Giá xăng dầu, dịch vụ y tế đẩy lạm phát tháng đầu năm tăng mạnh 

Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, hai yếu tố chính tác động mạnh đến CPI tháng 01/2025 là giá dịch vụ y tế và giá xăng dầu . 

Nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng 9,47% (MoM), trong đó riêng dịch vụ y tế tăng 12,57% (MoM) do điều chỉnh giá viện phí theo Thông tư số 21/2024/TT-BYT. 

Ở chiều ngược lại, giá xăng dầu tiếp tục leo thang với mức tăng 2,02% (MoM) đối với xăng và 4,99% (MoM) đối với dầu diesel, kéo theo chi phí vận tải và các mặt hàng liên quan tăng cao. 

Tốc độ tăng/giảm các cấu phần của Chỉ số CPI tháng 01/2025 so với tháng trước (MoM). Nguồn: Tổng cục Thống kê (GSO).

Ngoài ra, nhu cầu tiêu dùng trong dịp Tết Nguyên đán cũng tác động mạnh đến giá cả hàng hóa. Nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống tăng 0,74% (MoM), trong đó thực phẩm tăng 0,97% (MoM). Giá thịt lợn tăng 1,2% (MoM), thịt gia cầm tăng 0,9% (MoM) và thủy sản tăng 1,1% (MoM). Sự kết hợp giữa yếu tố chi phí đẩy và nhu cầu tăng cao vào dịp lễ Tết đã khiến chỉ số giá tiêu dùng ghi nhận mức tăng đáng kể trong tháng đầu năm 2025. 

Dịch vụ y tế tăng giá mạnh: Áp lực lên chi phí sinh hoạt  

Giá dịch vụ y tế là yếu tố có tác động lớn nhất đến CPI tháng 01/2025. Theo Tổng cục Thống kê, chỉ số giá nhóm dịch vụ y tế tăng 12,57% (MoM), đóng góp 0,51 điểm phần trăm vào mức tăng chung của CPI. Đây là mức tăng cao nhất trong nhiều năm trở lại đây, phản ánh ảnh hưởng của chính sách điều chỉnh giá dịch vụ khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế công lập theo quy định mới. 

Cụ thể, chi phí khám chữa bệnh tại bệnh viện tuyến trung ương tăng từ 15-20%, bệnh viện tuyến tỉnh tăng 12-18% và bệnh viện tuyến huyện tăng 10-15% so với trước đây. Ngoài ra, chi phí giường bệnh cũng được điều chỉnh tăng từ 10-12% tùy theo từng cấp bệnh viện. Không chỉ viện phí, giá thuốc cũng bị ảnh hưởng khi nhóm thuốc giảm đau và hạ sốt tăng 0,25% (MoM), thuốc kháng sinh tăng 0,31% (MoM) và thuốc điều trị hô hấp tăng 0,29% (MoM). 

Sự gia tăng chi phí y tế đặt ra áp lực lớn lên chi tiêu hộ gia đình, đặc biệt là với các nhóm thu nhập trung bình và thấp. Khi chi phí chăm sóc sức khỏe tăng cao, người dân có xu hướng cắt giảm chi tiêu cho các lĩnh vực khác. Điều này có thể dẫn đến hiệu ứng kìm hãm tăng trưởng tiêu dùng cá nhân trong ngắn hạn. 

Ngoài ra, sự gia tăng chi phí y tế cũng có thể làm tăng gánh nặng lên hệ thống bảo hiểm y tế và các chính sách an sinh xã hội. Việc kiểm soát giá dịch vụ y tế hợp lý để đảm bảo cân bằng giữa khả năng tiếp cận dịch vụ y tế của người dân và sự ổn định của thị trường là một trong những thách thức lớn trong thời gian tới. 

Giá xăng dầu tiếp tục leo thang: Nguy cơ lạm phát chi phí đẩy  

Cùng với dịch vụ y tế, giá xăng dầu tiếp tục là yếu tố quan trọng đẩy CPI tăng cao trong tháng 01/2025. Theo Tổng cục Thống kê, giá xăng trong nước tăng 2,02% (MoM), còn giá dầu diesel tăng 4,99% (MoM). So với cùng kỳ năm trước (YoY), giá xăng tăng 8,3%, còn giá dầu diesel tăng 11,1%. 

Tốc độ tăng/giảm các cấu phần của Chỉ số CPI tháng 01/2025 so với cùng kỳ năm trước (YoY). Nguồn: Tổng cục Thống kê (GSO).

Nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng giá nhiên liệu là do tác động từ thị trường dầu thô toàn cầu. Giá dầu Brent  trong tháng 01/2025 duy trì ở mức trên 80 USD/thùng do OPEC+ tiếp tục siết chặt sản lượng, trong khi căng thẳng địa chính trị tại khu vực Trung Đông khiến nguồn cung dầu thô trở nên bấp bênh. 

Tác động của việc tăng giá xăng dầu không chỉ dừng lại ở nhóm hàng năng lượng mà còn lan rộng sang nhiều ngành khác. Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, chỉ số giá nhóm vận tải hành khách tăng 0,95% (MoM), trong đó vé máy bay tăng 11,08% (MoM), vận tải đường bộ tăng 1,73% (MoM). Giá cước vận tải hàng hóa cũng tăng trung bình 1,5% (MoM), khiến chi phí logistics leo thang. 

Khi giá nguyên liệu đầu vào như nhiên liệu tăng, chi phí sản xuất hàng hóa và dịch vụ cũng bị đẩy lên cao. Do đó, giá thành phẩm trên thị trường có thể sẽ tiếp tục tăng trong những tháng tiếp theo, làm gia tăng áp lực lạm phát. Nếu giá xăng dầu duy trì xu hướng tăng, lạm phát tổng thể của năm 2025 có thể chịu áp lực lớn hơn dự kiến. 

Với mức tăng 0,98% (MoM) của CPI trong tháng 01/2025, triển vọng lạm phát trong năm nay trở nên đáng quan ngại. Theo Tổng cục Thống kê, nếu giá nhiên liệu và dịch vụ y tế tiếp tục tăng, lạm phát cả năm 2025 có thể vượt ngưỡng 4,0% mà Chính phủ đặt ra. 

Tốc độ tăng giảm CPI tháng Một từ năm 2021 đến năm 2025. Nguồn: Tổng cục Thống kê (GSO).

Một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến lạm phát năm 2025 là diễn biến của giá năng lượng. Nếu OPEC+ tiếp tục giữ nguyên chính sách cắt giảm sản lượng, giá dầu có thể duy trì ở mức cao, gây áp lực lên giá nhiên liệu trong nước. Ngoài ra, việc điều chỉnh giá dịch vụ công như y tế, giáo dục cũng có thể tiếp tục tạo động lực cho lạm phát trong các quý tiếp theo. 

Nhìn chung, CPI tháng 01/2025 tăng mạnh là một tín hiệu cảnh báo về áp lực lạm phát trong năm nay. Việc kiểm soát chặt chẽ giá dịch vụ công và nhiên liệu, đồng thời thực hiện các biện pháp điều hành chính sách linh hoạt, sẽ đóng vai trò then chốt trong việc ổn định kinh tế vĩ mô và kiềm chế lạm phát trong năm 2025. 

>> Nga – Ukraine, Biển Đỏ và Mỹ: Bộ ba biến số thay đổi cục diện vận tải dầu khí toàn cầu