Hạ lãi suất sau hơn 4 năm, Fed sắp tác động lên hàng loạt Ngân hàng Trung ương, giá vàng và thị trường chứng khoán như thế nào? 

Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ họp vào hai ngày 17-18/9 và nhiều khả năng sẽ hạ lãi suất lần đầu tiên sau 4 năm. Thời gian qua, các chuyên gia vẫn đang tranh luận về việc Fed sẽ hạ lãi suất bao nhiêu điểm phần trăm và tiến hành hạ lãi bao nhiêu lần. Sau tất cả, ai cũng muốn kinh tế Mỹ sẽ hạ cánh mềm. 

Kenneth Broux, Trưởng bộ phận nghiên cứu doanh nghiệp, ngoại hối và lãi suất tại Societe Generale nhận định: "Chúng ta vẫn chưa biết chu kỳ này sẽ diễn ra như thế nào - liệu nó có giống như năm 1995 khi chỉ hạ lãi 0,75 điểm phần trăm hay như đợt cắt giảm đến 5% như giai đoạn 2007-2008". 

Bên cạnh đó, cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ sắp diễn ra cũng là một yếu tố phức tạp khác khiến giới đầu tư chú tâm. 

Và chắc chắn, động thái hạ lãi suất của Fed lần này sẽ có tác động vượt xa phạm vi nước Mỹ. Dưới đây là một số tác động chính, theo Reuters. 

Vào mùa xuân, khi lạm phát ở Mỹ khó kiểm soát hơn dự kiến, lo ngại về việc Fed sẽ giữ nguyên lãi suất đã nổi lên. Điều này khiến giới đầu tư đặt ra câu hỏi, trong bối cảnh đó, các tổ chức như Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) hoặc Ngân hàng Trung ương Canada liệu có hạ lãi suất hay không; nếu có thì hạ ở mức nào. 

Nhưng hiện tại, Fed gần như sẽ tiến hành xoay trục, giúp NHTW của các nước phát triển khác dễ cân nhắc chính sách tiền tệ hơn. Giới đầu tư đang dự đoán các NHTW sẽ lần lượt “đi theo” Fed. Tuy nhiên, ECB và Ngân hàng Trung ương Anh vẫn tỏ ra thận trọng và có thể sẽ cắt giảm ít hơn do cảnh giác về lạm phát. 

Bên cạnh đó, niềm tin vào động thái xoay trục của Fed cũng giúp thị trường trái phiếu toàn cầu hưởng lợi vì nó thường diễn biến theo trái phiếu Kho bạc Mỹ. 

Lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ, Đức và Anh đều đang hướng đến mức giảm quý đầu tiên kể từ cuối năm 2023, thời điểm mà nhiều người dự đoán Fed sẽ thay đổi chính sách. Điều này có nghĩa giá trái phiếu sẽ tăng. 

Lãi suất thấp hơn ở Mỹ có thể tạo điều kiện giúp các Ngân hàng Trung ương ở thị trường mới nổi có nhiều không gian hơn để tự điều chỉnh và hỗ trợ tăng trưởng trong nước. 

Một khi Mỹ hạ lãi, áp lực giữ lãi suất cao để ngăn dòng vốn chảy ra ngoài và bảo vệ tỷ giá hối đoái sẽ nhẹ nhàng hơn. Từ đó, các thị trường mới nổi có thể hạ lãi suất để kích thích tiêu dùng và đầu tư trong nước. 

Khoảng một nửa trong số 18 thị trường mới nổi do Reuters theo dõi đã bắt đầu cắt giảm lãi suất trong chu kỳ này, dẫn đầu là các nước Mỹ Latinh và châu Âu. 

Tuy nhiên, biến động và bất ổn xung quanh cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vẫn là một thách thức. Bà Trang Nguyen, Trưởng bộ phận chiến lược tín dụng thị trường mới nổi toàn cầu tại BNP Paribas, đánh giá cuộc bầu cử Tổng thống sẽ ảnh hưởng lớn và thực sự làm phức tạp chu kỳ cắt giảm lãi suất. "Chúng ta có thể thấy nhiều hành động đặc thù hơn giữa các Ngân hàng Trung ương xoay quanh sự kiện này", bà dự đoán. 

Các nền kinh tế hy vọng việc hạ lãi suất sẽ làm đồng USD yếu hơn, từ đó nâng giá đồng nội tệ, nhưng có lẽ họ sẽ phải thất vọng. JPMorgan lưu ý rằng, 3 trong 4 chu kỳ gần đây, đồng USD thực tế đã mạnh lên sau khi Fed hạ lãi suất lần đầu tiên. 

