Châu Âu thắt lưng buộc bụng, người Mỹ trở thành 'đầu tàu' kéo kinh tế thế giới đi lên 

Số liệu mới nhất từ Eurostat cho thấy tỷ lệ tiết kiệm của các hộ gia đình khu vực đồng Euro đã chạm mốc cao nhất trong 3 năm, đạt 15,7% trong quý II/2024. Con số này vượt xa mức trung bình 12,3% của giai đoạn trước đại dịch. Ngược lại, tỷ lệ tiết kiệm của người Mỹ chỉ đạt 5,2% trong cùng kỳ, thấp hơn mức trung bình 6,1% của thập kỷ 2010. 

Xu hướng này bắt nguồn từ thời kỳ đại dịch, khi tỷ lệ tiết kiệm tăng vọt ở cả hai bờ Đại Tây Dương do người dân buộc phải ở nhà. Tuy nhiên, sau đó người Mỹ đã nhanh chóng nới lỏng chi tiêu, trong khi người châu Âu vẫn dè dặt trước những bất ổn kinh tế, đặc biệt là sau cuộc xung đột vũ trang giữa Ukraine - Nga . 

"Người tiêu dùng Mỹ đang là đầu tàu kéo nền kinh tế toàn cầu", Mark Zandi, chuyên gia kinh tế trưởng của Moody's Analytics nhận định. Theo ông, mức tiết kiệm thấp của người Mỹ đã thúc đẩy chi tiêu tiêu dùng , từ đó góp phần giúp kinh tế Mỹ tăng trưởng nhanh hơn châu Âu. 

Dự báo mới nhất của OECD cho thấy GDP Mỹ  sẽ tăng 2,6% trong năm nay nhờ chi tiêu hộ gia đình mạnh mẽ. Con số này vượt xa mức tăng trưởng 0,7% của khu vực đồng Euro và 1,1% của Anh. Riêng thị trường việc làm Mỹ tiếp tục khởi sắc với 254.000 việc làm mới được tạo ra trong tháng 9, vượt kỳ vọng của giới phân tích. 

Thị trường chứng khoán sôi động cùng giá bất động sản tăng cao đã giúp gia tăng tài sản của các hộ gia đình Mỹ. Trong khi đó, người châu Âu ít đầu tư vào cổ phiếu hơn nên ít hưởng lợi từ đà tăng của thị trường. 

Một yếu tố quan trọng khác là cấu trúc thị trường bất động sản. Các chủ nhà châu Âu thường vay thế chấp ngắn hạn, buộc họ phải tiết kiệm nhiều hơn để đối phó với lãi suất tăng cao. Ngược lại, người Mỹ thường có các khoản vay dài hạn 15-30 năm với lãi suất cố định thấp. 

Người tiêu dùng tại vương quốc Anh cũng đang thể hiện sự thận trọng tương tự như châu Âu. Tỷ lệ tiết kiệm hộ gia đình tại đây đã tăng lên 10% trong quý II, mức cao nhất trong ba năm và vượt xa mức trung bình 7,5% giai đoạn 2010-2019. 

Thách thức từ địa chính trị  

Simon MacAdam từ Capital Economics chỉ ra rằng tài sản tích lũy của hộ gia đình châu Âu trong thời kỳ phong tỏa đã "bốc hơi". Mặc dù lương đã tăng, điều này vẫn chưa đủ để thúc đẩy niềm tin tiêu dùng. 

Tình hình càng trở nên phức tạp với xung đột leo thang  ở Trung Đông. Châu Âu, vốn phụ thuộc nhiều vào năng lượng nhập khẩu từ khu vực này, đứng trước nhiều bất ổn hơn so với Mỹ. 

"Người châu Âu tiết kiệm nhiều hơn vì họ vẫn bất an về tương lai khi chiến tranh đang cận kề và nước Đức đang trong tình trạng trì trệ", Samy Chaar, Chuyên gia kinh tế trưởng tại Lombard Odier nhận định. 

OECD dự báo xu hướng tiết kiệm cao sẽ tiếp tục tại Đức và khu vực đồng Euro sẽ còn kéo dài đến ít nhất năm 2025, cao hơn cả mức trước đại dịch và vượt xa tỷ lệ tiết kiệm của Mỹ. Tương tự, tỷ lệ tiết kiệm tại Anh cũng được dự báo sẽ duy trì ở mức cao hơn thời kỳ tiền đại dịch. 

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng lưu ý rằng số liệu tiết kiệm thường khó ước tính chính xác do phụ thuộc vào sự chênh lệch giữa thu nhập và tiêu dùng - hai chỉ số vốn thường xuyên được điều chỉnh. 

Theo Financial Times 

>> Bộ trưởng Tài chính Mỹ lạc quan sau khi Fed cắt giảm lãi suất: Chi phí nhà ở giảm, lạm phát hoàn toàn có thể duy trì ở mức 2%