Đường vào Thiền - Học cách thiền theo ‘bậc thầy tâm linh’ Osho 

Chúng ta đang lạc lối giữa thế giới đầy tiếng ồn  

Con người đang sống trong một thế giới đầy tiếng ồn, không chỉ là tiếng ồn của xe cộ, phố xá, mà còn là những dòng thông tin bất tận, những áp lực vô hình từ công việc, mạng xã hội và những kỳ vọng không có hồi kết. Chúng ta có thể sở hữu mọi tiện nghi nhưng vẫn chìm trong sự lo âu, trầm cảm, mất ngủ và nỗi cô đơn. Bởi lẽ, giữa dòng chảy vội vã này, ta đã đánh mất sự kết nối với chính mình. 

Cuốn sách “Đường vào Thiền” (The path of meditation) - tập hợp những bài giảng của Osho trong một khóa thiền do ông hướng dẫn, diễn ra trong ba ngày tại khu đồi Mahabaleshwar - không chỉ giúp ta hiểu rõ về thiền mà còn hướng dẫn ta tìm lại sự cân bằng, tỉnh thức và chạm vào thế giới bên trong của mình. 

Osho mở đầu cuốn sách bằng một nhận định táo bạo nhưng đầy thấu triệt: không phải ai cũng thực sự giác ngộ và không phải ai cũng mong muốn tìm ra sự thật. Đa số chúng ta chỉ trôi dạt giữa cuộc đời, bị cuốn theo những nghĩa vụ, những tham vọng, khát khao nửa vời mà chưa bao giờ thực sự dừng lại để tự hỏi: Ta là ai? Mục đích của sự tồn tại này là gì? Ta sống theo quán tính, theo những khuôn mẫu được định sẵn, nhưng hiếm khi có đủ dũng khí để nhìn sâu vào tâm thức và tự vấn về sự tồn tại. 

Theo Osho, khát khao sự thật không chỉ là điểm khởi đầu, mà còn là điều kiện tiên quyết để bước vào thiền. Khi một người khao khát sự thật đủ mạnh mẽ, họ sẽ tự nhiên bị thôi thúc khám phá những tầng sâu hơn của tâm thức. Họ sẽ không chấp nhận một cuộc sống nửa vời, không bằng lòng với những câu trả lời hời hợt, mà sẽ đi đến tận cùng của sự tìm kiếm. Chỉ khi ngọn lửa khao khát này đủ lớn, nó mới có thể thiêu rụi những lớp vỏ ngụy tạo của bản ngã, phá bỏ những ảo tưởng mà ta từng bám víu, từ đó dẫn ta vào trạng thái thiền một cách tự nhiên, không gượng ép. 

Trong “Đường vào Thiền”, Osho cũng phá vỡ nhiều quan niệm sai lầm về thiền, đặc biệt là ý niệm cho rằng thiền là một trạng thái mà ta có thể đạt được bằng sự cố gắng hay kỷ luật tinh thần. Theo ông, thiền không phải là hành động ép buộc tâm trí phải im lặng, cũng không phải là một phương pháp nhằm đạt được một trạng thái đặc biệt nào đó. Ngược lại, thiền là sự buông bỏ, là một quá trình quan sát tự nhiên, nơi ta để cho mọi thứ diễn ra mà không can thiệp, không phán xét, không níu giữ hay kháng cự. 

Khi ta quan sát một cách thuần khiết, không mong cầu hay kiểm soát, tâm trí sẽ tự khắc lắng xuống, giống như mặt hồ chỉ yên ả khi không còn những gợn sóng do tác động bên ngoài. Như Osho đã chỉ ra: “Thiền có nghĩa là từ bỏ mọi thứ có trong ký ức của mình và đạt đến trạng thái chỉ còn lại ý thức, chỉ còn lại sự nhận thức”. 

Cánh cửa bước vào thiền  

Hiểu một cách đơn giản, thiền chỉ là cách ta sống, là khả năng hiện diện trọn vẹn trong từng khoảnh khắc, dù là khi ta ăn, ta đi, làm việc hay trò chuyện. Nhưng con người hiện đại đang bị bủa vây bởi bao tiếng ồn, cả bên ngoài lẫn bên trong. Vậy làm sao để ta có thể đi vào thiền một cách tự nhiên? 

Theo Osho, đầu tiên ta cần phải hiểu rằng thiền không thể đạt được qua lý trí, qua việc đọc sách hay nghiên cứu triết học. Thiền chỉ có thể được trải nghiệm. Đó là một hành trình bắt đầu bằng sự im lặng – im lặng với thế giới bên ngoài để có thể lắng nghe thế giới bên trong. Ông nhấn mạnh rằng con người ngày nay nói quá nhiều, không chỉ bằng lời mà còn bằng những suy nghĩ hỗn độn trong tâm trí. Nếu có thể ngừng lại, dù chỉ trong một khoảnh khắc, ta sẽ nhận ra rằng đằng sau sự ồn ào đó là một không gian rộng lớn, một sự hiện hữu thuần khiết mà ta đã lãng quên từ lâu. 

