Muốn đón năm mới Ất Tỵ trọn vẹn bình an, hãy tuyệt đối kiêng kỵ 5 điều sau trong tháng Chạp
Tháng Chạp là tháng cuối cùng trong năm Âm lịch, lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống mà còn được chứa đựng nhiều điều kiêng kỵ mang đậm dấu ấn tâm linh.
Tháng Chạp, còn được biết đến với tên gọi "Lạp Đông," "Quý Đông," hay "Mạt Đông," là tháng cuối cùng trong năm Âm lịch . Tên gọi này bắt nguồn từ các nghi lễ cổ xưa, đặc biệt là "Lạp tế," một nghi lễ quan trọng dâng lên tổ tiên và thần linh để cầu mong mùa màng bội thu, sức khỏe, và bình an cho năm mới. Vì thế, tháng Chạp luôn được coi là giai đoạn thiêng liêng, đầy ý nghĩa đối với các quốc gia phương Đông.
Là tháng khép lại năm cũ, người xưa đặc biệt chú trọng đến việc tránh phạm phải những điều kiêng kỵ. Trong đó, có 5 điều thường được lưu tâm nhất, bao gồm những việc liên quan đến chuẩn bị Tết như dọn dẹp nhà cửa, nấu nướng cúng Tất niên, may sắm quần áo mới, và thờ cúng tổ tiên.
Tháng Chạp cũng là thời điểm mỗi người tập trung vào các phong tục gia đình, không quá bận tâm đến việc hỏi han người khác. Điều này xuất phát từ quan niệm rằng mỗi gia đình có cách riêng để cảm nhận không khí lễ hội và duy trì sự hòa thuận. Câu nói cổ "Lạp nguyệt tiến môn, ngũ sự mạc vấn nhân" nhắc nhở rằng trong tháng đặc biệt này, có năm điều không nên hỏi, thể hiện sự tôn trọng đối với sự riêng tư và phong tục của từng nhà. Vậy cụ thể, những điều đó là gì?
5 điều cần kiêng kỵ trong tháng Chạp theo quan niệm dân gian
Điều thứ nhất: Tránh đính hôn hoặc cưới gả
Theo phong tục cổ xưa, tháng Chạp, vốn được xem là thời điểm thiêng liêng dành cho việc cúng tế, không phù hợp để tổ chức chuyện hỷ sự. Người xưa tin rằng cưới gả trong tháng này có thể phạm úy thần linh và tổ tiên. Thêm vào đó, đây là tháng lạnh nhất trong năm, thời điểm mọi người bận rộn chuẩn bị Tết, không đủ thời gian hay tâm trí để lo liệu những nghi lễ trọng đại như hôn lễ.
Một lý do khác là quan niệm đồng âm trong tiếng Trung: từ "Chạp" dễ gợi đến ý nghĩa "trì trệ," báo hiệu hôn nhân có thể gặp khó khăn. Chính vì vậy, những sự kiện như đính hôn hay cưới hỏi thường được tránh trong tháng này và dời sang thời điểm khác thuận lợi hơn.
Điều thứ hai: Không xây dựng nhà cửa
Tháng Chạp cũng không phải là thời điểm lý tưởng để xây nhà. Việc xây dựng đòi hỏi nhiều thời gian, nhân lực và sự chuẩn bị kỹ lưỡng, trong khi đây là giai đoạn mà mọi người tập trung cho các hoạt động cuối năm và lễ Tết.
Ngoài ra, điều kiện thời tiết khắc nghiệt của tháng Chạp, với giá lạnh và độ ẩm cao, có thể ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng công trình cũng như gây rủi ro cho người thi công. Do đó, người ta thường chọn những tháng có khí hậu thuận lợi hơn, ít áp lực về thời gian để tiến hành xây dựng nhà cửa, đảm bảo sự an toàn và thành công trong công việc.
Điều thứ ba: Tránh chuyển nhà
Trong quan niệm cổ xưa, việc chuyển nhà không chỉ mang ý nghĩa thực tế mà còn liên quan đến vận mệnh, phong thủy và sự thịnh vượng của gia đình. Tháng Chạp, gắn liền với các nghi lễ cúng tế và đoàn viên, được coi là thời điểm bất lợi cho việc chuyển nhà. Người ta tin rằng hành động này có thể phạm úy thần linh và tổ tiên, làm xáo trộn sự hòa thuận và yên ấm của gia đình.
Thêm vào đó, thời tiết lạnh giá của tháng Chạp khiến việc chuyển nhà trở nên bất tiện, và ngôi nhà mới có thể thiếu hơi ấm của sự sống. Vì vậy, người xưa thường chọn ngày lành tháng tốt trong các thời điểm khác để dọn về nhà mới.
Điều thứ tư: Không ủ giấm
Việc ủ giấm trong tháng Chạp bị kiêng kỵ do yếu tố kỹ thuật và niềm tin tâm linh thời xưa. Giấm, một loại gia vị cần điều kiện nhiệt độ và thời gian ổn định để lên men, khó có thể đạt chất lượng tốt trong thời tiết lạnh giá của tháng Chạp. Người ta cũng lo ngại rằng việc ủ giấm trong tháng cúng tế có thể phạm úy thần linh, làm giảm sự linh thiêng của các nghi lễ.
