Trung Quốc siết xuất khẩu với 28 'ông lớn' Mỹ ngay trước thềm ông Trump lên nắm quyền
Động thái này nhằm "bảo vệ an ninh và lợi ích quốc gia" của Trung Quốc và có thể làm gia tăng căng thẳng giữa hai siêu cường lớn nhất thế giới.
Vào ngày 2/1, Trung Quốc  đã công bố các biện pháp siết chặt xuất khẩu đối với 28 công ty Mỹ, trong đó có các nhà sản xuất quốc phòng hàng đầu như Raytheon, Boeing Defense, Space & Security, Lockheed Martin và General Dynamics.
Cụ thể, Bộ Thương mại Trung Quốc đã bổ sung các công ty này vào danh sách kiểm soát xuất khẩu, đồng thời cấm xuất khẩu các sản phẩm lưỡng dụng (sản phẩm có thể được sử dụng cả trong quân sự và dân sự) sang các công ty này. Các hoạt động xuất khẩu hiện tại sẽ phải dừng lại ngay lập tức. Nếu một công ty Trung Quốc muốn tiếp tục xuất khẩu sang những công ty này, họ sẽ phải nộp đơn xin phép Bộ Thương mại.
Đây là một phần trong loạt các biện pháp kiểm soát xuất khẩu  mà Trung Quốc áp dụng nhằm phản ứng với các chính sách của Mỹ. Washington đã bắt đầu kiểm soát chặt chẽ hơn việc bán các công nghệ nhạy cảm cho Bắc Kinh, bao gồm các dòng chip tiên tiến, mà theo Mỹ, có thể giúp Trung Quốc phát triển trí tuệ nhân tạo phục vụ mục đích quân sự.
Chính quyền Mỹ đã hạn chế bán các loại chip này cho Trung Quốc từ tháng 10/2022, với lý do chúng có thể đe dọa an ninh quốc gia của Mỹ. Đáp lại, Trung Quốc đã chặn các hợp đồng của Micron và áp dụng các biện pháp trừng phạt với một số công ty Mỹ, bao gồm điều tra PVH, công ty sở hữu các thương hiệu như Tommy Hilfiger và Calvin Klein.
Ngoài 28 công ty bị kiểm soát xuất khẩu, Trung Quốc còn đưa thêm 10 công ty vào "danh sách các thực thể không đáng tin cậy". Các công ty này không được phép kinh doanh tại Trung Quốc và các Giám đốc điều hành của họ cũng sẽ không được phép nhập cảnh hoặc sinh sống tại đất nước tỷ dân.
Giới phân tích cho rằng Trung Quốc đang chuẩn bị cho một môi trường đối đầu gay gắt hơn dưới thời Tổng thống đắc cử Donald Trump, người đã tuyên bố sẽ áp thuế lên tới 60% đối với hàng hóa nước này.
Các biện pháp siết chặt xuất khẩu của Trung Quốc, bao gồm việc hạn chế xuất khẩu khoáng sản như đất hiếm, gallium, antimony và germanium – những nguyên liệu quan trọng trong sản xuất chip, pin xe điện, và đạn dược, cũng là một phần trong chiến lược này. Trung Quốc đã thực hiện các động thái trả đũa đối với các chính sách thương mại của Washington, bao gồm cả việc điều tra Nvidia, một “gã khổng lồ” bán dẫn của Mỹ, và cấm xuất khẩu đất hiếm sang Mỹ.
Các chuyên gia cho rằng động thái mới này của Bắc Kinh có thể làm phức tạp thêm các cuộc đối thoại giữa hai quốc gia, vốn đã căng thẳng vì nhiều vấn đề, từ thương mại, nhân quyền đến hoạt động quân sự. Việc siết chặt xuất khẩu có thể dẫn đến gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu và khiến Washington có thể đáp trả bằng các biện pháp trừng phạt tương tự.
Mặc dù Trung Quốc có thể đưa ra các biện pháp cứng rắn, nhưng theo ông Michael Hart, Chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ tại Trung Quốc, Bắc Kinh vẫn cẩn trọng và không thực hiện những động thái ảnh hưởng trực tiếp đến các công ty lớn có mặt tại Trung Quốc, vì điều này có thể gây tác động xấu đến nền kinh tế trong nước.
Tuy nhiên, động thái này cho thấy sự leo thang căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể tiếp tục trong thời gian tới, và cả hai bên sẽ tiếp tục cạnh tranh gay gắt trong các lĩnh vực công nghệ và quốc phòng.
Căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc không chỉ làm ảnh hưởng đến quan hệ hai quốc gia mà còn có thể tác động đến nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang đối mặt với nhiều thách thức.
Theo Reuters