Việt Nam có 2 tỉnh chưa từng sáp nhập và chia tách: Hình thành từ thời phong kiến, gần 200 năm vẫn giữ nguyên tên gọi
Lần lại lịch sử, có thể thấy 2 tỉnh này từ thời phong kiến cho đến nay chưa từng thực hiện sáp nhập, chia tách.
Vào cuối năm 1831, vua Minh Mạng đã thực hiện cải cách hành chính quan trọng, bãi bỏ các dinh, trấn và thành lập tỉnh. Đến năm 1832, cả nước có tổng cộng 31 tỉnh, trải đều trên Bắc Kỳ, Trung Kỳ và Nam Kỳ.
Bắc Kỳ có 13 tỉnh gồm: Hà Nội, Sơn Tây, Hưng Hóa, Tuyên Quang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Yên, Hải Dương, Bắc Ninh, Hưng Yên, Nam Định, Ninh Bình, Thái Nguyên.
Trung Kỳ có 11 tỉnh và phủ Thừa Thiên, 11 tỉnh gồm: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Bình Thuận.
Nam Kỳ có 6 tỉnh: Phiên An (năm 1836 đổi tên thành Gia Định), Biên Hòa, Định Tường, Vĩnh Long, An Giang, Hà Tiên.
 |
| Tỉnh Thanh Hóa chưa từng sáp nhập, chia tách. Ảnh: Internet |
Trong quá trình phát triển, địa giới hành chính của các tỉnh Việt Nam liên tục có sự thay đổi, nhiều địa phương trải qua chia tách, sáp nhập để phù hợp với điều kiện phát triển từng giai đoạn. Tuy nhiên, Thanh Hóa và Thái Bình là hai địa phương chưa từng trải qua quá trình sáp nhập hay chia tách, đồng thời giữ nguyên tên gọi từ thời phong kiến cho đến nay.
> > Tỉnh đông dân nhất Việt Nam sẽ hình thành khu đô thị quy mô gần 2.000ha sát thành phố trực thuộc
Theo UBND tỉnh Thanh Hóa, vùng đất Thanh Hóa ngày nay có lịch sử hình thành từ thời nhà Trần. Năm 1397, vua Trần Thuận Tông đặt tên Trấn Thanh Đô, gồm 3 châu và 7 huyện.
Thời Lê Trung Hưng (1553 - 1788), vùng đất này được gọi là nội trấn Thanh Hoa, sau đó sáp nhập thêm phủ Trường Yên và phủ Thiên Quan thuộc trấn Sơn Nam, hình thành ngoại trấn Thanh Hoa.
Thời Tây Sơn, ngoại trấn Thanh Hoa bị tách khỏi nội trấn và lệ vào Bắc Thành. Năm 1831, vua Minh Mạng đổi nội trấn Thanh Hoa thành tỉnh Thanh Hoa và ngoại trấn Thanh Hoa thành tỉnh Ninh Bình.
Năm 1843, vua Thiệu Trị đổi tên Thanh Hoa thành Thanh Hóa, tên gọi này được giữ nguyên cho đến nay.
Suốt chiều dài lịch sử, địa giới hành chính tỉnh Thanh Hóa ổn định, không có sự chia tách hay sáp nhập lớn. Đến nay, Thanh Hóa có 26 đơn vị hành chính cấp huyện (gồm 22 huyện, 2 thị xã và 2 thành phố) và 547 đơn vị hành chính cấp xã.
Với tổng diện tích 11.129,5km2, Thanh Hóa là tỉnh có diện tích lớn thứ 5 cả nước (sau Nghệ An, Gia Lai, Sơn La và Đắk Lắk).
 |
| Bản đồ tỉnh Thái Bình năm 1891. Ảnh: Wikipedia |
Với tỉnh Thái Bình , tỉnh được thành lập ngày 21/3/1890, theo nghị định của Toàn quyền Đông Dương gồm các huyện Thanh Quan, Thụy Anh, Đông Quan, Trực Định, Thư Trì, Vũ Tiên, Tiền Hải, Phụ Dực, Quỳnh Côi và Thần Khê.
Năm 1894, tỉnh Thái Bình được sáp nhập thêm huyện Hưng Nhân và Duyên Hà (thuộc tỉnh Hưng Yên), nâng tổng số đơn vị hành chính lên 3 phủ, 12 huyện, 90 tổng, 802 làng xã.
Năm 1946, HĐND tỉnh Thái Bình quyết định bỏ đơn vị tổng, đổi phủ thành huyện, nâng tổng số lên 12 huyện và 1 thị xã.
Năm 1969, Chính phủ hợp nhất các huyện Quỳnh Côi và Phụ Dực thành huyện Quỳnh Phụ, Hưng Nhân và Duyên Hà thành huyện Hưng Hà, Đông Quan và Tiên Hưng thành huyện Đông Hưng, Vũ Tiên và Thư Trì thành huyện Vũ Thư.
Năm 1982 và 1986, địa giới hành chính thị xã Thái Bình được mở rộng.
Với diện tích 1.586,3km2, Thái Bình nằm trong top 10 tỉnh có diện tích nhỏ nhất Việt Nam. Nhờ điều kiện tự nhiên phì nhiêu, được bồi đắp bởi hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình, nơi đây trở thành “vựa lúa” quan trọng của miền Bắc.
Lý giải về việc 2 tỉnh này chưa từng sáp nhập, theo báo Dân trí, GS. TS Vũ Minh Giang, Chủ tịch Hội đồng Khoa học và Đào tạo (ĐH Quốc gia Hà Nội), Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam cho biết, do đặc điểm địa hình và điều kiện của các tỉnh xung quanh mà 2 tỉnh này chưa từng chia tách hay sáp nhập.
Với tỉnh Thanh Hóa, trong lịch sử chỉ từng tách một phần để lập tỉnh Ninh Bình. Tỉnh có diện tích rất lớn, hội tụ đầy đủ địa hình đồng bằng, trung du, miền núi, ven biển. Việc sáp nhập thêm các tỉnh lân cận sẽ gây khó khăn trong quản lý hành chính.
Với Thái Bình, tỉnh có vị trí “nước vây xung quanh”, trước đây giống như một hòn đảo, khó kết nối với các tỉnh lân cận do chưa có hạ tầng cầu, đường phát triển như hiện nay. Quá trình bồi đắp tự nhiên giúp diện tích đất đai mở rộng hàng năm, nên việc sáp nhập với tỉnh khác không cần thiết. Bên cạnh đó, các tỉnh xung quanh (Nam Định, Hải Dương, Hưng Yên, Hải Phòng...) có cơ cấu hành chính ổn định, không cần điều chỉnh ranh giới.
Việt Nam dự kiến sáp nhập hàng loạt tỉnh, thành: Thủ tướng nêu tiêu chí tinh gọn
Trung du miền núi Bắc Bộ có 2 tỉnh từng hợp nhất rồi lại chia tách sau 31 năm sáp nhập
