Một startup đang phát triển AI có khả năng thay thế gần hết công việc của con người

Mechanize – một công ty công nghệ mới tại Mỹ – đang trở thành tâm điểm tranh cãi toàn cầu khi công bố kế hoạch xây dựng AI có thể thay thế phần lớn các công việc mà con người đang làm. Theo tuyên bố chính thức được đăng tải ngày 17/4, Mechanize cho rằng giá trị thực sự của trí tuệ nhân tạo không nằm ở các chatbot đối thoại như ChatGPT mà ở khả năng tái định nghĩa toàn bộ hệ thống lao động và nền kinh tế.

Công ty này lập luận rằng các mô hình AI hiện tại vẫn chưa đủ mạnh để đảm nhiệm công việc một cách bền vững và đáng tin cậy. Chúng còn hạn chế về khả năng ghi nhớ dài hạn, phân tích đa phương thức (hình ảnh, video, văn bản), thiếu khả năng đưa ra kế hoạch dài hạn cũng như thực thi chính xác các chuỗi hành động.

Từ lý thuyết đến thực tiễn: Mechanize đang làm gì?

Để hiện thực hóa mục tiêu gây tranh cãi này, Mechanize đang tập trung xây dựng bộ dữ liệu riêng, cùng hệ thống đánh giá và môi trường huấn luyện chuyên biệt cho các AI tác nhân – những hệ thống có thể ra quyết định, lên kế hoạch và xử lý nhiệm vụ giống con người.

Không dừng lại ở việc huấn luyện mô hình, Mechanize đặt mục tiêu thay thế con người trong các công việc hành chính, phân tích, quản lý và thậm chí cả sáng tạo, bằng cách tự động hóa từ gốc các quy trình đó.

Mechanize đặt mục tiêu thay thế con người trong các công việc hành chính, phân tích, quản lý và thậm chí cả sáng tạo. Ảnh minh họa

Tranh cãi bùng nổ trong cộng đồng khoa học

Ngay khi thông tin được công bố, hàng loạt chuyên gia trong giới công nghệ và đạo đức AI đã lên tiếng phản đối. Trong đó, giáo sư Anthony Aguirre – nhà vật lý lý thuyết tại Đại học California – mô tả đây là “một hướng đi cực kỳ nguy hiểm, đe dọa đến sinh kế của hàng tỷ người”.

Theo ông, việc tự động hóa gần như toàn bộ nền kinh tế không chỉ là một thách thức kỹ thuật mà còn là một vấn đề đạo đức sâu sắc. Nếu không có cơ chế kiểm soát, sự phát triển như vậy có thể dẫn đến bất bình đẳng trầm trọng, phân hoá giàu nghèo và thất nghiệp hàng loạt.

Mechanize phản pháo: Tự động hóa sẽ mang lại thịnh vượng

Trước làn sóng phản đối, Tamay Besiroglu – đồng sáng lập Mechanize – phản bác rằng tự động hóa không khiến con người nghèo hơn mà sẽ giải phóng chúng ta khỏi lao động cực nhọc và mở ra một nền kinh tế thịnh vượng chưa từng có. Ông tin rằng AI có thể tạo ra nguồn hàng hóa và dịch vụ với chi phí gần như bằng 0, mang đến mức sống vượt xa hiện tại.

Theo Besiroglu, loài người sẽ không bị đào thải khỏi nền kinh tế, mà sẽ tham gia vào các lĩnh vực mới khó thay thế bởi máy móc, đặc biệt là các công việc mang tính sáng tạo, đồng cảm hoặc cần sự hiện diện thực tế.

Hậu thuẫn từ các "ông lớn" công nghệ

Mechanize không phải là một startup đơn độc. Dự án này đang nhận được sự hậu thuẫn tài chính từ nhiều tên tuổi lớn như Nat Friedman (cựu CEO GitHub), Patrick Collison (CEO Stripe), Jeff Dean (trưởng nhóm AI tại Google) cùng các nhà đầu tư danh tiếng tại Silicon Valley. Các quỹ mạo hiểm đang đặt cược vào Mechanize vì tin rằng công ty này đi trước một bước trong cuộc đua AI thế hệ mới.

Theo giới đầu tư, đội ngũ sáng lập Mechanize từng là những bộ óc chủ chốt tại Epoch AI – một tổ chức chuyên theo dõi tiến trình phát triển AI toàn cầu. Điều đó giúp họ có tầm nhìn dài hạn, thay vì chỉ chạy theo các xu hướng nhất thời.

Nỗi lo chung: Việc làm sẽ đi về đâu?

Trong khi Mechanize hứa hẹn về một tương lai tự động hóa lý tưởng, nhiều tổ chức nghiên cứu quốc tế lại đưa ra viễn cảnh u ám. Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) từng cảnh báo có đến 60% việc làm tại các nền kinh tế phát triển có thể bị AI thay thế hoặc ảnh hưởng nghiêm trọng trong vài năm tới.

Tại Anh, một nghiên cứu gần đây từ Viện Tony Blair dự đoán khoảng 3 triệu việc làm trong khu vực tư nhân sẽ biến mất vì AI. Nếu những hệ thống tác nhân ngày càng đủ thông minh để quản lý cả chuỗi hành động phức tạp, viễn cảnh con người bị thay thế hàng loạt là hoàn toàn có thể xảy ra.

>> Nhật Bản phát hiện AI âm thầm tự sửa mã nguồn để 'sống' lâu hơn