Sập tòa nhà 8 tầng khiến công xưởng vỡ vụn chỉ trong hơn 1 phút, 3.600 người thương vong: Thảm họa cấu trúc chết chóc bậc nhất lịch sử hiện đại, gây rúng động dư luận 1 thập kỷ trước
Sau khi vụ sập xảy ra, nơi từng là các công xưởng may mặc phút chốc trở thành đống đổ nát.
Vào ngày 24/4/2013, tòa nhà Rana Plaza ở Savar, gần thủ đô Dhaka của Bangladesh đã đổ sập sau khi các vết nứt xuất hiện trong cấu trúc tòa nhà vào ngày 23/4/2013. Mặc dù đã được cảnh báo về việc không đảm bảo an toàn, các công nhân trong các nhà máy may mặc vẫn bị buộc phải quay lại làm việc. Vụ việc đã khiến 1.134 người thiệt mạng và khoảng 2.500 người bị thương.
Tai nạn này được coi là một trong những thảm họa cấu trúc chết chóc nhất trong lịch sử hiện đại, là thảm họa nhà máy may mặc kinh hoàng bậc nhất và tai nạn công nghiệp tồi tệ nhất trong lịch sử Bangladesh.
Tòa nhà Rana Plaza khi đó được xây dựng không đạt tiêu chuẩn an toàn, với nền móng và kết cấu kém. Tòa nhà có 8 tầng, nhưng các nhà máy may mặc và các cửa hàng thương mại đã được xây dựng mà không tuân thủ các quy định an toàn. Vào ngày 23/4/2013, các vết nứt xuất hiện trong tòa nhà và người dân được yêu cầu sơ tán, nhưng các chủ nhà máy vẫn yêu cầu công nhân quay lại làm việc vào ngày hôm sau. Vụ sập xảy ra vào sáng ngày 24/4 khi công nhân đang làm việc trong các xưởng may.
Đầu giờ làm việc ngày 24/4, tòa nhà Rana Plaza bị cắt điện, các vết nứt trong kết cấu ngày càng mở rộng và bê tông bắt đầu rơi xuống. Tuy nhiên, những công nhân đang làm việc tại các nhà máy may mặc trong tòa nhà lúc đó vẫn đang thực hiện công việc khâu vá, cài cúc và buộc quần áo mà không hề hay biết tai họa đang đến gần.
Chỉ 90 giây sau, một sự kiện thảm khốc đã xảy ra khi cả tòa nhà 8 tầng đổ sập như quân cờ domino. Sau khi vụ sập xảy ra, khu vực này chìm trong khói mù mịt, nơi từng là các công xưởng may mặc phút chốc trở thành đống đổ nát, với cảnh tượng kinh hoàng không thể tưởng tượng nổi.
Tòa nhà Rana Plaza hoàn toàn sụp đổ vào khoảng 08:57 sáng (giờ Bangladesh), chỉ còn lại tầng trệt là nguyên vẹn. Bộ trưởng Bộ Nội vụ Bangladesh lúc bấy giờ là Muhiuddin Khan Alamgir khi ấy xác nhận rằng nhân viên cứu hỏa, cảnh sát và quân đội đã có mặt để hỗ trợ công tác cứu hộ. Các tình nguyện viên của đội cứu hộ lúc đó đã sử dụng các cuộn vải để giúp những người sống sót thoát ra khỏi đống đổ nát. Công tác tìm kiếm, cứu hộ kết thúc vào ngày 13/5/2013.
Rana Plaza khi đó chứa các nhà máy sản xuất cho nhiều thương hiệu lớn trên thế giới, bao gồm các công ty như Primark, Wal-Mart, Benetton, Mango và Loblaws. Sau vụ sập, nhiều thương hiệu quốc tế bị chỉ trích vì không đảm bảo điều kiện làm việc an toàn cho công nhân tại các nhà máy mà họ thuê.
Các cuộc điều tra sau đó đã chỉ ra rằng ngoài việc xây dựng kém chất lượng, tòa nhà còn có nhiều tầng và chứa đựng quá nhiều thiết bị nặng, khiến cấu trúc không thể chịu đựng nổi.
Vụ sập Rana Plaza đã tạo ra một làn sóng yêu cầu cải cách trong ngành may mặc toàn cầu. Accord on Fire and Building Safety in Bangladesh (Hiệp định về An toàn Cháy nổ và Xây dựng ở Bangladesh) đã được thành lập sau thảm họa, với sự tham gia của nhiều công ty may mặc quốc tế và các tổ chức công đoàn. Hiệp định này nhằm cải thiện các điều kiện an toàn trong các nhà máy và đảm bảo quyền lợi của công nhân.
Vụ sập tòa nhà Rana Plaza là một thảm họa công nghiệp nghiêm trọng, làm nổi bật những vấn đề về điều kiện làm việc không an toàn trong ngành may mặc ở Bangladesh. Đây cũng là một bài học quan trọng về trách nhiệm của các doanh nghiệp và các nhà sản xuất đối với công nhân của mình, qua đó làm nổi bật sự cần thiết phải thực hiện cải cách trong ngành công nghiệp may mặc toàn cầu.
Đến nay, 11 năm sau thảm họa công nghiệp lớn nhất lịch sử Bangladesh, theo DW News, một số cải cách đã được đưa ra để buộc các thương hiệu quốc tế chịu trách nhiệm về an toàn lao động.
Hiệp định Bangladesh mang tính đột phá đã có hiệu lực vào năm 2013, trao cho các công đoàn quyền tham gia nhiều hơn trong việc giám sát, đồng thời buộc các thương hiệu thời trang phải chịu trách nhiệm pháp lý trong việc đảm bảo an toàn trong nhà máy.
Hơn 220 thương hiệu cuối cùng đã ký kết hiệp định ban đầu, kéo dài đến năm 2018, sau đó được gia hạn dưới tên gọi "Hiệp định Quốc tế". Theo Clean Clothes Campaign, hiệp định này đã giúp hơn 1.600 nhà máy ở Bangladesh trở nên an toàn hơn cho hơn 2,5 triệu công nhân.
