Buồn của Elon Musk: DOGE giúp Mỹ tiết kiệm 160 tỷ USD nhưng lại ‘đốt’ của chính quyền ông Trump 135 tỷ USD
Ước tính này dựa trên khoản chi phí 270 tỷ USD mỗi năm cho tiền lương của lực lượng lao động liên bang Hoa Kỳ, tính toán tác động từ các hành động của Bộ Hiệu quả Chính phủ (DOGE), bao gồm nghỉ phép có lương và suy giảm năng suất.
Được nhiều, mất chẳng ít
Bộ Hiệu quả Chính phủ Mỹ (DOGE) của tỷ phú Elon Musk – người giàu nhất thế giới tuyên bố đã tiết kiệm được 160 tỷ USD nhờ nỗ lực loại bỏ các khoản chi tiêu lãng phí hoặc gian lận của Chính phủ.
Tuy nhiên, nỗ lực ấy cũng có thể đã gây ra tổn thất cho người nộp thuế, với một phân tích mới từ một tổ chức nghiên cứu và vận động phi đảng phái ước tính rằng các hành động của DOGE sẽ tiêu tốn 135 tỷ USD trong năm tài khóa này.
Phân tích đó đã tìm cách thống kê các chi phí liên quan đến việc cho hàng chục nghìn nhân viên liên bang nghỉ phép có lương, tuyển dụng lại những nhân viên bị sa thải do nhầm lẫn và giảm năng suất lao động, theo Tổ chức Đối tác vì Dịch vụ Công (PSP), một tổ chức phi lợi nhuận phi đảng phái tập trung vào lực lượng lao động liên bang Hoa Kỳ.
Ước tính của PSP dựa trên khoản chi phí 270 tỷ USD mỗi năm cho tiền lương của lực lượng lao động liên bang, tính toán tác động từ các hành động của DOGE, bao gồm nghỉ phép có lương và suy giảm năng suất. Chi phí 135 tỷ USD cho người nộp thuế chưa bao gồm chi phí bảo vệ nhiều vụ kiện nhằm thách thức các hành động của DOGE, cũng như thiệt hại từ việc giảm thu thuế do cắt giảm nhân sự tại Sở Thuế vụ (IRS).
DOGE đã tìm cách cắt giảm chi tiêu liên bang bằng cách khuyến khích công chức chấp nhận một kế hoạch hoãn nghỉ việc, cho phép nhiều nhân viên tiếp tục nhận lương và phúc lợi đầy đủ đến tháng 9 năm nay mà không cần làm việc. Khoảng 24.000 nhân viên Chính phủ Mỹ bị sa thải trong nỗ lực cải cách này sau đó đã được tuyển dụng lại sau một phán quyết của tòa án.
Các cơ quan khác cũng đã tuyển dụng lại một số nhân viên sau khi sa thải nhầm, chẳng hạn như các chuyên gia về cúm gia cầm bị Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ cho thôi việc. Ngoài ra, các nhân viên liên bang còn phải thực hiện thêm các công việc như ghi chép thành tích hàng tuần, điều này đã làm giảm năng suất lao động, theo ông Max Stier, Chủ tịch PSP chia sẻ với CBS MoneyWatch.
>> Rộ tin đồn chỉ vài tuần nữa tỷ phú Elon Musk sẽ rời DOGE
“Chúng tôi chưa thấy sự chú ý nào vào những lãng phí mà DOGE đang tạo ra”, ông Stier nói với trang CBS MoneyWatch về lý do nhóm của mình quyết định phân tích chi phí từ các đợt cắt giảm của DOGE. “Đây là một nỗ lực được tạo ra để giải quyết lãng phí, nhưng chúng tôi lại đang chứng kiến điều ngược lại”.
“Cuối cùng, công chúng sẽ phải trả giá cho việc này”, ông nói thêm, lưu ý rằng chi phí cho người nộp thuế có thể sẽ tiếp tục tăng khi các biện pháp cắt giảm khác của DOGE có hiệu lực.
Về phần mình, Nhà Trắng đã phản đối phân tích này.
