Thực hành ESG như ăn uống thực phẩm đảm bảo chất lượng, có thể tốn kém nhưng vẫn không bằng việc chữa bệnh khi dùng sản phẩm không rõ nguồn gốc 

Ngày 25/7, tại Tọa đàm “Thúc đẩy thực hành ESG trong ngành ngân hàng” do Thời báo Ngân hàng tổ chức, các đại biểu nhận định, bên cạnh nỗ lực của các ngân hàng, để thúc đẩy thực hành tiêu chuẩn môi trường - xã hội - quản trị (ESG) trong ngành ngân hàng, cần phải có sự vào cuộc đồng bộ của các bộ, ngành liên quan, nhất là trong hoàn thiện khung pháp lý về ESG. 

Áp dụng tiêu chuẩn ESG mang đến nhiều lợi ích cho nền kinh tế  

Các đại biểu nhận định, việc ngân hàng áp dụng tiêu chuẩn ESG mang đến nhiều lợi ích cho nền kinh tế và chính ngân hàng. Đối với nền kinh tế, điều này có thể mang lại tác động tích cực cho môi trường và xã hội, thúc đẩy quá trình chuyển đổi kinh tế theo hướng phát triển bền vững. Sự phát triển của các cơ chế quản trị ESG trong hoạt động tín dụng cũng được xem là có khả năng định hướng cho các nhà sản xuất, các nhà đầu tư đến phát triển bền vững… 

Đối với ngân hàng, việc thực hành các tiêu chuẩn ESG mang lại nhiều lợi ích như: Nâng cao uy tín, mở rộng thị phần; tăng cường năng lực cạnh tranh, nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro, giảm chi phí vận hành do tiết kiệm nguyên nhiên vật liệu; giảm áp lực pháp lý, thu hút được nguồn vốn ưu đãi từ tổ chức quốc tế, nâng cao hiệu quả đầu tư… 

Tuy nhiên, bà Phạm Thị Thanh Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) nhận định, việc triển khai ESG còn nhiều thách thức; chưa có quy định chung của Quốc gia về tiêu chí, danh mục dự án xanh cho các ngành/lĩnh vực theo hệ thống phân ngành kinh tế, làm cơ sở TCTD xác định, thống kê đầy đủ nguồn lực tín dụng xanh; thiếu các quy định và hướng dẫn cụ thể từ các cơ quan quản lý chuyên ngành về ESG. 

Bà Phạm Thị Thanh Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) tại Toạ đàm (Ảnh: VGP/HT)

Việc cấp tín dụng xanh đòi hỏi yếu tố kỹ thuật về môi trường chuyên sâu, khó khăn trong việc thẩm định, đánh giá hiệu quả của dự án, khả năng trả nợ của khách hàng, khó khăn trong việc giám sát và quản lý rủi ro khi thực hiện cấp tín dụng; đồng thời phát sinh thêm chi phí cho các TCTD phải đầu tư xây dựng hệ thống quản trị phù hợp mục tiêu tăng trưởng xanh, tăng cường năng lực chuyên môn cán bộ ngân hàng về tài trợ dự án xanh, tuần hoàn, phát triển bền vững. 

Việc đầu tư vào các ngành/lĩnh vực xanh thường đòi hỏi thời gian hoàn vốn dài, chi phí đầu tư lớn, trong khi nguồn vốn cho vay của các TCTD thường là vốn huy động ngắn hạn, khó khăn cho các TCTD trong việc cân đối vốn và đảm bảo tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn theo quy định. 

Nhu cầu vốn thực hiện Chiến lược tăng trưởng xanh quốc gia rất lớn, trong khi các nguồn vốn hỗ trợ doanh nghiệp, nhà đầu tư từ thị trường tài chính, thị trường tín chỉ carbon còn chưa phát triển hoặc chưa triển khai gây áp lực vốn dài hạn cho hệ thống ngân hàng. Năng lực quản trị và tầm nhìn chiến lược về ESG của các doanh nghiệp là rào cản lớn, khiến cho quá trình chuyển đổi mô hình kinh doanh bền vững và thực hành ESG tại Việt Nam gặp nhiều khó khăn, tác động đến hiệu quả hoạt động cấp tín dụng, quản lý rủi ro của tổ chức tín dụng... 

Thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục hướng dẫn các TCTD cấp tín dụng xanh, báo cáo thống kê hoạt động tín dụng đối với Danh mục phân loại xanh quốc gia sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. NHNN sẽ hướng dẫn các TCTD thực hiện quản lý rủi ro môi trường theo Thông tư số 17/2022/TT-NHNN, kịp thời tháo gỡ khó khăn trong quá trình TCTD triển khai, thực hiện. 

Đẩy mạnh hợp tác quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi cho các TCTD tiếp cận các hỗ trợ kỹ thuật, nguồn lực quốc tế để thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh và thúc đẩy thực hành ESG tại Việt Nam. Tích cực triển khai công tác đào tạo nâng cao năng lực cho các TCTD trong triển khai công cụ tài chính xanh hiệu quả. 

ESG là xu hướng không thể đảo ngược  

Quang cảnh Toạ đàm "Thúc đẩy thực hành ESG trong ngành ngân hàng" do Thời báo Ngân hàng tổ chức (Ảnh: VGP/HT)

TS. Phạm Minh Tú, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược ngân hàng (NHNN) phân tích, các tiêu chí, tiêu chuẩn áp dụng ESG là rất khắt khe. Hiện nay ngành ngân hàng có các đơn vị tiên phong như Vietcombank, Agribank, VPBank... Đặc biệt, BIDV triển khai mạnh việc thực hành ESG với việc đi đầu trong ngành khi tiếp cận các khoản vốn nước ngoài vào các dự án xanh phát triển bền vững. Tuy nhiên, ngay cả những ngân hàng tiên phong thì việc triển khai bắt kịp ESG cũng đang là lộ trình thách thức. 

"Tuy nhiên, đây là xu hướng không thể đảo ngược, thực hành ESG giống như ăn uống các thực phẩm bảo đảm chất lượng, có thể tốn kém hơn nhưng vẫn không bằng với việc phải chữa các bệnh phát sinh khi dùng các sản phẩm không rõ nguồn gốc", ông Phạm Minh Tú ví von. 

Bà Nguyễn Thị Thu Hà, Giám đốc Trường đào tạo cán bộ, Phó Trưởng ban chỉ đạo ESG Agribank cho biết: Những năm gần đây, Agribank đã triển khai nông nghiệp sạch công nghệ cao với lãi suất giảm từ 0,5 đến 1% với so với thông thường. Hiện tại, Agribank tiếp tục triển khai các tín dụng với 6 ngành kinh tế trọng điểm trong đó có tín dụng xanh, tăng cường cho vay tín dụng hỗ trợ các doanh nghiệp xanh sản xuất, xuất khẩu. 

Đây là nhiệm vụ cần thiết của Agribank và các TCTD nói chung, do đó, việc triển khai ESG là quyết tâm hành động từ cấp cao hội đồng thành viên, các đơn vị liên quan. Ngân hàng đã ban hành cam kết triển khai ESG công khai trên website để truyền thông cho người lao động, chuyển thành văn hóa, chiến lược kinh doanh hàng năm, từ đó, các cán bộ trong hệ thống các khách nắm rõ được việc cần triển khai các cam kết ESG... 

>> Tín dụng tiêu dùng luôn đóng vai trò quan trọng với sự phát triển của kinh tế - xã hội