Giá gạo tăng cao, doanh nghiệp lương thực kẻ lãi to, người lỗ nặng 

Cuối tháng 7/2023, Ấn Độ – quốc gia chiếm 40% sản lượng xuất khẩu gạo toàn cầu đã có thông báo cấm xuất khẩu gạo. 

Sau Ấn Độ, đến ngày 29/7/2023, Nga thông báo ngừng xuất khẩu gạo đến hết năm 2023 nhằm hỗ trợ thị trường nội địa. Một ngày trước đó, Bộ Kinh tế Các tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) cũng thông báo về việc dừng xuất khẩu gạo trong vòng 4 tháng, có hiệu lực ngay lập tức. 

Dù Nga và UAE không nằm trong nhóm 10 quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới, động thái này cũng khiến thị trường xuất, nhập khẩu gạo thế giới thêm biến động. 

Theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, trên thị trường thế giới, giá gạo loại 5% tấm xuất khẩu của Việt Nam hiện đạt 618 USD/tấn, mức cao nhất trong 11 năm qua, thấp hơn Thái Lan 7 USD/tấn. Gạo 25% tấm có giá 598 USD/tấn. 

So với thời điểm Ấn Độ chính thức cấm xuất khẩu gạo, chỉ trong vòng nửa tháng qua, giá gạo 5% tấm và 25% tấm của Việt Nam đã tăng mạnh khoảng 85 USD/tấn. Đối với các dòng gạo thơm, giá xuất khẩu trung bình gạo Jasmine Việt Nam ghi nhận ở mức 690 USD/tấn, tăng khoảng 80 USD so với tháng trước. 

Tính đến hết tháng 7, Việt Nam xuất khẩu khoảng 4,83 triệu tấn gạo, trị giá 2,58 tỷ USD, tăng 18,7% về lượng và tăng 29,6% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái. 

Cũng theo Hiệp hội Lương thực Việt Nam, ngay khi có thông tin về lệnh cấm xuất khẩu gạo của Ấn Độ, giá thóc gạo trong nước tăng nhanh theo từng ngày. Trung bình mỗi ngày tăng từ 50 - 100 đồng/kg. Giá gạo nguyên liệu tại một số địa phương đã tăng từ 400 - 500 đồng/kg so với thời điểm ngày 20/7. 

Các doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt đang làm ăn thế nào?  

Trong bối cảnh thị trường gạo có nhiều biến động, các doanh nghiệp ngành gạo Việt Nam như Tập đoàn Lộc Trời (LTG ), Gạo Trung An (TAR ), Xuất nhập khẩu An Giang (AGM ), Lương thực miền Nam (VSF )... ghi nhận kết quả kinh doanh có trái chiều. Trong đó, Tập đoàn Lộc Trời ghi nhận lãi lớn nhất so với một số doanh nghiệp cùng ngành như PAN , VSF, AGM... 

Đáng chú ý, trong khi có những doanh nghiệp lãi tăng trưởng mạnh như Lộc Trời, thì cũng có doanh nghiệp báo lãi giảm sâu, đơn cử như PAN Group, thậm chí có doanh nghiệp kinh doanh thua lỗ, như Trung An, Angimex. 

Đơn cử như CTCP Tập đoàn Lộc Trời (LTG)  trong quý 2/2023, Lộc Trời ghi nhận doanh thu thuần đạt 3.678 tỷ đồng, tăng 4% so với cùng kỳ. Doanh thu tài chính của Lộc Trời đạt hơn 49 tỷ đồng, gấp 8,4 lần cùng kỳ, lãi trong công ty liên doanh, liên kết 327 tỷ đồng trong khi cùng kỳ không ghi nhận. Kết quả, tập đoàn lãi sau thuế 425 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ lỗ 44 tỷ đồng. 

Luỹ kế 6 tháng đầu năm 2023, Lộc Trời ghu nhận doanh thu thuần đạt 6.130 tỷ đồng, tăng 4%, trong đó, doanh thu lương thực – lúa, gạo chiếm phần lớn với 4.220 tỷ đồng, tăng 24,5%. 