Nhưng thiền cũng không chỉ là ngồi yên nhắm mắt. Nó là một trạng thái của toàn bộ con người. Cơ thể cũng là một phần của thiền. Osho khuyên rằng trước khi có thể đi vào thiền, ta cần có một cơ thể thuần khiết, không bị cản trở bởi những xung động bị dồn nén. Những cảm xúc không được bộc lộ, những căng thẳng tích tụ sẽ tạo ra các rào cản ngăn ta đi sâu vào chính mình. Vì vậy, một phần quan trọng của thiền là giải phóng cơ thể khỏi những tắc nghẽn, là sống một cách tự nhiên và không bị đè nén. 

Tuy nhiên, yếu tố quan trọng nhất trong thiền vẫn là sự quan sát. Không phải quan sát trong sự phán xét hay mong cầu, mà đơn thuần là nhìn mọi thứ như nó đang là. Điều này đòi hỏi một sự thay đổi hoàn toàn trong cách ta tiếp cận cuộc sống. Thay vì tìm kiếm những điều lớn lao, ta học cách trân trọng những gì đang có. Thay vì chờ đợi một sự khai sáng nào đó, ta nhận ra rằng trong từng khoảnh khắc đều chứa đựng sự thật. Nếu có thể sống với một tâm trí tĩnh lặng, không mong cầu, không níu giữ quá khứ, không lo lắng về tương lai, ta đã bước vào thiền mà không cần phải nỗ lực. 

Một trong những điểm quan trọng mà Osho nhấn mạnh là thiền không có công thức chung cho tất cả. Mỗi người cần tìm ra con đường phù hợp với mình. Một số người sẽ tìm thấy thiền trong sự im lặng, số khác tìm thấy nó trong chuyển động, trong âm nhạc, hoặc ngay cả trong những hoạt động hàng ngày. Điều quan trọng nhất là sự hiện diện trọn vẹn trong từng khoảnh khắc. 

Trong một thế giới đầy biến động, nơi con người không ngừng tìm kiếm hạnh phúc bên ngoài, thiền chính là lời nhắc nhở rằng mọi thứ ta đang tìm kiếm đã luôn ở đây, bên trong chính ta. 

Như Osho đã khẳng định: “Sáng tạo vĩ đại nhất của con người là chính họ; sáng tạo vĩ đại nhất của con người là khả năng tự nhận thức của họ. Bất kỳ thứ gì khác mà họ tạo ra đều không có nhiều giá trị như vậy; nó sẽ giống như vẽ trên mặt nước. Nhưng những gì họ tạo ra bên trong chính mình, những gì họ tạo ra từ chính mình, sẽ giống như hình khắc trên đá: không bao giờ có thể bôi xóa, nó sẽ mãi ở bên họ”. 

“Đường vào Thiền” không đơn thuần là một cuốn sách hướng dẫn thiền, mà là một lời mời để ta dừng lại giữa cuộc sống vội vã, để lắng nghe chính mình, để nhìn thấu những ảo tưởng và quay về bản thể bên trong. Suy cho cùng, thiền không có điểm đến, nhưng chính trong sự buông bỏ và hiện diện trọn vẹn, ta tìm thấy tất cả những gì mình từng tìm kiếm. Nếu bạn đang cảm thấy mất phương hướng, hoặc đang tìm kiếm một điều gì đó không thể gọi tên, cuốn sách này có thể trở thành tấm bản đồ dẫn dắt bạn. 

‘Bậc thầy tâm linh’ Osho  

Osho là một nhân vật “ngoại hạng”, bởi vì ông không thể được xếp vào một trường phái cụ thể nào. Hàng ngàn bài giảng ông chia sẻ bao trùm mọi chủ đề - từ việc khám phá ý nghĩa tồn tại của bản thân cho đến những vấn đề khẩn thiết nhất của xã hội đương thời hay vấn đề liên quan đến chính trị. Osho nói: “Hãy nhớ, bất cứ điều gì tôi đang chia sẻ không chỉ dành cho bạn…. mà tôi cũng đang trò chuyện với cả những thế hệ tương lai nữa”. 

Tờ Sunday Times của Luân Đôn mô tả Osho là một trong “1.000 Người kiến tạo của thế kỷ 20”. Còn tờ Sunday Mid-Day của Ấn Độ bình chọn Osho là một trong mười người - cùng với Gandhi, Nehru và Đức Phật - thay đổi vận mệnh của Ấn Độ. 

Osho xác nhận rằng ông đang tạo điều kiện cho sự ra đời của một chủng loại người mới. Ông thường gọi “loại người mới” ngày là “Zorba Phật” - hình tượng kết hợp giữa Zorba “tay chơi Hy Lạp”, đại diện cho chủ nghĩa khoái lạc, và sự an nhiên tự tại của Đức Phật Cồ Đàm. 

Osho còn được biết đến với những đóng góp mang tính cách mạng trong lĩnh vực chuyển hóa nội tâm thông qua thiền định. Phương pháp thiền của Osho (Active Meditation) giúp giải tỏa căng thẳng cho cả thân và tâm, từ đó mọi người dễ dàng trải nghiệm sự an nhiên, tĩnh tại trong cuộc sống thường nhật. 

>> Con Đường Chính Trực - Sống sao để tâm hồn thanh thản, bình an