NSND mang hàm Đại tá được tuyển thẳng vào Nhạc viện vì ‘hát quá hay’, là con trai Giám đốc đầu tiên của Xưởng phim Quân đội
Từ một kỹ sư quân sự, ông trở thành nghệ sĩ tài năng và người thầy mẫu mực của nhiều thế hệ học trò.
“Viên ngọc” của nền âm nhạc Việt Nam
NSND Dương Minh Đức sinh năm 1949 tại Sài Gòn trong hoàn cảnh đặc biệt. Cha ông, NSƯT Dương Minh Đẩu là Chính trị viên Trung đoàn 82 Nam Trung Bộ, sau này đảm nhận vai trò Giám đốc đầu tiên của Xưởng phim Quân đội. Mẹ ông quê Thủ Đức, là một nữ y tá, sau này ra Bắc làm Trưởng Khoa Nhi tại Bệnh viện Hà Đông.
Cha mẹ ông tham gia kháng chiến ở Nam Bộ. Do tình hình chiến sự, mẹ ông cải trang khi sinh và gửi ông cho người thân chăm sóc tại Sài Gòn, rồi tiếp tục công tác ở chiến khu.
Năm 1954, theo Hiệp định Geneva, gia đình tập kết ra Bắc. Một năm sau, cậu bé Dương Minh Đức, khi đó 6 tuổi, được đưa qua đường Campuchia về Hà Nội đoàn tụ. Tuổi thơ ông trải qua nhiều môi trường giáo dục như Đoàn Thể công, Trại nhi đồng miền Nam, Trường Thiếu sinh quân Nguyễn Văn Trỗi...
Trước khi theo nghệ thuật, ông tốt nghiệp Đại học Kỹ thuật Quân sự, chuyên ngành Chế tạo máy. Năm 1972, khi còn là sinh viên, ông giành Huy chương Vàng tại Hội diễn toàn quân lần thứ nhất. Thành tích này mở đường để ông thi vào Khoa Thanh nhạc, Trường Âm nhạc Việt Nam (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam) và được tuyển thẳng hệ Đại học nhờ "hát quá hay".
Theo NSND Dương Minh Đức, dù được khen có năng khiếu ca hát từ nhỏ và đạt thành tích cao dù chưa qua đào tạo chính quy, cha ông không ủng hộ con trai theo nghệ thuật.
"Bố tôi dù từng giữ chức Giám đốc đầu tiên của Xưởng phim Quân đội (nay là Điện ảnh Quân đội nhân dân) nhưng lại không ủng hộ tôi theo nghệ thuật từ đầu. Sau này ông giải thích rằng, vì ông làm nghệ thuật nên hiểu được những điều người nghệ sĩ cần phải có. Vì thế ông muốn tôi phải học hết đại học, có nền tảng kiến thức, văn hóa nhất định rồi mới học làm người nghệ sĩ.
Lúc trẻ đang ‘máu’ hát nên tôi thấy ông rất cứng nhắc, nhưng học xong và đi làm, đi diễn, giảng dạy, càng ngày tôi càng thấy định hướng của bố đúng đắn. Khi học hành cơ bản, có kiến thức nền tảng, tư duy sẽ giúp chúng ta hoàn thiện hơn ở các lĩnh vực khác để trở thành một người nghệ sĩ chứ không phải chỉ là thợ hát, thợ đàn", nghệ sĩ Dương Minh Đức nói thêm.
Người nghệ sĩ mang hàm Đại tá
Sau khi tốt nghiệp Khoa Thanh nhạc, ông về công tác tại Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Quân đội (nay là Trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội) với vai trò giảng viên. Ông giảng dạy đến khi nghỉ hưu năm 2008, mang quân hàm Đại tá, giữ chức Phó Hiệu trưởng.
Ông được công chúng biết đến qua các ca khúc như Tình ca (Hoàng Việt), Sa Pa - thành phố trong sương (Vĩnh Cát), Điều giản dị (Phú Quang), Mối tình đầu (Thế Duy)... Ngoài đơn ca, khoảng 20 năm trước, ông cùng các nghệ sĩ Quang Thọ, Quang Huy, Thanh Vinh, Doãn Tần thành lập tốp ca "ngũ lão". Đây là sự kết hợp ngẫu hứng của năm giọng ca kỳ cựu, khi người trẻ nhất cũng đã ngoài 50 tuổi, nhưng như ông nói: “Cất tiếng hát, chúng tôi không có tuổi”.
Với vai trò giảng viên, ông đào tạo nhiều nghệ sĩ nổi bật như NSND Hồng Hạnh, NSƯT Vũ Thắng Lợi, NSƯT Lương Huy, Kasim Hoàng Vũ, NSƯT Thúy Nội, Hương Mơ... Ông được phong danh hiệu NSND năm 2024 ở tuổi 75.
Ở tuổi 76, Đại tá, NSND Dương Minh Đức vẫn miệt mài trên hành trình nghệ thuật và giáo dục.