Đáng chú ý, ngày 5/8, Lộc Trời đã công bố nghị quyết thông qua việc mua bán, xuất khẩu lúa, gạo. Theo đó, HĐQT Lộc Trời chấp thuận các hợp đồng giao dịch giữa Lộc Trời và các đối tác liên quan đến việc mua bán, xuất khẩu lúa, gạo đến Indonesia và/hoặc Malaysia được thực hiện trong năm 2023, với mỗi giao dịch có giá trị tối đa 127 triệu USD. 

Tương tự, Tổng công ty Lương thực miền Nam - Vinafood 2 (MCK: VSF)  đã ghi nhận 6.867 tỷ đồng doanh thu và 9,4 tỷ lãi sau thuế - tăng 57% và 114% so với cùng kỳ. 

Quý 2, chi phí hoạt động tăng thêm 252 tỷ lên mức đạt 624 tỷ đồng song nhờ khoản doanh thu tài chính 45,6 tỷ (chủ yếu từ lãi chênh lệch tỷ giá) nên VSF thoát cảnh thu không đủ bù chi. Cộng với việc có thêm 9,4 tỷ đồng lợi nhuận khác (phần lớn từ nhượng bán, thanh lý tài sản) nên sau trừ các khoản thuế phí, công ty còn khoản lãi như đã nêu. 

Lũy kế 6 tháng đầu năm, Vinafood 2 đạt 11.300 tỷ đồng doanh thu và gần 10 tỷ lợi nhuận sau thuế, lần lượt tăng 58% và gấp đôi bán niên 2022. 

Tại thời điểm 30/6, công ty có 8.843 tỷ đồng tài sản trong đó gần 3.000 tỷ là hàng tồn kho - gấp 2,6 lần đầu năm. Theo ghi nhận, công ty đã tăng dự trữ lượng lớn nguyên vật liệu, thành phẩm và hàng hóa với giá trị 2.700 tỷ đồng). 

Ở chiều ngược lại, một số doanh nghiệp lại tiếp tục báo lỗ trong quý 2. CTCP Nông nghiệp Công nghệ Cao Trung An - Gạo Trung An (TAR)  cũng đã công bố báo cáo tài chính hợp nhất quý 2/2023 với 1.615 tỷ đồng doanh thu, gấp 2 lần so với cùng kỳ. Công ty lỗ sau thuế gần 8 tỷ đồng, trong khi quý 2/2022 lãi 23,6 tỷ đồng. 

Luỹ kế 6 tháng đầu năm, TAR ghi nhận doanh thu thuần đạt 2.513 tỷ đồng, tăng 46%; lợi nhuận sau thuế vỏn vẹn 606 triệu đồng, cùng kỳ lãi gần 51 tỷ đồng. 

Gạo Trung An cho biết, kết quả kinh doanh quý 2 sụt giảm chủ yếu là do chi phí lãi vay tăng cao và công ty phải thanh lý huỷ không thể thu hồi một số hàng hoá hư hỏng giao tại cảng cho khách nước ngoài. 

Năm 2023, Trung An lên kế hoạch kinh doanh thu 3.800 tỷ đồng, đi ngang; lợi nhuận sau thuế 50 tỷ đồng, giảm 33,5% so với thực hiện năm trước. Như vậy sau 6 tháng, Trung An mới thực hiện được 1,2% kế hoạch lợi nhuận năm. 

Hay như CTCP Xuất nhập khẩu An Giang - Angimex (MCK: AGM),  trong quý 2/2023, Angimex ghi nhận doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ đạt 162,7 tỷ đồng, giảm 88% so với cùng kỳ năm trước. Angimex báo lợi nhuận sau thuế âm 33,6 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm trước cũng ghi nhận âm 16,2 tỷ đồng. 

Luỹ kế 6 tháng, Angimex báo lỗ gần 56 tỷ đồng cùng kỳ lỗ 5,7 tỷ đồng. Lỗ lũy kế tới ngày 30/6 ở mức 44 tỷ. 

