Giải ngân đầu tư công chậm: Khúc mắc cần tháo gỡ để thúc đẩy kinh tế Việt Nam ‘bứt phá’ 

Theo Báo cáo Kinh tế tháng 9/2024 vừa được Bộ phận Phân tích Kinh tế và Thị trường Tài chính thuộc Ngân hàng Techcombank công bố, mặc dù các kế hoạch đầu tư công đã được lên lịch và phê duyệt từ đầu năm, tốc độ giải ngân vẫn ở mức thấp so với kỳ vọng. Điều này đã làm giảm hiệu quả của các chính sách hỗ trợ tăng trưởng kinh tế. 

Đầu tư công: "Động cơ chính" chưa được kích hoạt  

Đầu tư công từ lâu được coi là “động cơ chính” thúc đẩy tăng trưởng nội địa, không chỉ kích thích nhu cầu tiêu dùng trong nước mà còn tạo nền tảng cho các dự án cơ sở hạ tầng quan trọng. Tuy nhiên, báo cáo của Bộ phận Phân tích Kinh tế và Thị trường Tài chính (Ngân hàng Techcombank) chỉ ra rằng, trong 8 tháng đầu năm 2024, mặc dù ngân sách nhà nước  thặng dư 231,4 nghìn tỷ đồng, tiến độ giải ngân đầu tư công vẫn trì trệ. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến việc triển khai các dự án hạ tầng, mà còn làm chậm quá trình phát triển đô thị và khiến thị trường bất động sản mất đi sức hấp dẫn. 

Biểu đồ tăng trưởng đầu tư công của Việt Nam từ đầu năm đến nay - Nguồn: Bộ phận Phân tích Kinh tế và Thị trường Tài chính, Ngân hàng Techcombank.

Cụ thể, tính đến tháng 8/2024, chi đầu tư phát triển giảm mạnh 8,1% so với cùng kỳ, trong khi vốn thực hiện từ ngân sách nhà nước chỉ tăng nhẹ 3,1%. Điều này cho thấy các biện pháp hỗ trợ tăng trưởng chưa được tận dụng triệt để, dẫn đến giảm hiệu quả của chính sách kích cầu kinh tế. 

Các chuyên gia của Techcombank nhận định rằng việc chậm trễ trong giải ngân không chỉ xuất phát từ nguồn ngân sách mà còn từ nhiều yếu tố phức tạp hơn. Thủ tục hành chính, khả năng quản lý của các cơ quan địa phương, và sự thiếu đồng bộ trong quy hoạch hạ tầng giữa các tỉnh thành là những nguyên nhân chính khiến các dự án bị đình trệ. Sự không nhất quán này đã dẫn đến tình trạng "nghẽn" trong chuỗi cung ứng, ảnh hưởng lớn đến việc cung cấp nguyên vật liệu cho các dự án đang triển khai. 

Chính phủ vào cuộc  

Trước tình hình không mấy khả quan, Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 26/CT-TTg, nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân và tập trung vào các dự án trọng điểm  quốc gia. Dù đây là một bước đi quan trọng, nhưng câu hỏi lớn vẫn là liệu hiệu quả của nó có thể thể hiện ngay lập tức hay không. Các chuyên gia từ Techcombank cho rằng, ngoài việc thúc đẩy giải ngân, cần có sự phối hợp đồng bộ giữa các bộ, ngành và địa phương, cũng như cải thiện môi trường pháp lý để đảm bảo loại bỏ các rào cản hành chính. 

Đẩy mạnh đầu tư công không chỉ giúp kích thích tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn mà còn là bước đệm cho sự phát triển bền vững. Chính phủ cần tiếp tục ưu tiên đầu tư vào hạ tầng, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp phát triển và nâng cao khả năng cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam. Các biện pháp giảm bớt thủ tục hành chính phức tạp, minh bạch quy trình giải ngân và tăng cường kiểm tra, giám sát tiến độ dự án là những yếu tố cần thiết để đạt được mục tiêu này. 

Trong bối cảnh nền kinh tế cần một động lực mạnh mẽ để vượt qua giai đoạn khó khăn, việc thúc đẩy giải ngân đầu tư công là nhiệm vụ cấp thiết. Chỉ khi các dự án được triển khai đúng tiến độ, Việt Nam mới có thể duy trì được tăng trưởng bền vững và đối mặt với những thách thức từ thị trường quốc tế. 

>> ILO: Khu vực hộ kinh doanh cá thể đóng góp 30% GDP nhưng chỉ đóng góp 1,6% ngân sách Nhà nước