Chỉ 4% dân số Việt Nam có thẻ tín dụng: Nguyên nhân do dân trí tài chính thấp? 

Mới có 4% dân số Việt Nam sở hữu thẻ tín dụng  

Tại Hội thảo "Phát huy tiềm năng thẻ tín dụng nội địa hướng tới xã hội không tiền mặt" diễn ra ngày 21/5, ông Ngô Thành Huấn, Giám đốc điều hành CTCP Tư vấn đầu tư và Quản lý tài sản FIDT có chia sẻ chỉ mới hơn 4% dân số Việt Nam sở hữu thẻ tín dụng, trong khi các quốc gia lân cận như Thái Lan, con số này là 10%, Malaysia là 21%, Trung Quốc 21%, Singapore 49%... 

Ông Huấn đã có những chia sẻ về thói quen chi tiêu cũng như cách nhìn nhận của người Việt về thẻ tín dụng. 

Cụ thể, có thể thấy rõ thế hệ 8X trở về trước vẫn giữ thói quen khá cẩn trọng trong việc chi tiêu, tính toán chi tiết để vén khéo túi tiền của gia đình. Cũng như trong bối cảnh 10 - 20 năm trở về trước khi các nhu cầu mua sắm, du lịch, giải trí vẫn chưa phong phú và đa dạng như hiện nay thì có thể giải thích phần nào cho việc thế hệ này vẫn khá hạn chế tương tác với thẻ tín dụng. 

Ông chia sẻ về câu chuyện của thị trường tài chính, tỉ lệ người dân Việt Nam có hợp đồng bảo hiểm nhân thọ hoặc tham gia thị trường chứng khoán cũng ở mức thấp hơn so với các nước láng giềng như Thái Lan, Indonesia và thấp hơn rất nhiều so với các trung tâm tài chính như Singapore... Cụ thể hơn, trong các cuộc khảo sát dân trí tài chính do các tổ chức quốc tế thực hiện, chúng ta luôn đứng ở vị trí rất thấp. 

Quay trở lại câu chuyện về thẻ tín dụng, rõ ràng chính hạn chế trong dân trí tài chính dẫn đến hiệu ứng tâm lý đám đông là tác nhân chính tạo ra việc hủy thẻ hàng loạt sau sự cố không đáng có, cũng như giải thích cho mức độ tiếp cận thẻ tín dụng còn quá thấp của thị trường Việt Nam, đặc biệt ở các tỉnh thành nhỏ, vùng sâu và ở phân khúc lao động phổ thông, công nhân. 

Tính đến tháng 3/2024, số lượng thẻ đang lưu hành đạt hơn 150,6 triệu thẻ (tăng 3,29% so với cùng kỳ năm 2023), với hơn 106,7 triệu thẻ nội địa, 43,9 triệu thẻ quốc tế. Trong đó có 27 ngân hàng đang triển khai mở thẻ bằng eKYC với hơn 15,3 triệu thẻ mở bằng eKYC đang lưu hành hoạt động. 

Quý I/2024, hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt tiếp tục đạt được những kết quả tích cực so với cùng kỳ. Hệ thống bù trừ, chuyển mạch giao dịch tài chính tăng 39,06% về số lượng và 20,64% về giá trị. Giao dịch TTKDTM tăng 56,57% về số lượng và 31,35% về giá trị; qua kênh Internet tăng 48,81% về số lượng và 25,73% về giá trị; qua kênh điện thoại di động tăng 58,70% về số lượng và 33,12% về giá trị. 

Ông Ngô Thành Huấn - Giám đốc điều hành CTCP Tư vấn đầu tư và Quản lý tài sản FIDT. Ảnh: Báo Lao động

Giải pháp để phát triển thị phần thẻ tín dụng  

Ông Ngô Thành Huấn có đề xuất một số giải pháp để phát triển thị phần thẻ tín dụng, nhất là thẻ tín dụng nội địa. 

Thứ nhất, đối với lao động thu nhập tầm trung vẫn còn rất nhiều tiềm năng. Nên có những chương trình phổ cập về kiến thức tài chính cơ bản, thay vì chỉ tập trung nói về chức năng của thẻ. Cần có những chất liệu mang tính điều chỉnh tư duy của nhóm khách hàng này. Phối hợp với các cơ quan Đoàn Thanh Niên, Mặt trận Tổ quốc, Hội Phụ nữ để sát sườn và triển khai tần suất dày hơn và có chiều sâu hơn. 

Thứ hai, để triển khai việc nâng cao dân trí tài chính, ngay chính lực lượng cán bộ ngân hàng cũng phải được cập nhật kiến thức về tài chính cá nhân. Khi chính lực lượng “tiền tuyến” vẫn còn khá yếu và không đồng bộ trên diện rộng về bộ khung năng lực thì rất khó thay đổi thị trường và hỗ trợ người dân. 

Thứ ba, thiết kế các nhóm phí thu, các chương trình ưu đãi linh hoạt hơn theo từng phân khúc về hành vi tiêu dùng, về thu nhập và địa bàn để tối ưu mức độ phủ khi triển khai thực tế. 

Thứ tư, chuyên nghiệp và minh bạch trong các tư vấn về cách tính lãi, các điểm nên tránh khi dùng thẻ. Xu hướng của thị trường tài chính thế giới từ lâu đã chuyển đổi sang hướng khách hàng là trọng tâm (Client-centric), tuy nhiên thị trường tài chính Việt Nam vẫn rất nặng màu sản phẩm là chủ đạo (Product-push) với các áp lực về doanh số mà ít chú trọng đến giá trị và trải nghiệm của khách hàng. 

Theo ông, giải pháp thúc đẩy sử dụng thẻ tín dụng, có 3 giải pháp chính: Phổ cập tài chính cá nhân - quản lý chi tiêu, phổ cập kiến thức tài chính bên cạnh các hoạt động thúc đẩy sử dụng thẻ; hiểu đúng và đủ chức năng của thẻ tín dụng; minh bạch các điều khoản sử dụng thẻ… 

>>Người tiêu dùng với nhận thức tài chính không tồn tại trong suốt 12 năm phổ thông, khi nghe nói có vấn đề xấu xảy ra, họ sẽ từ bỏ