Thiếu nhân lực, kinh tế Nhật Bản được 'giải cứu' bởi những người phụ nữ nhỏ bé lái chiếc xe tải khổng lồ 

Là một tài xế xe tải với 23 năm cầm lái, Mayumi Watanabe là một trong số ít - nhưng đang ngày càng tăng lên - những phụ nữ giải cứu ngành công nghiệp vốn là trái tim của nền kinh tế Nhật Bản . 

Khi được hỏi về công việc của mình, Watanabe nói: "Tôi có thể thấy họ đang nghĩ, làm sao một người phụ nữ nhỏ bé lại có thể lái một chiếc xe tải lớn như vậy? Nhưng tôi luôn yêu thích ô tô nên việc muốn trở thành tài xế xe tải là điều đương nhiên”. 

Lúc cô bắt đầu lái chiếc xe đầu tiên, Watanabe là nữ giới hiếm hoi trong số các đồng nghiệp của mình. Cô đùa rằng vào thời điểm đó, bản thân cô phải chịu định kiến về việc phụ nữ không giỏi xem bản đồ. 

Công việc của Watanabe không dễ dàng. Cô phải đối mặt với nhiều khó khăn như việc tìm đường trong thời điểm chưa có công nghệ hỗ trợ như TomTom và Google Maps . Hơn nữa, các điểm dừng xe trên đường cao tốc không có nhà vệ sinh dành cho phụ nữ và cabin của xe hạng nặng hầu hết không được thiết kế để phù hợp với nữ tài xế. 

Hiện tại, Watanabe là giám đốc đại diện của Heartful, công ty đầu tiên trong số 62.000 công ty vận tải đường bộ của Nhật Bản chỉ tuyển dụng tài xế nữ. Cô cho biết: “Đó không phải là môi trường mà phụ nữ có thể làm việc thoải mái”. 

Công ty của Mayumi Watanabe là công ty đầu tiên ở Nhật Bản chỉ tuyển dụng tài xế nữ. Ảnh: The Guardian

Nhưng hơn 2 thập kỷ sau khi Watanabe bắt đầu, lĩnh vực vận tải  và logistics trị giá 300 tỷ USD của Nhật Bản đang tìm kiếm lao động nữ để giải quyết những vấn đề mà ngành này đang đối mặt. 

Trong nỗ lực làm cho hoạt động vận tải đường bộ trở nên hấp dẫn hơn, chính phủ Nhật Bản sẽ giới hạn thời gian làm thêm của tài xế ở mức 960 giờ/năm hoặc 80 giờ/tháng, kể từ tháng 4/2024. 

Tuy nhiên, việc giới hạn làm thêm giờ có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng. Các công ty vận tải cảnh báo rằng nó sẽ châm ngòi cho một cuộc “di cư” khỏi ngành này khi mà hầu hết các tài xế đều phụ thuộc vào lượng thời gian làm thêm để kiếm sống. 

Trung bình, họ kiếm được 4,46 triệu yên một năm, thấp hơn khoảng 10% so với mức trung bình của tất cả các ngành, mặc dù phải làm việc nhiều hơn 20%. 

Theo ước tính của Viện nghiên cứu Nomura, việc giảm thời gian làm thêm giờ có thể khiến 1/3 số hàng hóa không được giao đến cuối thập kỷ này do thiếu hụt tài xế. 

Số lượng tài xế cũng sẽ giảm 35% so với năm 2015. Chính phủ tin rằng điều này có thể dẫn đến thiệt hại 10 nghìn tỷ yên cho nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới, nơi gần 90% hàng hóa vận chuyển bằng đường bộ. 

Dự kiến sự sụt giảm về số lượng tài xế xe tải sẽ gây ra hậu quả cho mọi ngóc ngách của nền kinh tế, đặc biệt là đối với các trang trại và nghề cá, những nơi mà khách hàng mong đợi những sản phẩm tươi ngon nhất. 

Trong 2 thập kỷ mà Watanabe (hiện 43 tuổi) lái xe tải quanh tỉnh Fukui – nơi đặt trụ sở công ty, nhà vệ sinh đã được cải thiện. Thêm vào đó, thiết kế ghế ngồi và công nghệ lái được cải tiến cũng giúp công việc của cô dễ dàng hơn nhiều. 

Với việc ngày càng có nhiều phụ nữ lái xe tải lớn, các công ty đang bắt đầu tùy chỉnh phương tiện của mình để phù hợp hơn với họ, bao gồm cả việc lắp rèm trong cabin để mang lại cho người ngồi trong xe sự riêng tư hơn trong thời gian nghỉ ngơi. 

Mayumi Watanabe cho rằng để tránh phá sản, các công ty vận tải đường bộ cần phải tìm cách khai thác tiềm năng của phụ nữ và nỗ lực tiếp cận họ thay vì chỉ nói rằng muốn thuê thêm tài xế nói chung. 

>> Nhiều lao động Nhật Bản muốn tiếp tục làm việc sau khi nghỉ hưu