người dân địa phương. Bởi vậy, dinh thự quyền lực một thời này từng là nỗi khiếp sợ của người dân cách đây gần 100 năm trước. 

Dinh thự rộng tới 4.000m2 trên tổng diện tích khu đất 10.000m2 theo lối Đông Tây kết hợp. Dinh thự vua Mèo có đến 36 phòng, các phòng có nhiều lỗ mai châu, đường đi trên thành để lính gác đi tuần. Sau nhà là hệ thống đường hầm thoát hiểm. 

Dinh thự nằm trên đỉnh đồi, tựa lưng vào núi Cô Tiên, phía trước có con suối, hai bên phải trái có hai ngọn núi yểm trở. Nơi xây ngôi nhà do kiến trúc sư người Trung Quốc chọn theo thuyết phong thủy của người Tàu "Tự sơn đạp thủy" rất vững chãi. 

Sau dinh thự có 4 cây đinh mộc hương, hoa tỏa hương thơm vào 1, rằm hàng tháng, vừa là điểm dấu của cải vàng bạc của ông Tchao. Sau này, con cháu của vua Mèo đến đào 2 gốc cây đinh mộc hương lên để lấy vàng bạc. Vì thế 2 cây bị chết, hiện nay chỉ còn 2 cây. 

Dinh thự này tồn tại rất nhiều câu chuyện ly kỳ bí ẩn xung quanh. Người dân trong vùng kể lại, những ngày nắng gia nhân nhà vua Mèo phải mang bạc ra phơi kín sân tránh nấm mốc. Người khác còn đồn đại, ông Tchao dùng những cô gái đồng trinh hiến tế để làm thần giữ của. 

Với dấu ấn lịch sử đặc biệt, dinh thự này đã được quyết định khởi công trùng tu từ tháng 12/2023 với tổng mức đầu tư gần 12 tỷ đồng, mục tiêu là bảo tồn công trình bền vững và các kiến trúc nghệ thuật để thu hút du khách  tham quan. 

Ngày 30/11/2024, quá trình trùng tu dinh thự Hoàng A Tưởng hoàn thành. Dinh thự được phủ sơn chủ đạo màu trắng sữa, chân tường, một số chỗ họa tiết, hoa văn được phủ màu xanh ghi, màu gạch đỏ. 

Công trình được tập trung mở rộng không gian, phục dựng lại hiện vật gốc như tháp canh... mở rộng không gian đằng sau trở thành điểm diễn giải những nội dung về Bắc Hà xưa và nay. 

Quá trình trùng tu có sự tham gia của các cao niên huyện Bắc Hà, các chuyên gia hàng đầu Việt Nam cũng như sự tham vấn của các chuyên gia vùng Nouvelle-Aquitaine (Pháp). Dinh thự được trùng tu, đối chiếu sát sao màu sắc, kiến trúc của dinh thự gốc.