Sân bay Long Thành & Nhà ga T3: Ván cược tỷ đô – Liệu có kịp về đích? 

Hệ thống sân bay của Việt Nam hiện đang hoạt động vượt công suất thiết kế, tạo ra áp lực lớn lên hạ tầng và ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ. Theo báo cáo của Khối Phân tích, Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV Research), tổng lượng hành khách qua các cảng hàng không  trong năm 2024 đạt 109 triệu lượt, giảm nhẹ 3,5% so với năm 2023. Trong đó, khách quốc tế phục hồi mạnh với mức tăng 24%, đạt 41 triệu lượt, trong khi khách nội địa giảm 15% do việc sửa chữa tàu bay và các hãng hàng không nội địa tái cơ cấu đội bay​. 

Diễn biến cơ cấu hành khách qua các cảng hàng không Việt Nam (2018-2024). Nguồn: ACV (số liệu 2024 ước tính).

Ngoài ra, sản lượng hàng hóa vận chuyển qua đường hàng không đạt 1,5 triệu tấn, tăng trưởng 19% so với cùng kỳ​. Tình trạng quá tải tại sân bay Tân Sơn Nhất  và sự chậm trễ trong việc mở rộng hạ tầng đã trở thành điểm nghẽn cản trở sự phát triển của ngành. 

Xu hướng sản lượng hàng hóa và số lượt hạ cất cánh tại các cảng hàng không Việt Nam (2018-2024). Nguồn: ACV (số liệu 2024 ước tính).

Cảng HKQT Long Thành: Tham vọng trở thành "hub" hàng không của khu vực  

Dự án Cảng HKQT Long Thành giai đoạn 1 có tổng mức đầu tư 109.000 tỷ VND và được thiết kế với công suất 25 triệu hành khách mỗi năm​. Theo KBSV Research, tiến độ thi công đang được đẩy nhanh với mục tiêu hoàn thành trước ngày 31/12/2025 và bắt đầu khai thác vào năm 2026​. 

Dự án này không chỉ giúp giảm tải cho sân bay Tân Sơn Nhất mà còn được kỳ vọng trở thành trung tâm trung chuyển hàng không mới của Đông Nam Á. Một trong những yếu tố quan trọng nhất của Long Thành là tác động đến logistics hàng không. Hiện tại, sân bay Tân Sơn Nhất và Nội Bài đều đã gần đạt công suất tối đa. Việc đưa Long Thành  vào khai thác sẽ giúp tối ưu hóa chuỗi cung ứng, giảm áp lực vận tải tại các sân bay hiện hữu và tạo điều kiện để Việt Nam trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa của khu vực ASEAN. 

Nhà ga T3 Tân Sơn Nhất: Giải pháp cấp bách để "giải cứu" tình trạng quá tải  

Sân bay Tân Sơn Nhất hiện đang vận hành vượt công suất thiết kế khi tiếp nhận hơn 41 triệu lượt khách mỗi năm so với mức tối đa 28 triệu​. Để giảm áp lực, Nhà ga T3 đã được triển khai với tổng mức đầu tư 10.990 tỷ VND, bổ sung công suất 20 triệu hành khách/năm. Dự kiến, dự án sẽ hoàn thành vào tháng 5/2025, sớm hơn kế hoạch hai tháng​. 

Dự án này không chỉ mang tính chất "cấp cứu" cho tình trạng ùn tắc mà còn giúp nâng cao hiệu suất khai thác của các hãng hàng không trong nước như Vietnam Airlines, Vietjet Air và Bamboo Airways. Việc gia tăng công suất sân bay sẽ giúp ổn định giá vé, tối ưu hóa chi phí vận hành và thúc đẩy du lịch cũng như thương mại. 

Theo KBSV Research, các doanh nghiệp dịch vụ hàng không như SCS và AST sẽ hưởng lợi trực tiếp từ sự gia tăng thông lượng hàng hóa khi Nhà ga T3 đi vào hoạt động, cải thiện đáng kể hiệu suất logistics​. 

Thách thức trong việc hoàn thành đúng tiến độ  

Dù tiến độ đang được đẩy mạnh, cả hai dự án vẫn đối mặt với nhiều khó khăn. Một trong những thách thức lớn nhất là vấn đề huy động vốn. Với tổng mức đầu tư hơn 120.000 tỷ VND, các dự án này cần sự phối hợp giữa ngân sách nhà nước, vốn ODA và đầu tư tư nhân theo mô hình hợp tác công tư (PPP). 

Ngoài ra, tiến độ giải phóng mặt bằng và nhập khẩu thiết bị cho Long Thành cũng là một trở ngại lớn. Theo KBSV Research, nhiều thiết bị quan trọng của dự án phải nhập khẩu từ châu Âu và Mỹ, trong khi tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu có thể gây ra các rủi ro về thời gian​. 

Một yếu tố khác không thể bỏ qua là hạ tầng giao thông kết nối. Nếu Long Thành và Nhà ga T3 hoàn thành nhưng hệ thống đường bộ, đường sắt không được nâng cấp đồng bộ, việc khai thác vẫn có thể gặp khó khăn. 

Cơ hội đầu tư và tác động đến nền kinh tế  

Theo dự báo của KBSV Research, ngành hàng không Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh trong năm 2025 – 2026, đặc biệt là nhờ sự phục hồi của khách quốc tế​. Dự kiến, lượng khách hàng không sẽ tăng trưởng hai con số, trong khi sản lượng hàng hóa qua đường hàng không có thể tăng từ 10 – 15% so với năm trước​. 

Việc hoàn thành đúng tiến độ hai dự án này sẽ tạo cơ hội đầu tư hấp dẫn. Các doanh nghiệp dịch vụ hàng không như ACV, SCS, AST và các hãng bay Vietnam Airlines, Vietjet Air được kỳ vọng sẽ hưởng lợi trực tiếp từ sự gia tăng công suất sân bay​. 

Đồng thời, với giá dầu Brent dự kiến giảm xuống mức 75 USD/thùng trong năm 2025, chi phí nhiên liệu – yếu tố chiếm tỷ trọng lớn trong chi phí hoạt động của các hãng hàng không – sẽ giảm, giúp cải thiện biên lợi nhuận và tăng hiệu quả kinh doanh​. 

Sân bay Long Thành và Nhà ga T3 Tân Sơn Nhất không chỉ là những dự án hạ tầng giao thông mà còn là động lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Nếu hoàn thành đúng tiến độ, hai công trình này sẽ giúp giải quyết bài toán quá tải, nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành hàng không và tạo ra nhiều cơ hội đầu tư hấp dẫn. 

Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu này, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa chính phủ, doanh nghiệp và nhà đầu tư nhằm giải quyết các rào cản về vốn, mặt bằng và chuỗi cung ứng. Đồng thời, việc phát triển đồng bộ hạ tầng kết nối cũng là yếu tố quyết định đến sự thành công lâu dài của hai dự án. 

Sự thành công của Long Thành và Nhà ga T3 không chỉ là câu chuyện của riêng ngành hàng không, mà còn là chìa khóa mở ra kỷ nguyên phát triển mới cho kinh tế Việt Nam trong bối cảnh hội nhập toàn cầu. 

>> Cơn khát nguồn cung bất động sản TP.HCM: Liệu thị trường có đảo chiều trong năm 2025?