Hơn 3 triệu nhà hàng Trung Quốc phải đóng cửa, ‘tuổi thọ’ trung bình chỉ 500 ngày 

Trong một nhà kho xuống cấp ở vùng ngoại ô thủ đô Bắc Kinh, doanh nhân An Dawei kiểm tra hàng loạt tủ lạnh công nghiệp, bếp nấu và lò nướng bánh thương mại đang chờ được bán lại cho các nhà hàng. 

"Với một người bình thường, mở nhà hàng gần như là chắc chắn thất bại", người đàn ông 38 tuổi, chuyên kinh doanh thiết bị bếp cũ, chia sẻ. 

Sự cạnh tranh khốc liệt đã tạo ra một cuộc chiến giá cả, khi các quán ăn và nhà hàng chào bán cà phê chỉ với 9,9 NDT (khoảng 1,40 USD) và suất ăn dành cho bốn người với giá chỉ 99 nhân dân tệ (khoảng 14 USD). 

Việc mở rộng nhu cầu tiêu dùng nội địa là ưu tiên hàng đầu của Chính phủ Trung Quốc trong năm nay nhằm bù đắp tác động của thuế quan từ Mỹ  và cuộc khủng hoảng bất động sản kéo dài. Tuy nhiên, lạm phát tiêu dùng đã giảm mạnh trong tháng 2 với tốc độ nhanh nhất kể từ tháng 1/2024, làm dấy lên lo ngại về vòng xoáy giảm phát. 

Theo dữ liệu từ cơ quan đăng ký doanh nghiệp Qichacha, vào năm ngoái, An và đội ngũ của anh đã tháo dỡ khoảng 200 nhà hàng mỗi tháng, tăng 270% so với năm trước đó, khi số lượng doanh nghiệp ăn uống giải thể đạt mức cao kỷ lục gần 3 triệu trên toàn quốc. 

"Tại các thành phố lớn như Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu và Thâm Quyến, tỷ lệ đóng cửa nhà hàng hàng tháng vượt 10%, thậm chí có khi lên tới 15%", An cho biết. 

Tại các nhà hàng sắp đóng cửa ở thủ đô, các công nhân của An xếp ghế, lò nướng, kệ chứa đồ và xe đẩy bánh thành từng chồng, sử dụng xe nâng để di chuyển chúng lên xe tải. Ở một địa điểm khác, một người mua hàng vác những chiếc bàn đi. 

Dù thị trường thiết bị nhà bếp cũ sôi động, doanh thu công ty của An vẫn giảm hơn 20% trong năm 2024. Nguyên nhân là do nhiều cửa hàng nhỏ với chi phí thấp như quán nước và tiệm bánh mở ra ngày càng nhiều, và họ không cần đầu tư quá nhiều vào thiết bị. 

Tại một trung tâm thương mại vắng vẻ gần Công viên Olympic Bắc Kinh, quản lý một chuỗi tiệm bánh cho biết cửa hàng đã phải đóng cửa sau 14 tháng hoạt động do tiền thuê mặt bằng quá cao – lên tới 50.000 nhân dân tệ (khoảng 6.900 USD) mỗi tháng – và lượng khách quá ít. 

"Cửa hàng bên cạnh bán sản phẩm tương tự nhưng không ngon bằng, nhưng rẻ hơn 10 NDT. Người bình thường đương nhiên sẽ chọn mua sản phẩm rẻ hơn", vị quản lý này cho biết. 

"Người dân thực sự không có tiền. Hoặc nếu có, họ cũng không muốn tiêu như trước nữa vì kiếm tiền quá khó khăn". 

Theo các chuyên gia phân tích, một nhà hàng ở Trung Quốc  hiện có tuổi thọ trung bình chỉ khoảng 500 ngày. 

Thậm chí ở Bắc Kinh con số này còn giảm xuống chỉ còn khoảng một năm. Dữ liệu của chính quyền thành phố cho thấy lợi nhuận ròng của các nhà hàng tại đây đã giảm 88% trong nửa đầu năm 2024. 

"Những doanh nghiệp tầm trung có khả năng phá sản cao hơn... vì họ không có lợi thế về chi phí," chuyên gia ngành thực phẩm Zhu Danpeng nhận định, đề cập đến các nhà hàng có mức giá trung bình từ 100-120 NDT (13-16 USD) mỗi khách. 

Sự cạnh tranh khốc liệt về giá cả cùng với việc liên tục thay đổi thực đơn để thu hút khách hàng đã khiến nhiều nhà hàng lao đao. An cho biết, nhiều chủ nhà hàng buộc phải giảm chi phí xuống chỉ còn 70-80 NDT (9-11 USD) mỗi suất ăn để duy trì hoạt động. 

Tại kỳ họp lập pháp quan trọng trong tháng này, các quan chức Trung Quốc cam kết sẽ nỗ lực hơn nữa để kiểm soát tình trạng "xâm nhập" - hay cạnh tranh quá mức. Tuy nhiên, ngành nhà hàng vẫn là một trong những lĩnh vực thể hiện rõ nhất vấn đề này. 

Năm 2024, nhiều nhà hàng đã phải đóng cửa, khiến tốc độ tăng trưởng doanh thu của ngành thực phẩm và đồ uống Trung Quốc giảm mạnh, chỉ đạt 5,3%, so với mức 20,4% của năm 2023. Những nhà hàng trụ lại được phải cắt giảm biên lợi nhuận một cách đáng kể để tồn tại. 

An cho rằng cuộc chiến giá cả bắt đầu từ năm 2023, khi Trung Quốc dỡ bỏ các hạn chế do đại dịch, dẫn đến làn sóng người lao động thất nghiệp trong các ngành bất động sản, giáo dục, tài chính và công nghệ đổ xô vào mở nhà hàng. 

Cuối cùng, chính người tiêu dùng sẽ là những người chịu thiệt thòi, An cảnh báo. 

"Khi các nhà hàng không thể tiếp tục chịu lỗ, họ sẽ tìm cách kiếm lợi nhuận. Và cách duy nhất là giảm chất lượng nguyên liệu", anh nói. 

Theo Reuters 

>> ‘Ăn miếng trả miếng’: EU tung đòn thuế đáp trả Mỹ, tấn công vào 'điểm yếu của Washington'