24 hình thức lừa đảo phổ biến diễn ra trên không gian mạng Việt Nam chủ yếu nhắm vào các nhóm đối tượng người cao tuổi, trẻ em, sinh viên, công nhân,...
Theo Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT), các vụ lừa đảo trực tuyến đã và đang diễn biến phức tạp trên môi trường số. Trong 6 tháng đầu năm 2023, tình hình lừa đảo trực tuyến tại Việt Nam tăng 64,78% so với cùng kỳ năm ngoái; tăng 37,82 % so với 6 tháng cuối năm 2022.
24 hình thức lừa đảo trực tuyến phổ biến
Cục An toàn thông tin cho biết, có 3 nhóm lừa đảo chính (Giả mạo thương hiệu; chiếm đoạt tài khoản và các hình thức kết hợp khác) với 24 hình thức lừa đảo phổ biến đang diễn ra trên không gian mạng Việt Nam.
24 hình thức lừa đảo trên mạng Việt Nam, theo Cục An toàn thông tin
1. Lừa đảo "combo du lịch giá rẻ".
2. Lừa đảo cuộc gọi video Deepfake, Deepvoice.
3. Lừa đảo "khóa SIM" vì chưa chuẩn hóa thuê bao.
4. Giả mạo biên lai chuyển tiền thành công.
5. Giả danh giáo viên/nhân viên y tế báo người thân đang cấp cứu.
6. Chiêu trò lừa đảo tuyển người mẫu nhí.
7. Thủ đoạn giả danh các công ty tài chính, ngân hàng.
8. Cài cắm ứng dụng, link quảng cáo cờ bạc, cá độ, tín dụng đen,...
9. Giả mạo trang thông tin điện tử, cơ quan, doanh nghiệp (BHXH, ngân hàng...)
10. Lừa đảo SMS Brandname, phát tán tin nhắn giả mạo.
11. Lừa đảo đầu tư chứng khoán, tiền ảo, đa cấp.
12. Lừa đảo tuyển cộng tác viên online.
13. Đánh cắp tài khoản mạng xã hội, nhắn tin lừa đảo.
14. Giả danh cơ quan công an, viện kiểm sát, tòa án gọi điện lừa đảo.
15. Rao bán hàng giả hàng nhái trên sàn thương mại điện tử.
16. Đánh cắp thông tin CCCD đi vay nợ tín dụng.
17. Lừa đảo chuyển nhầm tiền vào tài khoản ngân hàng.
18. Lừa đảo dịch vụ lấy lại tiền khi đã bị lừa.
19. Lừa đảo lấy cắp Telegram OTP.
20. Lừa đảo tung tin giả về cuộc gọi mất tiền như FlashAI.
21. Lừa đảo dịch vụ lấy lại Facebook.
22. Rải link phishing lừa đảo, seeding quảng cáo bẩn trên Facebook.
23. Lừa đảo cho số đánh đề.
24. Lừa đảo tình cảm, dẫn dụ đầu tư tài chính, gửi bưu kiện, trúng thưởng.
Theo báo cáo của Công ty Cổ phần công nghệ An ninh mạng Quốc gia Việt Nam (NCS), các nhóm lừa đảo thường lợi dụng các công cụ liên lạc OTT như Telegram để lập group có số lượng người đông, không bị giới hạn trong nhóm nhỏ, không chịu sự kiểm soát của cơ quan quản lý tại Việt Nam. Kết hợp với công nghệ deepfake, giả mạo hình ảnh và âm thanh của người khác, tội phạm mạng cũng khiến các nạn nhân dễ bị mắc lừa hơn.
Lừa đảo trên không gian mạng nhắm vào đối tượng yếu thế
Theo Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT), thời gian gần đây, các nhóm lừa đảo trực tuyến đã dịch chuyển mục tiêu sang những đối tượng là người cao tuổi, trẻ em, sinh viên, người lao động thu nhập thấp. Những người này thường ít có kiến thức và kinh nghiệm về an toàn thông tin, dễ bị lôi kéo vào các hình thức lừa đảo tài chính.
Trong đó, nhóm người cao tuổi với 15 hình thức lừa đảo thường xuyên; trẻ em có 3 hình thức dẫn dụ trên mạng; sinh viên/thanh niên có 13 hình thức; các đối tượng công nhân/người lao động, nhân viên văn phòng bị dẫn dụ với 19 hình thức lừa đảo...
Một trong những nguyên nhân chính gây ra tình trạng này được xác định đến từ nhận thức của người sử dụng. Vì thế, Cục An toàn thông tin cho rằng, cần có sự kết hợp giữa các biện pháp công nghệ, kỹ thuật và giáo dục, tuyên truyền để nâng cao nhận thức và cảnh giác của người dùng trước các hình thức lừa đảo trực tuyến.
Khi mỗi người dân, mỗi đối tượng yếu thế biết được cách nhận diện các hình thức lừa đảo, họ sẽ tự bảo vệ mình và giảm thiểu rủi ro, góp phần giảm bớt vấn nạn lừa đảo trực tuyến trong thời gian tới, đại diện Cục An toàn thông tin nhận định.
Cục An toàn thông tin cũng bày tỏ mong muốn nhận được sự phối hợp tích cực từ các cơ quan truyền thông, báo chí để lan tỏa các thông điệp, huy động sự chung tay của nhiều cơ quan, tổ chức vào việc phòng chống lừa đảo trực tuyến và bảo vệ an toàn thông tin cho mọi đối tượng tham gia hoạt động trên môi trường mạng.
