Chỉ số IIP bứt phá mạnh, công nghiệp Việt Nam phục hồi ấn tượng nhờ chế biến chế tạo
Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tháng 11/2024 tăng mạnh 8,9% so với cùng kỳ năm trước, đánh dấu bước phục hồi ấn tượng của ngành công nghiệp Việt Nam. Đóng vai trò đầu tàu là ngành chế biến chế tạo, tạo động lực quan trọng cho nền kinh tế quốc gia.
Sản xuất công nghiệp tăng trưởng ổn định, chế biến chế tạo dẫn đầu
Tháng 11/2024, chỉ số IIP  tăng trưởng ấn tượng 8,9% so với cùng kỳ năm 2023, phản ánh sự phục hồi mạnh mẽ của ngành công nghiệp Việt Nam. Trong đó, ngành chế biến chế tạo  đóng vai trò chủ đạo với mức tăng 11,2%, góp phần lớn vào đà tăng trưởng chung. Các lĩnh vực khác như sản xuất và phân phối điện (+5,5%) và cung cấp nước, xử lý rác thải (+6,7%) cũng ghi nhận những tín hiệu tích cực. Tuy nhiên, ngành khai khoáng giảm sâu -9,8%, kéo giảm 1,2 điểm phần trăm từ tổng mức tăng trưởng chung của chỉ số IIP, cho thấy những khó khăn vẫn còn tồn tại trong lĩnh vực khai thác tài nguyên.
Tính chung trong 11 tháng đầu năm 2024, chỉ số IIP tăng 8,4% so với cùng kỳ năm trước, cao hơn đáng kể so với mức tăng 0,9% của năm 2023. Đặc biệt, ngành chế biến chế tạo ghi nhận mức tăng 9,7%, đóng góp 8,5 điểm phần trăm vào tổng mức tăng trưởng. Đây là minh chứng cho vai trò quan trọng của ngành chế biến chế tạo trong việc dẫn dắt nền công nghiệp và kinh tế đất nước.
Tốc độ tăng/giảm chỉ số sản xuất công nghiệp (chỉ số IIP) 11 tháng năm 2024 theo ngành. Nguồn: Tổng cục Thống kê (GSO). |
Ngành chế biến chế tạo: Động lực chính của đà phục hồi
Ngành chế biến chế tạo tiếp tục là động lực tăng trưởng chính, dẫn đầu nhiều lĩnh vực sản xuất với những kết quả vượt bậc. Sản xuất các sản phẩm từ cao su và plastic tăng mạnh nhất (+25,6%), nhờ nhu cầu trong nước và quốc tế gia tăng đối với các sản phẩm này. Ngành sản xuất nội thất, bao gồm giường, tủ, bàn, ghế, cũng tăng 24,7%, nhờ sức tiêu thụ nội địa hồi phục cùng với sự tăng trưởng đơn hàng xuất khẩu sang thị trường Mỹ và EU.
Ngoài ra, ngành sản xuất xe có động cơ tăng 18,3%, được thúc đẩy bởi sản xuất xe thương mại và xe điện, phản ánh sự đổi mới trong chiến lược sản xuất của các doanh nghiệp. Ngành hóa chất tăng 13,4%, nhờ vào nhu cầu cao đối với phân bón và hợp chất hữu cơ. Ngành dệt may  cũng đạt mức tăng trưởng đáng khích lệ (+12,1%), nhờ sự phục hồi trong chuỗi cung ứng toàn cầu và đơn hàng xuất khẩu tăng trở lại từ các thị trường lớn như Mỹ, EU và Nhật Bản.
Không dừng lại ở đó, sản xuất thiết bị điện tử, máy vi tính và các sản phẩm quang học tăng 8,7%, khẳng định tầm quan trọng của các sản phẩm công nghệ cao trong cơ cấu xuất khẩu của Việt Nam. Ngành chế biến thực phẩm cũng ghi nhận mức tăng trưởng đáng chú ý (+7,7%), đóng vai trò quan trọng trong đảm bảo an ninh lương thực và xuất khẩu.
Những ngành gặp khó khăn: Thách thức cần vượt qua
Bên cạnh những ngành có sự bứt phá, một số lĩnh vực gặp khó khăn, khiến chỉ số IIP không đạt mức tăng trưởng đồng đều. Khai thác dầu thô và khí đốt tự nhiên giảm mạnh -12,2%, chủ yếu do giá dầu thế giới giảm và nhu cầu trong nước suy yếu. Tương tự, ngành khai thác than giảm -5,3%, tiếp tục xu hướng đi xuống từ những năm trước, phản ánh sự chuyển dịch khỏi các nguồn năng lượng hóa thạch.
