Chiến lược giao dịch khi thị trường chứng khoán rơi vào trạng thái “đi ngang” 

Phiên vừa qua, VN-Index và UPCoM giảm nhẹ, trong khi HNX-Index vẫn giữ được sắc xanh, biên độ dao động đều chưa tới 1 điểm. Thanh khoản thị trường được cải thiện, tăng hơn 14% so với phiên trước đó. Gần 630 triệu cổ phiếu được giao dịch thông qua cả thỏa thuận và khớp lệnh, giá trị đạt hơn 11.000 tỷ đồng. 

Điểm sáng phiên vừa qua đến từ nhóm cổ phiếu đầu tư công khi hàng loạt mã tăng trần, như: FCN, HHV, VCG, KSB… Nhóm cổ phiếu này đã thu hút tốt dòng tiền trong thời gian qua, có cổ phiếu đã tăng tới gần 100% từ đáy. 

Theo ước tính của VNDirect, giải ngân vốn đầu tư công trong năm 2023 sẽ tăng trưởng 20 - 25% so với cùng kỳ. Đơn vị này cũng đánh giá cao triển vọng phát triển cơ sở hạ tầng trong năm tới khi các vấn đề thiếu hụt nguồn cung đá, cát và giá vật liệu xây dựng cao hầu như đã được giải quyết. 

Không chỉ đầu tư công, mà nhiều cổ phiếu có câu chuyện kỳ vọng riêng cũng tăng tốt mặc dù chỉ số chung vẫn đi ngang. Trạng thái này được nhiều tổ chức dự báo sẽ là xu hướng trong 2 quý đầu năm nay, khi nền lãi suất vẫn ở mức cao cùng tâm lý thận trọng, vì vậy nhà đầu tư cần có chiến lược phù hợp để thích nghi trong bối cảnh này. 

Sideway  - một cụm từ quen thuộc chỉ trạng thái thị trường không tăng, giảm nhanh chóng, đường giá trên đồ thị dao động giữa hỗ trợ và kháng cự. Trạng thái sideway thường xuất phát ở cuối xu hướng giảm điểm (Dowtrend) hoặc tăng điểm (Uptrend), khi giá đảo chiều qua 4 điểm lên, xuống mà vẫn chưa hình thành đáy hay đỉnh mới. 

Chính vì không có tín hiệu tăng, giảm rõ ràng nên khá thách thức nhà đầu tư mới gia nhập thị trường. Để giải quyết thách thức của thị trường chứng khoán, Investing cũng đã đưa ra 3 phương pháp giao dịch có thể cứu nhà đầu tư trong trường hợp thị trường đi ngang. 

Xác định xem thị trường có thích hợp để giao dịch hay không?  

Các thị trường Sideway cung cấp cho nhà đầu tư những cơ hội giao dịch tốt khi chúng bị giới hạn phạm vi hay nói cách khác khoảng giao động giữa các mức hỗ trợ và kháng cự được xác định rõ ràng. Thêm vào đó, một thị trường đi ngang tốt để giao dịch là khi biên độ giao dịch của nó đủ lớn để có một tỷ lệ Risk: Reward tiềm năng. 

Để xác định những điều trên, trước tiên, hãy thu nhỏ biểu đồ giao dịch và quan sát một bức tranh tổng thể trên khung thời gian biểu đồ ngày. Thị trường đang có xu hướng tăng hay giảm, nếu không có một xu hướng rõ ràng thì nó đang đi ngang. Nếu thị trường đi ngang, bạn cần xác định xem biên độ biến động giao dịch có thích hợp để giao dịch hay không? 

Dưới đây là một ví dụ điển hình về một thị trường Sideway tốt để thực hiện giao dịch: 

Lưu ý trong biểu đồ trên, có một khoảng cách hợp lý giữa hai mức hỗ trợ và kháng cự; ranh giới của phạm vi được xác định khá rõ. Điều này cung cấp cho nhà giao dịch các tín hiệu và khu vực tốt để có thể vào lệnh với tỷ lệ Risk:Reward tiềm năng và kỳ vọng rằng giá se di chuyển sang phía bên kia của phạm vi hoặc ít nhất là gần với nó. 

Không giao dịch nếu biên độ biến động giá của thị trường quá hẹp (Choppy market)  

Choppy market là một thị trường đang hợp nhất rất chặt chẽ. Thị trường này không phù hợp để giao dịch bởi khoảng cách mà thị trường di chuyển giữa các lần đảo chiều không đủ lớn để cung cấp một tỷ lệ lời lỗ tốt. 

Cách tốt nhất để xác định xem đây có phải là một choppy market hay không cũng giống như việc xác định xu hướng thị trường, tho nhỏ biểu đồ ngày và quan sát bức tranh tổng thể của thị trường. Sau thời gian sàng lọc và tích lũy kinh nghiệm, bạn sẽ dễ dàng phân biệt được một thị trường sideway đáng để giao dịch và một thị trường choppy chỉ cần dựa trên biên độ dao động của nó. 

