AMRO dự báo kinh tế Việt Nam tăng trưởng 6,2%, cần tinh chỉnh chính sách thúc đẩy phục hồi kinh tế 

Nền kinh tế Việt Nam đã lấy lại đà tăng trưởng và dự báo sẽ đạt mức tăng trưởng 6,2% trong năm 2024 với triển vọng tích cực, được dẫn dắt bởi sự phục hồi nhu cầu xuất khẩu và dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) mạnh mẽ. 

Tuy nhiên, mặc dù tăng trưởng mạnh mẽ, chi tiêu của hộ gia đình vẫn còn yếu và các doanh nghiệp siêu nhỏ, nhỏ và vừa (MSME) tiếp tục bị tụt lại phía sau. Gần đây nhất, siêu bão Yagi đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho các tỉnh phía Bắc. Trước những diễn biến này, các chính sách kinh tế vĩ mô cần được điều chỉnh để hỗ trợ hoạt động kinh tế trong nước và những nhóm đối tượng dễ bị tổn thương. 

Đây là đánh giá sơ bộ của Văn phòng Nghiên cứu Kinh tế Vĩ mô ASEAN+3 (AMRO)  sau chuyến thăm và tham vấn thường niên tại Việt Nam mới đây. Đoàn AMRO do Kinh tế trưởng Sumio Ishikawa dẫn đầu, trong khi Giám đốc AMRO Kouqing Li và Kinh tế trưởng Hoe Ee Khor tham gia các cuộc họp chính sách. Các cuộc thảo luận tập trung vào những phát triển kinh tế gần đây và triển vọng của Việt Nam, các rủi ro và lỗ hổng, cùng các biện pháp chính sách. 

Giám đốc Kouqing Li, Kinh tế trưởng Hoe Ee Khor và đoàn công tác AMRO đã chào xã giao Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng. Ảnh: Nhóm truyền thông AMRO.

Diễn biến kinh tế Việt Nam và triển vọng  

“Nền kinh tế Việt Nam dự kiến sẽ tăng trưởng 6,2% trong năm 2024 trước khi tăng lên 6,6% vào năm 2025", Tiến sĩ Ishikawa cho biết. “Tuy nhiên, sự phục hồi kinh tế không đồng đều đòi hỏi phải điều chỉnh lại chính sách kinh tế vĩ mô để thúc đẩy sự phục hồi rộng hơn, đồng thời đảm bảo sự ổn định tài chính”. 

Mặc dù siêu bão Yagi gây gián đoạn tạm thời cho nền kinh tế, triển vọng của Việt Nam trong ngắn hạn vẫn cải thiện nhờ nhu cầu xuất khẩu vững chắc. Mặc dù giá lương thực dự kiến sẽ tăng trong những tháng tới do sự gián đoạn sản xuất nông nghiệp do bão Yagi gây ra, áp lực lạm phát vẫn được kiểm soát nhờ nhu cầu trong nước yếu, giá dầu toàn cầu giảm gần đây, điều kiện thanh khoản thắt chặt và việc đồng Việt Nam tăng giá. Lạm phát tổng thể dự kiến sẽ tăng từ 3,3% vào năm 2023 lên 4,1% vào năm 2024, vẫn dưới mức trần mục tiêu 4,5% của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. 

Sự phục hồi xuất khẩu đã góp phần vào thặng dư tài khoản vãng lai, trong khi dòng vốn FDI vững chắc tiếp tục củng cố tài khoản tài chính. Tuy nhiên, các sai sót và thiếu sót ròng lớn, một phần do các giao dịch chưa được ghi nhận như việc mua tài sản ảo ở nước ngoài, đã dẫn đến thâm hụt cán cân thanh toán và làm giảm dự trữ quốc tế trong năm nay. Theo dữ liệu mới nhất, dự trữ ngoại hối đứng ở mức 83,3 tỷ USD vào tháng 7/2024, tương đương 2,5 lần nợ nước ngoài ngắn hạn. 

Rủi ro và lỗ hổng  

Rủi ro đối với triển vọng tăng trưởng nghiêng về phía tiêu cực. Nhu cầu tiêu dùng ở Mỹ yếu hơn dự kiến, sự suy giảm tăng trưởng mạnh ở châu Âu hoặc tăng trưởng chậm lại ở Trung Quốc có thể làm gián đoạn sự phục hồi xuất khẩu của Việt Nam và làm suy yếu tăng trưởng. Triển vọng xuất khẩu cũng đối mặt với sự không chắc chắn từ những thay đổi có thể xảy ra trong chính sách thương mại của Hoa Kỳ sau cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ . 

Khu vực tài chính đối mặt với rủi ro tín dụng ngày càng tăng do sự phục hồi kinh tế không đồng đều và thiệt hại do bão gây ra. Chương trình hoãn nợ cũng che đậy chất lượng tín dụng yếu kém cơ bản. Một số nhà phát triển đang gặp khó khăn trong việc trả nợ và tái cấp vốn do triển vọng thị trường nhà ở bị phủ bóng bởi sự chậm trễ trong việc thực thi các luật mới liên quan đến bất động sản. 