Đáng chú ý, tổng nợ vay của Angimex hiện ở mức 1.151 tỷ đồng - gấp 3,6 lần vốn chủ sở hữu trong đó dư nợ trái phiếu dài hạn lên tới 559 tỷ đồng tại 2 mã AGMH2123001 (350 tỷ đồng) và mã GMH2223001 (giá 300 tỷ, dư nợ còn lại 210 tỷ đồng). Cả hai trái phiếu đều phát sinh việc chậm thanh toán lãi. 

Được biết, Angimex là doanh nghiệp từng nằm trong hệ sinh thái Louis Holdings của Đỗ Thành Nhân sau khi ông Nhân mua vào lượng lớn cổ phiếu từ việc thoái vốn của CTCP Đầu tư và Phát triển Nguyễn Kim tại AGM (tháng 5/2021). 

Giá tăng, cổ phiếu ngành gạo lên ngôi  

Trong bối cảnhngành gạo có nhiều biến động, nhóm cổ phiếu gạo: TAR, LTG, AGM,… đã thu hút sự chú ý lớn của giới đầu tư tạo ra nhịp tăng nóng tính từ 20/7 dù kết quả kinh doanh còn trái chiều. 

Nổi bất là cổ phiếu VSF của Tổng Công ty Lương thực Miền Nam – Vinafood 2 đã gấp 4 lần chỉ trong 10 phiên giao dịch gần nhất (với 8 phiên tăng trần). VSF bật tăng từ mức 7.900 đồng/cp (phiên 21/7) lên 37.400 đồng/cp tại thời điểm 15h hôm nay (8/8). 

Đây cũng là mức giá cao nhất kể từ khi cổ phiếu VSF được niêm yết giao dịch trên sàn UPCoM vào tháng 4/2018 đến nay. Thanh khoản bình quân tăng vọt lên mức hàng trăm nghìn đơn vị, so với mức chỉ vài nghìn đơn vị như thông thường. 

Giải trình trước Ủy ban Chứng khoán Nhà nước về việc giá cổ phiếu VSF tăng trần 5 phiên liên tục từ ngày 31/7, lãnh đạo Vinafood 2 cho biết giá cổ phiếu công ty tăng hoàn toàn phụ thuộc vào cung – cầu thị trường chứng khoán và thị hiếu, nhu cầu của nhà đầu tư. Vinafood 2 nhấn mạnh “Công ty không có bất cứ tác động nào gây ảnh hưởng trực tiếp đến giá giao dịch trên thị trường”. 

Tương tự, cổ phiếu AGM  của CTCP Xuất nhập khẩu An Giang - Angimex vừa xác lập chuỗi 13 phiên tăng liên tiếp. Giá tăng từ 6.090 đồng/cp lên 13.500 đồng/cp (+125%). 

Trong văn bản giải trình gửi Sở Giao dịch Chứng khoán TP. HCM (HOSE) mới nhất, Angimex cho biết, hiện thị trường lúa gạo thế giới và Việt Nam vẫn đang tiếp tục biến động tăng giá do tác động từ cuộc xung đột Nga – Ukraine và ảnh hưởng của tình trạng thời tiết El Nino. Việc các nước Ấn Độ, Nga, UAE cấm xuất khẩu gạo làm giá lương thực tăng vọt. 

Công ty nhấn mạnh, cổ phiếu tăng trần là do cung cầu trên thị trường chứng khoán và các quyết định của nhà đầu tư, Angimex không can thiệp vào giá. 

Một số cổ phiếu cùng ngành khác cũng tăng song mức tăng chưa quá nổi bật, trong đó cổ phiếu LTG  của Tập đoàn Lộc Trời đang giao dịch quanh mức 37.600 đồng/cp, tăng gần 30% so với thời điểm đầu tháng 7; cổ phiếu TAR  của Gạo Trung An đang ở quanh mức 22.200 đồng/cp, tăng 29% so với đầu tháng 7.