Ngành sản xuất đồ uống chỉ đạt mức tăng trưởng 0,8%, thấp hơn nhiều so với các ngành khác, do sức tiêu thụ nội địa chưa phục hồi hoàn toàn. Ngành sản xuất phương tiện vận tải khác, như tàu thủy và máy bay, cũng chỉ tăng 2,7%, cho thấy sự phục hồi chậm chạp trong các phân khúc này. Những thách thức này đòi hỏi sự hỗ trợ kịp thời từ chính sách để thúc đẩy hiệu quả khai thác tài nguyên và kích cầu tiêu dùng nội địa.
Xu hướng tăng trưởng tích cực của chỉ số IIP trong năm 2024
Chỉ số IIP trong năm 2024 thể hiện xu hướng tăng trưởng tích cực và ổn định, bất chấp những thách thức đầu năm. Tháng 1 ghi nhận mức tăng trưởng 18,9%, nhưng ngay sau đó giảm xuống -5,9% vào tháng 2 do kỳ nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài. Từ tháng 3, chỉ số IIP liên tục tăng trưởng dương, đạt đỉnh vào tháng 6 với mức tăng 12,4%. Các tháng tiếp theo duy trì mức tăng trưởng trung bình từ 7% đến 9%, cho thấy sự phục hồi bền vững của ngành công nghiệp Việt Nam.
Chỉ số sản xuất công nghiệp (chỉ số IIP) từ tháng 01 đến tháng 11/2024 so với cùng kỳ năm trước (YoY). Nguồn: Tổng cục Thống kê (GSO). |
Xu hướng này phản ánh nỗ lực lớn từ cả khối doanh nghiệp và các chính sách hỗ trợ của Chính phủ. Các biện pháp cải thiện chuỗi cung ứng, đầu tư vào hạ tầng và ổn định lao động đã tạo nền tảng vững chắc cho sự phục hồi. Đây là tín hiệu lạc quan trong bối cảnh nhiều nền kinh tế trên thế giới vẫn đối mặt với khó khăn.
Chỉ số IIP theo địa phương và sản lượng công nghiệp chủ lực
Xét theo địa phương, chỉ số IIP tăng ở 60 tỉnh, thành phố, trong đó Phú Thọ (+42,1%), Lai Châu (+39,9%), và Bắc Giang (+28,3%) ghi nhận mức tăng cao nhờ phát triển mạnh các khu công nghiệp chế biến chế tạo. Ở chiều ngược lại, các địa phương như Hà Tĩnh (-4,8%), Quảng Ngãi (-0,9%), và Gia Lai (-1,1%) giảm do khó khăn trong sản xuất và xuất khẩu.
Về sản lượng công nghiệp chủ lực, ô tô tăng 22,4%, thép thanh và thép góc tăng 21,7%, và vải dệt từ sợi tự nhiên tăng 16,0%. Xăng dầu tinh chế tăng 15,9%, đường kính tăng 14,8%, và thép cán tăng 14,1%, cho thấy nhu cầu tiêu thụ trong nước và xuất khẩu tăng mạnh. Tuy nhiên, một số sản phẩm như khí đốt tự nhiên (-17,8%) và khí hóa lỏng LPG (-14,0%) tiếp tục giảm, gây áp lực lên các lĩnh vực năng lượng.
Chuyển dịch lao động: Xu hướng tích cực trong ngành công nghiệp
Số lao động trong các doanh nghiệp công nghiệp tăng 4,4% so với cùng kỳ năm trước, phản ánh sự phục hồi rõ rệt trong hoạt động sản xuất. Trong đó, lao động ngành chế biến chế tạo tăng 4,8%, cho thấy sự chuyển dịch lao động tích cực từ các ngành giá trị gia tăng thấp sang các lĩnh vực có năng suất cao hơn. Ngược lại, lao động trong ngành khai khoáng giảm -1,1%, phù hợp với xu hướng giảm sản lượng trong lĩnh vực này.
Sự chuyển dịch lao động này không chỉ nâng cao năng suất mà còn cải thiện thu nhập, góp phần ổn định xã hội và kinh tế. Đây là dấu hiệu tích cực cho sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp trong dài hạn.
Chỉ số IIP tháng 11/2024, với mức tăng trưởng ấn tượng 8,9% và sự dẫn dắt từ ngành chế biến chế tạo, khẳng định sức bật mạnh mẽ của nền kinh tế Việt Nam. Các số liệu chi tiết cho thấy sự phục hồi đồng đều giữa các ngành và các địa phương, tạo tiền đề cho tăng trưởng kinh tế bền vững trong tương lai. Sự ổn định của chỉ số IIP là minh chứng cho vai trò chủ đạo của công nghiệp trong việc định hình tương lai kinh tế quốc gia.
>> CPI tháng 11 tăng nhẹ: Tín hiệu tích cực trước Tết Nguyên đán 
Sản xuất công nghiệp tiếp tục khởi sắc, chỉ số IIP 10 tháng tăng 8,3% 
Sản xuất công nghiệp tăng trưởng ở 61 địa phương trên cả nước