Đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam đang được ‘ông lớn’ ngoại quốc nào sẵn sàng hợp tác phát triển? 

Đường sắt Việt Nam đã từng đóng góp vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế đất nước giai đoạn 1980-2005, hiện đang mất dần vai trò, thị phần giảm sút, không cạnh tranh được với các phương thức vận tải khác. Hạ tầng đường sắt quốc gia lạc hậu. Tiêu chuẩn kỹ thuật thấp. Chất lượng dịch vụ chưa đáp ứng nhu cầu. Tiềm ẩn nguy cơ cao mất an toàn giao thông. Nguồn nhân lực ngày càng mai một. Thực trạng trên đặt ra yêu cầu phát triển đường sắt tốc độ cao nhằm mở ra không gian mới để phát triển bền vững, sử dụng hiệu quả tài nguyên, giảm ô nhiễm môi trường. 

Theo Bộ GTVT, dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam  dài trên 1.500km dự kiến triển khai vào 2026-2027, qua 20 tỉnh, thành phố, thời gian thực hiện khoảng 10 năm, phấn đấu đến năm 2035 hoàn thành. Tổng mức đầu tư khoảng 70 tỷ USD. 

Với quy mô khủng, nhiều quốc gia đã thể hiện thiện chí muốn hợp tác với Việt Nam trên dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam. 

Tây Ban Nha 

Trong buổi tiếp đầu năm 2023, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Danh Huy và bà Pilar Méndez Jiménez, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Cộng hòa Tây Ban Nha tại Việt Nam đã thảo luận về tiềm năng hợp tác lĩnh vực đường sắt. 

Tây Ban Nha là quốc gia có hệ thống đường sắt cao tốc dài thứ 2 thế giới, chỉ sau Trung Quốc. Hiện đường sắt cao tốc AVE Tây Ban Nha có hơn 30 tuyến kết nối 57 thành phố, với đội tàu cao tốc 229 đoàn, phục vụ 70% dân số cả nước, qua đó tạo điều kiện phát triển kinh tế đồng đều trên phạm vi cả nước. 

Về vận tốc, đường sắt cao tốc Tây Ban Nha đã đạt tốc độ lên đến 350 km/h. Đây là một trong những yếu tố quyết định khả năng cạnh tranh của vận tải đường sắt so với những phương thức vận tải khác. Hơn nữa, hạ tầng, thiết bị của hệ thống được đầu tư với chất lượng cao, ổn định, thông tin tín hiệu hiện đại. Do vậy có thể bảo đảm được an toàn và đúng giờ, cũng là yếu tố khiến người dân ưu tiên lựa chọn đường sắt tốc độ cao thay thế vận tải hàng không và đường bộ. 

"Việt Nam cũng có những điểm tương đồng về mặt địa lý để phát triển hệ thống đường sắt như Tây Ban Nha. Vì vậy, Tây Ban Nha mong muốn hợp tác với Bộ GTVT Việt Nam trong việc phát triển hệ thống đường sắt nói chung và đường sắt cao tốc nói riêng", bà Đại sứ bày tỏ và đề nghị Bộ GTVT Việt Nam cung cấp thông tin về các dự án đường sắt, bao gồm dự án đường sắt tốc độ cao và dự án đường sắt kết nối. 

>> Từ 1/8, đối tượng được gom mua đất lúa sẽ được mở rộng  

Trung Quốc 

Tại Diễn đàn cấp cao hợp tác quốc tế Vành đai và Con đường tại Trung Quốc được tổ chức vào cuối năm 2023, Tập đoàn Xây dựng giao thông Trung Quốc đã chia sẻ, doanh nghiệp muốn được tham gia các dự án lớn khác tại Việt Nam, trong đó có kế hoạch phát triển đường sắt cao tốc Bắc - Nam. 

Ngoài ra, doanh nghiệp còn đề cập một số dự án khác như thi công dự án cao tốc TP. HCM - Trung Lương mở rộng, TP HCM - Mộc Bài, Đồng Đăng (Lạng Sơn) – Trà Lĩnh (Cao Bằng); các dự án phát triển điện gió. 

Tại diễn đàn, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nói Việt Nam khuyến khích các tập đoàn có năng lực về tài chính, công nghệ và trình độ quản lý cao tham gia đấu thầu các dự án hạ tầng trọng điểm. 

Hoan nghênh kế hoạch mở rộng đầu tư của tập đoàn nhưng Bộ trưởng cũng đồng thời chỉ rõ những hạn chế trong một số dự án hạ tầng mà doanh nghiệp Trung Quốc đã thực hiện thời gian qua. 

Đức 

Cuối tháng 2/2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiếp ông Roland Busch, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc điều hành Tập đoàn Siemens (Đức) đang thăm, làm việc tại Việt Nam. Chủ tịch Tập đoàn Siemens Roland Busch đánh giá cao tiềm năng hợp tác lớn giữa hai nước Việt Nam, Đức nói chung và với Siemens nói riêng. 

Chủ tịch Tập đoàn Siemens Roland Busch cho rằng Việt Nam đã có quá trình chuyển đổi rất thành công, có tiềm năng phát triển rất lớn, nhất là với dân số 100 triệu người và đội ngũ lao động trẻ  được đào tạo. Đây là nền tảng quan trọng để thúc đẩy hợp tác giữa hai nước Việt Nam, Đức. 

Siemens đang tích cực hợp tác và mong muốn tiếp tục mở rộng hợp tác, đầu tư, kinh doanh trong các lĩnh vực và nội dung mà Thủ tướng đã đề cập như công nghệ cao, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, xây dựng hệ thống giao thông hiện đại, tốc độ cao…, bao gồm hợp tác đào tạo nhân lực, hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam vươn ra toàn cầu. 

Đáng chú ý, tập đoàn công nghệ hàng đầu này bày tỏ rất quan tâm đến dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và có thể cung cấp các giải pháp về đầu máy, toa xe, hệ thống tín hiệu đường sắt, cũng như chuyển giao công nghệ sản xuất toa xe. 

>> Hé lộ dự án sẽ làm ‘át chủ bài’ giúp Khang Điền (KDH) tăng lợi nhuận vào nửa cuối năm 2024