“Những nỗ lực tiếp tục gieo rắc nghi ngờ về những thành tựu to lớn chưa từng thấy nhằm làm cho Chính phủ hiệu quả hơn cho thấy sự bất hợp pháp của những kẻ rao bán những điều dối trá này hơn là về công việc tốt đẹp của DOGE”, người phát ngôn Nhà Trắng Harrison Fields nói. “Công chúng Mỹ hoàn toàn ủng hộ sứ mệnh của Tổng thống (Donald Trump) và sẽ không bị lay chuyển bởi những lời nói dối từ các phương tiện truyền thông lâu đời”.
Tại sao việc cắt giảm nhân sự có thể làm tăng chi phí ?
Theo ước tính của Phòng Thí nghiệm Ngân sách Yale (IRS), cơ quan dự kiến cắt giảm khoảng 40% lực lượng lao động của mình, có thể mất 323 tỷ USD doanh thu thuế trong thập kỷ tới do giảm tình trạng tuân thủ thuế và giảm hoạt động kiểm toán.
Tất nhiên, việc cắt giảm nhân sự của DOGE có thể mang lại lợi ích theo thời gian, với một lực lượng lao động liên bang gọn nhẹ và tập trung hơn. Ví dụ, khoản tiết kiệm trực tiếp từ các đợt sa thải này sẽ lên tới 38 tỷ USD trong 10 năm, theo PSP ước tính.
Tuy nhiên, ông Stier cho rằng chi phí cho người nộp thuế có thể tăng lên do hiệu ứng lan tỏa trong nền kinh tế, chẳng hạn như cắt giảm tài trợ cho nghiên cứu y tế và khoa học. Một phân tích từ các nhà nghiên cứu tại Đại học Maryland và Đại học Pennsylvania ước tính rằng cắt giảm nghiên cứu y tế sẽ gây ra thiệt hại kinh tế 16 tỷ USD mỗi năm cho nước Mỹ, với 68.000 việc làm bị mất.
“Người ta có thể luôn tưởng tượng về một phép màu xảy ra, nhưng điều này không hợp lý ở rất nhiều cấp độ”, ông Stier nói.
“ Bức tường hóa đơn ” của DOGE
DOGE duy trì một bảng thống kê công khai về số tiền liên bang mà lực lượng đặc “nhiệm cho rằng họ đã tiết kiệm được, đăng tải trên trang web của mình dưới dạng bức tường hóa đơn”. Tuy nhiên, một cuộc điều tra của CBS News hồi tháng 2 năm nay cho thấy một số khoản tiết kiệm này đã bị phóng đại.
Đồng thời, khoản tiết kiệm 160 tỷ USD của DOGE còn kém xa so với mục tiêu trước đây của tỷ phú Elon Musk là cắt giảm 2.000 tỷ USD chi tiêu của Chính phủ Mỹ hàng năm, tương đương gần 1/3 ngân sách liên bang. Nhiều chuyên gia cho rằng mục tiêu đầy tham vọng đó khó có thể đạt được nếu không cắt giảm các chương trình lớn như An sinh Xã hội và Medicare, những chương trình mà Tổng thống Trump đã cam kết sẽ không đụng tới.
Musk cho biết hôm 22/4 rằng mình sẽ giảm bớt công việc tại DOGE bắt đầu từ tháng 5. Quyết định này được đưa ra khi Tesla, hãng sản xuất xe điện do ông điều hành, ghi nhận lợi nhuận quý I/2025 giảm 71% và doanh số bán xe giảm 20% do một số khách hàng tẩy chay thương hiệu này vì phản đối công việc Chính phủ của Musk.
Vị tỷ phú có giá trị tài sản ròng khoảng 335 tỷ USD cho biết ông vẫn dự định dành từ 1-2 ngày mỗi tuần cho công việc liên quan đến DOGE, tập trung vào việc loại bỏ lãng phí của Chính phủ Mỹ.
“Tôi sẽ phải tiếp tục làm điều này cho đến hết nhiệm kỳ của Tổng thống (Trump) để đảm bảo rằng tình trạng lãng phí và gian lận không bùng phát trở lại”, ông Musk nói trong cuộc họp công bố kết quả kinh doanh quý I của Tesla hôm 22/4.
Theo CBS News