Bởi lẽ, triển vọng USD phụ thuộc nhiều vào tương quan so sánh giữa mức lãi suất của Mỹ và lãi suất của các quốc gia khác. Nếu lãi suất ở Mỹ vẫn cao hơn so với các nước khác, USD thường trở nên hấp dẫn hơn đối với các nhà đầu tư và ngược lại. 

Các cuộc thăm dò của Reuters cho thấy đồng yên và franc Thụy Sĩ được xem là các loại tiền tệ trú ẩn an toàn. Tuy nhiên, mức chênh lệch lãi suất giữa Mỹ và hai nước này có thể giảm một nửa vào cuối 2025. Nghĩa là hai đồng tiền này có thể kém hấp dẫn hơn, làm cho các nhà đầu tư tiếp tục cân nhắc giữ USD. 

Ngoài ra, Bảng Anh (GBP) và đô la Australia có thể chỉ đạt được chênh lệch lãi suất tương đối nhỏ, tức ngay cả khi lãi suất ở hai nước có cao hơn Mỹ một chút thì vẫn không đủ lớn để làm cho hai đồng tiền này hấp dẫn hơn đáng kể so với đồng USD. 

Vì vậy, USD vẫn sẽ tiếp tục duy trì sự hấp dẫn với các nhà đầu tư quốc tế trừ khi Mỹ có lãi suất thực sự thấp. 

Đáng chú ý, các nền kinh tế châu Á đã "đi trước thị trường" trong việc dự đoán Mỹ hạ lãi suất, dẫn đến nhiều đồng tiền như won Hàn Quốc, baht Thái Lan và ringgit Malaysia tăng giá vào tháng 7 và tháng 8. Đồng nhân dân tệ cũng đã phục hồi khoản mất giá từ đầu năm so với USD. 

Gần đây, do lo ngại về tăng trưởng nên đà đi lên của thị trường chứng khoán toàn cầu có phần chậm lại. Chỉ số chứng khoán thế giới đã giảm hơn 6% trong 3 ngày đầu tháng 8, sau dữ liệu việc làm suy yếu của Mỹ. 

Tuy nhiên, thị trường sẽ phục hồi nếu lãi suất thấp hơn ở Mỹ thúc đẩy hoạt động kinh tế và tránh được suy thoái. Emmanuel Cau, Giám đốc bộ phận chiến lược cổ phiếu châu Âu tại Barclays, cho biết thị trường chứng khoán  luôn không ổn định quanh đợt cắt giảm lãi suất đầu tiên của Ngân hàng Trung ương, vì thị trường tự hỏi tại sao các NHTW lại hạ lãi suất. 

"Nhưng nếu có một đợt cắt giảm mà không đi kèm suy thoái thì thường thị trường có xu hướng tăng trở lại", Cau nói. Kịch bản Mỹ hạ cánh mềm cũng sẽ tác động tích cực đến thị trường châu Á vì nó tạo ra môi trường ổn định hơn cho các nền kinh tế khác. 

Trong lĩnh vực hàng hóa, các kim loại quý sẽ hưởng lợi từ việc Fed hạ lãi suất. Giá vàng thường ngược chiều với lãi suất vì nhu cầu đầu tư vào vàng tăng lên khi lãi suất thấp. Hiệu suất của nó cũng vượt trội hơn các kim loại khác. 

Giá vàng  cũng đang ở mức cao kỷ lục nhưng chuyên gia John Reade của Hội đồng Vàng Thế giới khuyến nghị các nhà đầu tư vẫn nên thận trọng. 

Ông chỉ ra rằng các nhà đầu cơ trên thị trường vàng tương lai đang đặt cược vào giá tăng. Tuy nhiên, có một chiến lược phổ biến gọi là "mua tin đồn, bán sự thật", nghĩa là các nhà đầu cơ mua vào khi nghe thông tin dự đoán giá vàng sẽ tăng (mua tin đồn). 

Nếu giá vàng đạt mức cao như dự đoán, họ sẽ bán ra để thu lợi nhuận (bán sự thật). Nói cách khác, giá vàng có thể không duy trì mức cao kỷ lục lâu dài nếu các nhà đầu cơ quyết định xả hàng lúc giá đạt đỉnh như những gì mà họ muốn. 

Tham khảo Reuters, Goldprice, FT 

>> Fitch Ratings dự báo Fed sẽ hạ lãi suất 2,5% trong 25 tháng tới, thị trường cần đặc biệt chú ý