Tổng thống Mỹ Trump bất ngờ giảm thuế cho hầu hết quốc gia, riêng Trung Quốc tăng lên 125%

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent phát biểu với các phóng viên bên ngoài Cánh Tây của Nhà Trắng, ngày 9/4. (Ảnh: AP)

Sự thay đổi đột ngột diễn ra chỉ chưa đầy 24 giờ sau khi các mức thuế cao mới bắt đầu có hiệu lực với hầu hết các đối tác thương mại, khiến hàng nghìn tỷ đô la bị “thổi bay” khỏi thị trường chứng khoán và đẩy lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ tăng vọt.

“Tối qua tôi thấy mọi người bắt đầu lo lắng. Thị trường trái phiếu bây giờ thật tuyệt vời”, ông Trump nói với các phóng viên sau thông báo mới.

Kể từ khi trở lại Nhà Trắng vào tháng 1, ông Trump liên tục đe dọa áp đặt nhiều biện pháp trừng phạt thương mại, nhưng sau đó rút lại một số quyết định vào phút chót. Cách tiếp cận “lúc nóng lúc lạnh” này khiến các nhà lãnh đạo thế giới bối rối và làm doanh nghiệp lo ngại vì sự thiếu chắc chắn trong việc dự báo tình hình thị trường.

Trong diễn biến mới nhất, ông Trump cho biết sẽ tạm dừng áp thuế với các quốc gia khác trong 3 tháng để các quan chức Mỹ có thời gian đàm phán với những nước đã tiếp cận để đối thoại.

Đầu giờ chiều 9/4 (giờ Mỹ), ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social, rằng vì hơn 75 quốc gia đã liên hệ với Chính phủ Mỹ để đàm phán thương mại và không trả đũa, nên "Tôi đã cho phép TẠM DỪNG 90 ngày và giảm đáng kể thuế quan qua lại trong thời gian này là 10%, có hiệu lực ngay lập tức".

Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ vẫn giữ nguyên áp lực với Trung Quốc, cho biết ông sẽ tăng mức thuế đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc từ 104% lên 125%, có hiệu lực từ nửa đêm 9/4 (giờ Mỹ), khiến cuộc đối đầu giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới càng thêm quyết liệt.

Trong tuần qua, hai nước liên tục trả đũa nhau bằng các đợt tăng thuế quan. Việc đảo ngược chính sách thuế quan cho từng quốc gia của ông Trump không hoàn toàn tuyệt đối.

Theo Nhà Trắng, mức thuế chung 10% với gần như toàn bộ hàng nhập khẩu vào Mỹ vẫn được giữ nguyên. Các mức thuế áp với ô tô, thép áp dụng từ trước cũng vẫn được duy trì.

Các chỉ số chứng khoán Mỹ tăng mạnh sau thông tin này, trong đó S&P 500 tăng 9,5%. Lợi suất trái phiếu giảm nhẹ và đồng USD phục hồi so với các đồng tiền trú ẩn an toàn.

Chính sách thuế của ông Trump đã gây ra làn sóng bán tháo kéo dài nhiều ngày, xóa sổ hàng nghìn tỷ đô la khỏi thị trường chứng khoán toàn cầu và tạo áp lực lên trái phiếu kho bạc Mỹ và đồng USD – vốn là nền tảng của hệ thống tài chính toàn cầu. Canada và Nhật Bản cho biết sẽ can thiệp để ổn định nếu cần thiết, điều thường do Mỹ đảm nhận trong các cuộc khủng hoảng kinh tế.

Các nhà phân tích cho rằng cú tăng giá đột ngột của thị trường chứng khoán có thể không đủ để bù đắp toàn bộ thiệt hại. Nhiều khảo sát cho thấy đầu tư doanh nghiệp và chi tiêu hộ gia đình đang chậm lại do lo ngại tác động từ thuế quan, và một khảo sát của Reuters/Ipsos cho thấy cứ 4 người Mỹ thì có 3 người tin rằng giá cả sẽ tăng trong những tháng tới.

Goldman Sachs hạ dự báo nguy cơ suy thoái của Mỹ từ 65% xuống còn 45% sau động thái của ông Trump, nhưng vẫn cảnh báo các mức thuế còn lại có thể khiến tổng thuế quan tăng 15%.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent bác bỏ các câu hỏi về tình trạng hỗn loạn thị trường và cho rằng việc đảo ngược đột ngột này là phần thưởng cho các quốc gia đã nghe lời khuyên của ông Trump và không trả đũa. Ông cho rằng Tổng thống Trump đã sử dụng thuế quan như một công cụ tạo “đòn bẩy đàm phán tối đa cho chính mình”.

“Đây là chiến lược của ông ấy ngay từ đầu. Thậm chí có thể nói ông ấy đã khiến Trung Quốc rơi vào thế bất lợi. Họ đã phản ứng, và tự phơi bày mình trước thế giới như là bên gây rối”, ông Bessent nói với các phóng viên.

Ông Bessent là người phụ trách các cuộc đàm phán song phương, có thể bao gồm cả viện trợ nước ngoài và hợp tác quân sự, ngoài các vấn đề kinh tế. Ông Bessent từ chối cho biết các cuộc đàm phán với hơn 75 quốc gia đã tiếp cận phía Mỹ sẽ kéo dài bao lâu.

Tổng thống Trump cho biết khả năng đạt được thỏa thuận với Trung Quốc vẫn còn, nhưng các quan chức nói rằng họ sẽ ưu tiên đàm phán với các quốc gia khác trước.

>> Trung Quốc áp mức thuế 84% đáp trả Mỹ