Ông Trump dùng quyền khẩn cấp để thúc đẩy khai thác đất hiếm, chuẩn bị ký thỏa thuận với Ukraine 

Một sắc lệnh hành pháp được Tổng thống Trump ký vào ngày 20/3 sẽ kích hoạt Đạo luật Sản xuất Quốc phòng (Defense Production Act), cho phép cung cấp tài chính, các khoản vay và hỗ trợ đầu tư khác để xử lý khoáng sản quan trọng và đất hiếm ngay trong nước, theo một quan chức Nhà Trắng. 

Tập đoàn Tài chính Phát triển Quốc tế Mỹ (US International Development Finance Corporation), phối hợp với Bộ Quốc phòng, sẽ cấp vốn cho các dự án khai thác khoáng sản mới. 

Sắc lệnh này cũng đẩy nhanh quá trình cấp phép khai thác và chế biến khoáng sản, đồng thời yêu cầu Bộ Nội vụ ưu tiên khai thác khoáng sản trên đất liên bang. 

Đây là phản ứng trực tiếp trước mối lo ngại từ lâu của Mỹ và các đồng minh về sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực chế biến các khoáng sản quan trọng. Những nguyên tố này được sử dụng trong nhiều sản phẩm, từ pin cho đến hệ thống phòng thủ, đóng vai trò thiết yếu đối với an ninh và năng lượng quốc gia. 

Sau khi sắc lệnh được ban hành, cổ phiếu của MP Materials Corp., một công ty khai thác đất hiếm, tăng tới 4,6% trong phiên giao dịch ngoài giờ. Trong khi đó, cổ phiếu của Peabody Energy, một nhà sản xuất than, cũng tăng hơn 2%. 

Nhà Trắng cho biết, mặc dù Mỹ có trữ lượng khoáng sản quan trọng, nhưng nước này vẫn phải nhập khẩu một lượng đáng kể, gây ra rủi ro về kinh tế và an ninh. Hiện Mỹ phụ thuộc vào nhập khẩu ít nhất 15 loại khoáng sản quan trọng, trong đó 70% lượng đất hiếm nhập khẩu đến từ Trung Quốc. 

Chính quyền Trump  cũng sẽ phối hợp với khu vực tư nhân để đảm bảo chuỗi cung ứng khoáng sản trong nước ổn định và bền vững. Theo sắc lệnh, danh sách khoáng sản quan trọng bao gồm uranium, đồng, kali, vàng và bất kỳ nguyên tố, hợp chất hoặc vật liệu nào do Chủ tịch Hội đồng Thống trị Năng lượng Quốc gia xác định. Quan chức Nhà Trắng cho biết than đá cũng có thể nằm trong danh sách này. 

Việc chính phủ hỗ trợ sản xuất trong nước nhằm đáp ứng nhu cầu của Bộ Quốc phòng và ngành công nghiệp tư nhân trong bối cảnh lo ngại về tình trạng thiếu hụt gia tăng. Trung Quốc đang bắt đầu áp dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với một số vật liệu quan trọng như germani, gali và antimon. 

Đạo luật Sản xuất Quốc phòng là một đạo luật từ những năm 1950, từng được Tổng thống Harry Truman sử dụng để thúc đẩy sản xuất thép phục vụ Chiến tranh Triều Tiên. 

Cựu Tổng thống Joe Biden cũng từng viện dẫn đạo luật này để khuyến khích sản xuất khoáng sản quan trọng trong nước, bao gồm các vật liệu pin như lithium, nickel, graphite, cobalt và mangan, giúp các công ty tiếp cận quỹ trị giá 750 triệu USD. Ông cũng sử dụng luật này để hỗ trợ sản xuất máy bơm nhiệt điện tại Mỹ. 

Trong nhiệm kỳ đầu tiên, ông Trump đã viện dẫn đạo luật này để thúc đẩy sản xuất khẩu trang trong đại dịch COVID-19. 

Trong bài phát biểu trước Quốc hội hồi đầu tháng, ông Trump đã hé lộ kế hoạch của mình, khẳng định sẽ có “hành động mang tính lịch sử để mở rộng đáng kể sản xuất” khoáng sản quan trọng và đất hiếm. 

Trước đó, một ủy ban đặc biệt của Hạ viện về Trung Quốc từng khuyến nghị thành lập một kho dự trữ khoáng sản quan trọng nhằm giúp các nhà sản xuất Mỹ tránh biến động giá cả và đối phó với việc Bắc Kinh “vũ khí hóa sự thống trị của mình trong chuỗi cung ứng khoáng sản quan trọng”. 

Cùng ngày, ông cũng tuyên bố rằng Mỹ sắp ký một thỏa thuận về đất hiếm với Ukraine . 

>> Chuyên gia dự báo vàng có thể chạm mốc 55.000 USD/ounce, một kim loại khác chuẩn bị bùng nổ