Trách nhiệm và biện pháp xử lý vi phạm vụ cổ phần hóa, thoái vốn Nhà nước tại DIC Corp (DIG) 

Ngày 23/2/2023, Tổng Thanh tra Chính phủ ban hành Quyết định số 49/QĐ-TTCP về việc thanh tra việc chấp hành pháp luật trong cổ phần hóa và thoái vốn Nhà nước tại Tổng CTCP Đầu tư Phát triển Xây dựng (DIC Corp - HoSE: DIG ). Từ ngày 28/2 - 4/5/2023, Đoàn thanh tra đã tiến hành thanh tra, và kết quả được công bố vào ngày 19/5/2023. 

Đến ngày 27/8/2024, Thanh tra Chính phủ đã đưa ra kết luận vụ việc. Theo đó, Bộ Xây dựng thực hiện cổ phần hóa và thoái vốn tại DIG là đúng với chủ trương, quy định của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ. 

Tuy nhiên, quá trình này cũng xảy ra một số hạn chế, thiếu sót và vi phạm trong các quá trình gồm: (1) Căn cứ pháp lý và trình tự, thủ tục cổ phần hóa; (2) Xác định giá trị tài sản là công trình xây dựng trên đất; (3) Xác định giá trị tài sản là quyền sử dụng đất; (4) Xử lý các vấn đề tài chính trong giai đoạn từ khi xác định giá trị doanh nghiệp đến khi chính thức chuyển sang công ty cổ phần; (5) Phát hành cổ phiếu riêng lẻ; (6) Trình tự, thủ tục thoái vốn và việc xác định giá trị cổ phần để thoái vốn Nhà nước. 

Thương vụ cổ phần hóa và thoái vốn Nhà nước tại DIC Corp được kết luận có nhiều vi phạm

Thanh tra Chính phủ xác định trách nhiệm theo từng lỗi vi phạm  

Trách nhiệm đối với các vi phạm về trình tự, thủ tục trong quá trình cổ phần hóa doanh nghiệp thuộc về Ban Chỉ đạo cổ phần hóa DIC Corp, lãnh đạo Bộ Xây dựng giai đoạn 2007 - 2008 và các tổ chức, cá nhân có liên quan. 

Trách nhiệm về vi phạm trong việc xác định giá trị tài sản khi xác định giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa chủ yếu thuộc về đơn vị tư vấn là VIVACO, đồng thời có phần trách nhiệm của Ban Chỉ đạo cổ phần hóa DIC Corp, lãnh đạo Bộ Xây dựng giai đoạn 2007 - 2008 và các tổ chức, cá nhân có liên quan. 

Trách nhiệm trong việc không xác định lại giá trị quyền sử dụng đất mà sử dụng phương pháp không hợp lý, bao gồm cả chi phí đầu tư và giá trị quyền phát triển dự án Khu đô thị du lịch sinh thái Đại Phước tính vào giá trị doanh nghiệp cổ phần hóa, chủ yếu thuộc về Ban Chỉ đạo cổ phần hóa DIC Corp, lãnh đạo Bộ Xây dựng giai đoạn 2007 - 2008, cùng các tổ chức và cá nhân có liên quan. 

Trách nhiệm về vi phạm trong việc hạch toán khoản vốn của các công ty con trong quá trình quyết toán vốn Nhà nước tại doanh nghiệp thuộc về Ban Chỉ đạo cổ phần hóa DIC Corp, lãnh đạo Bộ Xây dựng giai đoạn năm 2008, năm 2016 và các tổ chức, cá nhân liên quan. 

Trách nhiệm trong việc chỉ đạo về giá chào bán cổ phiếu riêng lẻ năm 2009 thuộc về lãnh đạo Bộ Xây dựng giai đoạn năm 2009. 

Trách nhiệm đối với thiếu sót về trình tự, thủ tục trong phê duyệt phương án thoái vốn Nhà nước tại DIC Corp thuộc về Bộ Xây dựng, lãnh đạo Bộ Xây dựng giai đoạn 2016 - 2017 và các tổ chức, cá nhân liên quan. 

Trách nhiệm về việc chưa cung cấp thông tin đầy đủ để xác định lại giá trị quyền sử dụng của 3 vị trí đất khi thẩm định giá cổ phần để thoái vốn thuộc về các đại diện phần vốn Nhà nước tại DIC Corp. 

Kiến nghị biện pháp xử lý  

Tổng Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựng tổ chức kiểm điểm để có hình thức xử lý theo quy định đối với tập thể lãnh đạo Bộ giai đoạn 2007-2008, 2016-2017 và các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc để xảy ra những hạn chế, vi phạm. 

Đồng thời, Bộ Xây dựng cần đôn đốc các tổ chức, cá nhân liên quan khắc phục các vi phạm trong xác định giá trị tài sản trên đất; xác định nguyên nhân dẫn đến các khoản vi phạm tại CTCP DIC số 1, CTCP DIC Vật liệu xây dựng và CTCP DIC Du lịch có biện pháp xử lý đối với các khoản lỗ đã quyết toán vào giá trị vốn Nhà nước tại DIC Corp. Bộ cũng cần làm rõ việc chỉ đạo về giá chào bán cổ phiếu riêng lẻ năm 2009; kiểm điểm, làm rõ việc không xác định lại giá trị quyền sử dụng đất ở 3 vị trí đất trong quá trình thẩm định giá cổ phần để thoái vốn Nhà nước tại DIC Corp. 

Bộ Xây dựng phối hợp với UBND tỉnh Đồng Nai rà soát lại việc xác định giá trị tài sản là quyền sử dụng đất dự án Khu đô thị du lịch sinh thái Đại Phước. Nếu giá trị quyền sử dụng đất được xác định lại thấp hơn tổng hợp chi phí đầu tư và giá trị quyền phát triển dự án đã tính vào giá trị doanh nghiệp thì giữ nguyên; nếu cao hơn thì thu nộp bổ sung vào ngân sách Nhà nước. 

Trong quá trình kiểm điểm, rà soát, khắc phục các hạn chế, vi phạm nêu trên, nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì Bộ Xây dựng chuyển thông tin đến cơ quan điều tra xem xét xử lý theo thẩm quyền. 

>> Nhiều vi phạm trong cổ phần hóa, thoái vốn tại DIC Corp