Không phải Hà Nội hay Sài Gòn, đây mới là nơi có điện đầu tiên tại Việt Nam 

Vào cuối thế kỷ 19, dưới sự cai trị của thực dân Pháp, Hải Phòng nhanh chóng trở thành một trung tâm kinh tế và công nghiệp hàng đầu ở Bắc Kỳ. Vị trí địa lý thuận lợi, gần các tuyến giao thương quốc tế và nguồn tài nguyên than phong phú từ Quảng Ninh giúp thành phố này phát triển mạnh mẽ. Người Pháp sớm nhận ra tiềm năng của Hải Phòng và đầu tư mạnh vào cơ sở hạ tầng, bao gồm cả việc xây dựng nhà máy điện. 

Tháng 4/1892, công trình nhà máy điện đầu tiên ở Việt Nam mang tên Nhà Đèn Vườn Hoa được khởi công xây dựng tại Hải Phòng. Đây là nhà máy nhiệt điện than đầu tiên của Đông Dương với công suất 750 kW. Sau hai năm xây dựng, năm 1894, nhà máy chính thức đi vào hoạt động, cung cấp điện cho hệ thống chiếu sáng của thành phố, đặc biệt là khu vực trung tâm và cảng biển. 

Việc Hải Phòng được chọn làm nơi đầu tiên có điện ở Việt Nam không phải là ngẫu nhiên, mà xuất phát từ những yếu tố quan trọng. Hải Phòng được người Pháp quy hoạch để trở thành "thủ đô kinh tế" của Bắc Kỳ. Thành phố này là cửa ngõ giao thương chính giữa Việt Nam và thế giới, với hệ thống cảng biển lớn nhất miền Bắc vào thời điểm đó. 

Hải Phòng được chọn để xây nhà máy điện vào năm 1892. Ảnh: Internet

>> Vốn đầu tư 'siêu' dự án điện hạt nhân Ninh Thuận có thể lên tới 22 tỷ USD  

Nhà máy điện Hải Phòng sử dụng than làm nhiên liệu, mà than lại được khai thác với sản lượng lớn tại Quảng Ninh. Việc vận chuyển than từ Hòn Gai về Hải Phòng qua đường thủy rất thuận lợi, đảm bảo nguồn cung cấp năng lượng ổn định. 

Không chỉ có nhà máy điện, Hải Phòng còn là nơi tập trung nhiều cơ sở công nghiệp lớn của Đông Dương, tiêu biểu là Nhà máy Xi măng Nhân tạo Portland Đông Dương (1899) và các xưởng cơ khí, sửa chữa tàu biển. 

Tại Hà Nội, hệ thống điện được xây dựng theo hợp đồng giữa Công ty Điện khí Đông Dương và chính quyền thành phố vào năm 1892. Đến năm 1894, nhà máy điện Bờ Hồ mới được khởi công và chính thức vận hành vào năm 1895. Ban đầu, điện chủ yếu được sử dụng để chiếu sáng khu vực trung tâm và phục vụ một số cơ quan hành chính. 

Trong khi đó, Sài Gòn bắt đầu có điện vào năm 1897 khi nhà máy điện đầu tiên của thành phố được hoàn thành. Ban đầu, hệ thống này chỉ phục vụ chiếu sáng công cộng với 40 đèn hồ quang và hơn 400 đèn dây tóc. Đến năm 1904, phạm vi cung cấp điện mới được mở rộng hơn. 

>> Nhà máy điện khí 35.000 tỷ của Việt Nam chính thức vận hành