Tổng Giám đốc Bamboo Airways chỉ ra nghịch lý trong giá xăng dầu hàng không 

Nghịch lý trong quản lý giá xăng dầu  

Sáng ngày 30/7, tọa đàm “Để Thị Trường Xăng Dầu Phát Triển Ổn Định, Minh Bạch và Hiệu Quả” được Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức. Tại đây, các cơ quan quản lý Nhà nước, đại diện hiệp hội, doanh nghiệp, và chuyên gia kinh tế đã phân tích, nhận định và đánh giá toàn diện về thực trạng và các giải pháp để thị trường xăng dầu Việt Nam phát triển hiệu quả hơn. 

Nghịch lý xăng dầu hàng không - Ảnh: Internet

Theo ông Lương Hoài Nam, hiện nay, các quy định về quản lý giá xăng dầu chủ yếu áp dụng cho các loại xăng dầu  dùng cho giao thông đường bộ như xăng 95, xăng 92 và dầu diesel. Ngược lại, xăng dầu hàng không, mặc dù đóng vai trò thiết yếu trong hoạt động vận tải hàng không, lại không có bất kỳ quy định nào áp dụng cho mặt hàng này. 

Xăng dầu hàng không hiện chỉ có hai nhà cung cấp lớn, trong khi ngành xăng dầu dân dụng có hàng chục doanh nghiệp nhập khẩu đầu mối với một hệ thống bán lẻ rất phát triển và được quản lý chặt chẽ hơn. 

Ông Lương Hoài Nam cho biết Nhà nước không quản lý giá đối với xăng dầu hàng không và hiện đang "thả nổi" hoàn toàn, trong khi Bộ Tài chính chỉ quản lý một phần nhỏ liên quan đến phí. Điều này tạo ra một nghịch lý rõ ràng: trong khi xăng dầu dân dụng có quy trình quản lý giá phức tạp và chặt chẽ hơn, xăng dầu hàng không lại thiếu sự quản lý tương tự, dẫn đến sự bất công trong tiếp cận nguồn nhiên liệu này. 

Chi phí xăng dầu và những tác động đến ngành hàng không  

Một trong những vấn đề lớn mà ngành hàng không phải đối mặt là chi phí xăng dầu đang chiếm tỷ lệ cao trong tổng chi phí hoạt động. Ông Nam cho biết chi phí xăng dầu hiện tại trên các đường bay nội địa đang cao hơn nhiều so với các chi phí khác. Điều này khiến các hãng hàng không gặp khó khăn trong việc duy trì lợi nhuận và ổn định hoạt động. Nếu giá xăng dầu hàng không  không được quản lý, sẽ phát sinh thêm nhiều vấn đề, từ đó ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của các hãng hàng không. 

Sự bất hợp lý càng rõ ràng khi so sánh chính sách thuế đối với xăng dầu sử dụng cho các chuyến bay nội địa và quốc tế. Trong khi các chuyến bay quốc tế không phải trả thuế nhập khẩu và không có áp trần giá, Nhà nước đang thả nổi chi phí và giá nhiên liệu đầu vào, không theo phụ thu nhiên liệu và chịu mức thuế nhập khẩu 7% đối với các chuyến bay nội địa. Sự khác biệt này tạo ra sự bất công trong chi phí hoạt động và ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng cạnh tranh của các hãng hàng không nội địa so với các đối thủ quốc tế. 

Dùng công cụ thị trường trước, công cụ hành chính là giải pháp cuối cùng   

Tổng Giám đốc Bamboo Airways, Lương Hoài Nam, nhấn mạnh rằng công cụ thị trường nên được ưu tiên trước công cụ hành chính trong việc ổn định giá xăng dầu. Nếu cần tiếp tục bình ổn giá sau khi sử dụng công cụ thị trường, lúc này công cụ hành chính mới nên được áp dụng. 

Hiện công cụ thị trường về xăng dầu chủ yếu là công cụ phái sinh. Tuy nhiên, hệ thống quản lý và hiểu biết về công cụ phái sinh trong xăng dầu tại nước ta còn nhiều bất cập. Doanh nghiệp thường gặp khó khăn trong việc hạch toán phái sinh và chịu rủi ro. 

Do đó, ông Nam đề xuất cần cải thiện hiểu biết và cách hạch toán phái sinh, đảm bảo công cụ này được áp dụng đúng cách và doanh nghiệp được đối xử công bằng. Chỉ khi công cụ thị trường, đặc biệt là phái sinh, được vận dụng hiệu quả, mới có thể giải quyết nghịch lý giá xăng dầu hàng không và ổn định chi phí cho ngành hàng không. 

Đối với xăng dầu phi hàng không, có hàng chục nhà nhập khẩu, thì dùng công cụ thị trường để bình ổn giá là đúng. Tuy nhiên, công cụ thị trường cũng chủ yếu là áp dụng phái sinh thì mới bình ổn được. Vì vậy, việc hiểu đúng và quản lý tốt công cụ phái sinh là yếu tố then chốt để sử dụng công cụ thị trường trước khi áp dụng công cụ hành chính. 

Sự bất hợp lý trong quản lý giá xăng dầu hàng không so với xăng dầu dân dụng đang đặt ra những thách thức lớn cho ngành hàng không và đe dọa đến sự ổn định của hoạt động vận tải hàng không. Để giải quyết những vấn đề này, cần có sự can thiệp từ các cơ quan chức năng và cải cách trong chính sách quản lý giá xăng dầu. Các giải pháp được đề xuất không chỉ giúp cải thiện tình hình hiện tại mà còn góp phần tạo ra một môi trường cạnh tranh công bằng và bền vững cho ngành hàng không trong tương lai. 

>>Cán cân thương mại xăng dầu Việt Nam: Nhập khẩu 5 tỷ, xuất khẩu chỉ bằng 1/5