Tất tay vào Bitcoin nhưng thất bại, El Salvador quay đầu cầu viện IMF để tránh nguy cơ vỡ nợ
El Salvador từng đặt cược lớn vào Bitcoin với hy vọng cải thiện nền kinh tế và giảm phụ thuộc vào hệ thống tài chính truyền thống. Nhưng khi nền kinh tế lao đao, Chính phủ buộc phải thu hẹp tham vọng để đổi lấy khoản cứu trợ từ IMF.
Kể từ khi Tổng thống Nayib Bukele nhậm chức vào năm 2019, El Salvador luôn trong trạng thái chông chênh trước nguy cơ vỡ nợ. Đến mùa hè năm 2022, nhiều trái phiếu Chính phủ của nước này lao dốc thê thảm, giao dịch với mức giá chưa đến 0,3 USD.
Đối diện với áp lực tài chính, chính quyền ông Bukele buộc phải trì hoãn việc trả lương khu vực công, trong khi các nhà đầu tư dần chuẩn bị tâm lý cho kịch bản xấu nhất.
Nhưng rồi El Salvador bất ngờ xoay chuyển tình thế, một phần nhờ sự điều chỉnh kịp thời trong chính sách theo đuổi Bitcoin. Ngày 26/2, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) thông qua khoản vay 1,4 tỷ USD cho quốc gia này, được giải ngân trong vòng 40 tháng.
Để đổi lấy nguồn tiền cứu trợ, El Salvador cam kết siết chặt kỷ luật tài chính, bao gồm cả việc thu hẹp tham vọng Bitcoin của Chính phủ.
Theo thỏa thuận với IMF, thuế tại El Salvador chỉ được thanh toán bằng các loại tiền tệ chính thức khác, chẳng hạn như USD. Các doanh nghiệp tư nhân cũng không còn bắt buộc phải chấp nhận Bitcoin như trước, mà chỉ tiếp nhận trên cơ sở tự nguyện.
Trở lại năm 2021, El Salvador gây chấn động khi trở thành quốc gia đầu tiên hợp pháp hóa Bitcoin. Khi ấy, Tổng thống Bukele kêu gọi từ bỏ các kênh huy động vốn truyền thống để chuyển sang phát hành trái phiếu Bitcoin, tài trợ cho loạt dự án tham vọng như "Bitcoin City" – một trung tâm kinh tế được kỳ vọng sẽ vận hành hoàn toàn dựa trên tiền điện tử.
Mục tiêu ban đầu của ông Bukele là giúp những người không có tài khoản ngân hàng tiếp cận dịch vụ tài chính và giảm chi phí kiều hối. Nhưng những rào cản hiện thực nhanh chóng lộ diện: nền kinh tế nhỏ bé, hạ tầng số còn hạn chế và thói quen sử dụng tiền mặt ăn sâu trong xã hội.
Bên cạnh đó, tội phạm hoành hành cũng khiến dòng kiều hối khó có thể giảm chi phí như kỳ vọng. Việc Chính phủ vội vàng triển khai ví điện tử Chivo – một công cụ quan trọng trong chiến lược Bitcoin – lại càng khiến mọi thứ thêm rối ren khi hàng loạt lỗi kỹ thuật xuất hiện.
Bất chấp những tranh cãi xoay quanh chính sách Bitcoin, ông Bukele vẫn giữ được tỷ lệ ủng hộ cao nhờ cuộc trấn áp tội phạm quyết liệt. Dù vậy, niềm tin mãnh liệt của ông vào Bitcoin không thể giúp El Salvador giải quyết các vấn đề kinh tế cốt lõi.
Tiền điện tử này có thể vẫn là một tài sản dự trữ, nhưng giới chuyên gia nhận định rằng vai trò của nó như một đồng tiền hợp pháp ở El Salvador xem như đã chấm dứt.
Tổng hợp