Dẫu vậy, trong cuộc sống hiện đại, quan niệm này đã thay đổi nhờ sự tiến bộ của khoa học. Với công nghệ sản xuất thực phẩm, việc ủ giấm hay rượu không còn bị giới hạn bởi thời tiết. Tuy nhiên, ở một số địa phương vẫn lưu giữ truyền thống kiêng kỵ này, như một cách bảo tồn nét văn hóa đặc sắc của dân tộc. Nhiều gia đình chọn ủ rượu, giấm sớm trước tháng Chạp để kịp chuẩn bị cho dịp Tết Nguyên Đán.
Điều thứ năm: Không nợ nần trong tháng chạp
Tháng Chạp, khi Tết Nguyên Đán đang cận kề, là thời điểm mọi người chuẩn bị cho lễ hội đoàn viên, mong muốn một khởi đầu mới đầy an lành và hạnh phúc. Vì thế, việc còn nợ nần vào cuối năm sẽ khiến không khí Tết trở nên u ám, đầy lo toan và phiền muộn, điều này trái ngược với mong muốn đón một năm mới trọn vẹn, bình yên.
Theo truyền thống, trước khi bước vào tháng Chạp, mọi người sẽ cố gắng thanh toán hết các khoản nợ để tránh gặp phải những phiền toái trong dịp Tết. Ngoài ra, còn có niềm tin rằng việc trả hết nợ trong tháng Chạp sẽ mang lại may mắn và tài lộc, giúp khởi đầu một năm mới thuận lợi và suôn sẻ.
Thời gian tháng Chạp năm nay
Tháng Chạp là tháng cuối cùng của năm Âm lịch, không chỉ là lời chia tay với một năm lao động vất vả mà còn gói ghém những khát vọng, hy vọng về một tương lai sáng lạn. Năm nay, tháng Chạp bắt đầu từ ngày 31/12 Dương lịch – ngày vừa khép lại năm Dương lịch vừa trùng với ngày mùng 1 tháng Chạp. Đây như một ranh giới rõ nét, nơi năm cũ và năm mới giao thoa, mở ra một chương mới đầy hứa hẹn.
Ngay từ mùng 1 tháng Chạp, bầu không khí rộn ràng đã lan tỏa khắp nơi. Các gia đình tất bật dọn dẹp sân vườn, chuẩn bị lễ cúng tổ tiên, trang trí nhà cửa và sẵn sàng chào đón Tết. Những phong tục truyền thống được thực hiện không chỉ để tri ân năm cũ mà còn để đón chào niềm hy vọng mới. Ngày đầu tiên của tháng Chạp mang đến cảm giác ấm áp, yên bình, lặng lẽ đánh dấu sự chuyển giao đầy ý nghĩa trong vòng quay của thời gian.
Trong suốt tháng Chạp, mọi ngõ ngách đều ngập tràn không khí bận rộn khi người người, nhà nhà hối hả hoàn thành các công việc cuối năm, từ mua sắm, dọn dẹp đến chuẩn bị cho Tết.
Ngày 23 tháng Chạp, Tết ông Công ông Táo diễn ra trong bầu không khí trang trọng và linh thiêng. Các gia đình chuẩn bị lễ vật cúng Táo quân, gửi gắm ước mong về một năm mới ấm no, thịnh vượng. Đồng thời, đây cũng là dịp để dọn dẹp nhà cửa, với hy vọng tiễn đi những điều không may mắn, đón chào những khởi đầu mới đầy tươi sáng.
Đêm Giao thừa ngày 30 tháng Chạp (năm nay không có ngày 30) là thời khắc đong đầy ý nghĩa, khi ánh đèn sáng rực mọi nơi và các gia đình quây quần bên nhau trong bữa cơm tất niên. Mỗi món ăn trên bàn không chỉ thể hiện tình cảm gia đình mà còn mang theo những lời chúc tốt đẹp, hy vọng cho một tương lai rạng rỡ. Tiếng cười nói rộn ràng từ chương trình Gala đón xuân vang vọng trên màn hình tivi, kết nối mọi người trong những khoảnh khắc đáng nhớ. Ngoài trời, những màn pháo hoa rực rỡ xuyên qua bóng tối, thắp lên niềm tin và ước vọng cho năm mới đầy hứa hẹn.
Bên cạnh không khí rộn ràng, ẩm thực trong tháng Chạp cũng vô cùng phong phú và đặc sắc. Những món ăn truyền thống như bánh chưng, giò chả, thịt đông, gà luộc không chỉ làm ấm lòng người trong tiết trời lạnh giá mà còn mang ý nghĩa sâu sắc, là sự kết nối giữa quá khứ và tương lai. Các món ăn này không chỉ là lời chia tay năm cũ, mà còn là lời chúc phúc cho những ngày mới tràn đầy thịnh vượng và an lành.
Tóm lại, câu tục ngữ "Lạp nguyệt tiến môn, ngũ sự mạc vấn nhân" là bài học quý giá mà dân gian truyền lại, nhắc nhở về những điều cần kiêng kỵ trong tháng Chạp. Câu nói ấy không chỉ thể hiện sự gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống mà còn phản ánh sự tôn trọng, cẩn trọng của người xưa trong đời sống và phong tục lễ hội. Tháng Chạp đặc biệt này, khi những phong tục được gìn giữ và thực hiện, người ta không chỉ mong cầu sự bình an, may mắn cho năm mới, mà còn trân trọng những khoảnh khắc đoàn viên ấm áp bên gia đình, cùng đón chào một cái Tết tràn đầy niềm vui và hy vọng.
*Bài viết mang tính chất chiêm nghiệm, tham khảo
Ngày cuối cùng của năm 2024, 4 con giáp vận may rực sáng, tài lộc vớt không xuể
Bước sang tuần mới, 3 con giáp nhận lộc lớn, 'kích hoạt' vận may