Về lâu dài, Việt Nam đối mặt với thách thức từ sự phát triển cơ sở hạ tầng không đủ và thiếu hụt lao động có kỹ năng để phù hợp với tốc độ tăng trưởng nhanh. Việc các ngành công nghiệp hỗ trợ trong nước và các doanh nghiệp MSME chưa phát triển đã cản trở nỗ lực của đất nước trong việc nâng cao chuỗi giá trị toàn cầu. Những thách thức nổi lên từ các mối đe dọa mạng, điều kiện thời tiết khắc nghiệt và dân số già nhanh chóng đang trở thành những mối đe dọa lớn đối với sự ổn định tài chính vĩ mô. 

Kinh tế trưởng Hoe Ee Khor và đoàn AMRO đã có cuộc gặp với ông Tô Huy Vũ, Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. Ảnh: Nhóm truyền thông AMRO.

Khuyến nghị chính sách  

Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa tài khóa, cho phép Chính phủ tiếp tục cung cấp hỗ trợ có mục tiêu cho các nhóm dễ bị tổn thương trong nền kinh tế, đồng thời đẩy nhanh giải ngân ngân sách cho đầu tư công. Tuy nhiên, việc thu ngân sách có thể được cải thiện bằng cách mở rộng cơ sở thuế và tăng cường tuân thủ luật thuế. Để đẩy nhanh phát triển cơ sở hạ tầng, cần giải quyết sự thiếu nhất quán và rõ ràng trong các luật liên quan đến đầu tư công, điều này dẫn đến việc giải ngân chậm trễ. 

Trong bối cảnh lạm phát được kiểm soát tốt, lập trường tiền tệ có thể duy trì tính hỗ trợ để thúc đẩy sự phục hồi rộng hơn. Để phát triển thị trường tài chính song hành với tăng trưởng kinh tế nhanh, chính sách tiền tệ cần cải cách để áp dụng cách tiếp cận lãi suất theo thị trường hơn, đồng thời tăng cường thêm tính linh hoạt của tỷ giá hối đoái như một bộ đệm trước các cú sốc từ bên ngoài. 

Để bổ sung cho các luật về tổ chức tín dụng đã được sửa đổi, cần tăng cường tính lành mạnh của hệ thống ngân hàng bằng cách tăng cường vốn đệm của các ngân hàng thương mại, cải thiện quy trình thu hồi nợ xấu và củng cố khung giải quyết ngân hàng. 

Để kiềm chế rủi ro tài chính phát sinh từ lĩnh vực bất động sản, cần cân nhắc các biện pháp vĩ mô như tỷ lệ vay trên giá trị tài sản, tỷ lệ thanh toán nợ trên thu nhập và giới hạn tập trung tín dụng. Các ngân hàng thương mại cần tiếp tục cải thiện quản trị doanh nghiệp và quản lý rủi ro. Với các luật mới liên quan đến bất động sản có hiệu lực từ tháng 8 năm 2024, các quy định phụ cần được ban hành kịp thời để thúc đẩy hoạt động thị trường nhà ở. 

Để thúc đẩy phát triển bao trùm và bền vững hơn, việc nâng cấp cơ sở hạ tầng, nâng cao kỹ năng lao động và khuyến khích các doanh nghiệp nâng cao chất lượng sản phẩm là rất quan trọng. Quá trình số hóa nhanh chóng của nền kinh tế đòi hỏi các hành động chủ động hơn để ngăn chặn các mối đe dọa mạng. Sự phối hợp mạnh mẽ hơn giữa các cơ quan công quyền là cần thiết cho việc giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu. Tăng cường tính bền vững tài chính và tính minh bạch của quỹ bảo hiểm xã hội là yếu tố then chốt để Việt Nam chuẩn bị cho những thách thức do dân số già nhanh chóng. 

Về AMRO  

Văn phòng Nghiên cứu Kinh tế Vĩ mô ASEAN+3 (AMRO) là một tổ chức quốc tế được thành lập nhằm đóng góp vào việc đảm bảo sự ổn định kinh tế vĩ mô và tài chính của khu vực ASEAN+3, bao gồm 10 thành viên của Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và Trung Quốc; Hồng Kông (Trung Quốc); Nhật Bản và Hàn Quốc. Sứ mệnh của AMRO là thực hiện giám sát kinh tế vĩ mô, hỗ trợ các thỏa thuận tài chính khu vực và cung cấp hỗ trợ kỹ thuật cho các thành viên. Ngoài ra, AMRO còn là trung tâm tri thức khu vực và hỗ trợ hợp tác tài chính trong khu vực ASEAN+3. 

>> 'Đôi cánh' tăng trưởng có đủ giúp Việt Nam vượt sóng lớn?