Dưới đây là một ví dụ điển hình về biểu đồ choppy không phù hợp để giao dịch: 

Có thể thấy trong biểu đồ trên, hành động giá trong khu vực được đánh dấu là choppy đang đi ngang trong một phạm vi rất nhỏ. Hai đường trung bình hàm mũ (EMA) chu kỳ 8 ngày (màu đỏ) và 21 ngày (màu xanh) nằm ngang và rất gần nhau. Những điều này chính là dấu hiệu của một thị trường rất khó khăn mà nhà đầu tư nên tránh giao dịch. 

Với đa số các nhà đầu tư, thị trường choppy không có giá trị giao dịch. Tuy nhiên, do thị trường thường hợp nhất sau các biến động lớn, một số nhà giao dịch vừa thu được lợi nhuận từ những biến động lớn của thị trường ngay lập tức phải trả lại một phần lợi nhuận này khi nó đi vào giai đoạn Choppy. Cũng trong ví dụ trên, chúng ta có thể thấy, thị trường vừa trải qua một xu hướng giảm mạnh mẽ, theo ngay sau đó là giai đoạn hợp nhất với một biên độ dao động giá rất hẹp. 

Việc cố gắng giao dịch trong thị trường Choppy được xem là một sự cá cược, hên xui vị thị trường ban đầu sẽ có thể có lợi cho bạn nhưng ngay lập tức sẽ chống lại bạn, bất kể là giao dịch dài hạn hay ngắn hạn. Một số lời khuyên được đưa ra nếu bạn vẫn muốn cố gắng giao dịch trong thị trường Choppy đó là hãy mở lệnh tại những biên cùng với stop loss hợp lý, thay vì mua bán ngay với giá thị trường (at market price). Điều này có thể sẽ giúp tối ưu hóa tỷ lệ Risk:Reward và giảm những yếu tố tâm lý tác động tiêu cực đến giao dịch của bạn. 

Làm gì khi thị trường Sideway thích hợp để giao dịch?  

Khi biểu đồ giá thỏa mãn các điều kiện giới hạn phạm vi rõ ràng và biên độ dao động đủ lớn thì chúng ta có thể theo dõi các tín hiệu mua và bán hành động giá ở các mức hỗ trợ và kháng cự chính. 

Phương pháp tốt nhất đẻ giao dịch trong thị trường đi ngang / giới hạn phạm vi đó là chiến lược giao dịch đột phá giả False breakout. Thông thường, trong những vùng giá sideway, sẽ có ít nhất một lần break out giả với lực đẩy về rất mạnh, giá sẽ nhanh chóng quay về vùng sideway chỉ sau 1 hoặc 2 nến sau đó. 

Hầu hết, mọi người đặc biệt là những người mới tham gia thị trường sẽ cố gắng giao dịch theo break out và rất có thể sẽ bị mất tiền. Do đó, bạn có thể tận dụng tâm lý đám đông này bằng một cách tiếp cận trái ngược đó là tìm kiếm cơ hội từ các đột phá giả. Khi breakout diễn ra, giá sẽ đóng cửa bên ngoài phạm vi trong vài ngày và thường quay trở lại kiểm tra mức giá đó. Nếu vượt qua bài kiểm tra, giá sẽ tiếp tục xu hướng đi lên sau breakout. Những gì bạn nên làm khi đó là kiên nhẫn chờ đợi cho một False Breakout xảy ra và bắt đầu giao dịch. Hãy luôn nhớ đặt kèm stoploss. 

Dưới đây là một ví dụ về các chiến lược giao dịch phá vỡ giả trong thị trường đi ngang. Những lần phá vỡ giả này cung cấp một tỷ lệ Risk: Reward lớn và giao dịch rất đáng tin cậy. 

Lưu ý trong biểu đồ trên, có hai tín hiệu bán Pin bar rất rõ ràng ở ngưỡng kháng cự chính, dẫn đến một xu hướng giảm đáng kể xuống mức hỗ trợ trong phạm vi giao dịch. 

Sẽ đáng tin cậy hơn nếu có được tín hiệu Pin bar hoặc các tín hiệu hành động giá khác ở ranh giới của phạm vi giao dịch để có thêm ‘xác nhận’ giao dịch. Nhưng vì ranh giới của phạm vi giao dịch tương đối vững chắc, chúng ta cũng có thể xem xét thực hiện ‘blind entry’ khi giá chạm vào nó. Ví dụ như thực hiện một lệnh bán ở mức kháng cự của phạm vi giao dịch khi giá quay trở lại mức kháng cự chính, ngay cả khi không có tín hiệu hành động giá ở đó. 

Nếu cặp tiền mà bạn yêu thích đang nằm trong giai đoạn không có phạm vi giao dịch rõ ràng hay biên độ dao động giá quá hẹp, hãy ngừng giao dịch và chờ thời cơ nếu bạn muốn bảo toàn tài khoản giao dịch của mình. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể tìm kiếm cơ hội ở những biểu đồ giao dịch khác và xem liệu có một xu hướng tốt hơn hoặc phạm vi giao dịch tốt hơn ở một trong những thị trường đó hay không.