Chuyên gia: 'Một nền kinh tế phát triển không thể dựa mãi vào ngân hàng' 

Rủi ro nợ xấu tăng cao  

“Nền kinh tế Việt Nam vẫn đang phụ thuộc lớn vào ngân hàng ”. Đây là nhận định của TS. Nguyễn Tú Anh, Giám đốc Trung tâm Thông tin, phân tích và dự báo kinh tế, Ban Kinh tế Trung ương tại Hội thảo Toàn cảnh Thị trường vốn năm 2024 và triển vọng năm 2025. 

Theo ông Tú Anh, sức khỏe ngành ngân hàng hiện đang có nhiều tín hiệu báo động khi rủi ro nợ xấu tăng cao. Do đó, việc dựa dẫm quá nhiều vào nguồn vốn tín dụng có thể gây ra nhiều rủi ro lớn. 

Rủi ro nợ xấu trong nền kinh tế tăng cao.

Thêm vào đó, tín dụng trên đầu người cũng cao hơn rất nhiều so với GDP bình quân đầu người. Điều này cho thấy sự thiếu liên kết giữa tăng trưởng tín dụng và tăng trưởng GDP . 

“Phải chăng lượng vốn tín dụng thực sự đi vào nền kinh tế không lớn như thống kê chỉ ra?”, TS. Nguyễn Tú Anh nêu vấn đề. 

Vị chuyên gia này cũng chỉ ra rằng, thị trường trái phiếu doanh nghiệp  - kênh huy động vốn trung và dài hạn lại chỉ có sự tham gia chủ yếu của các tổ chức tín dụng và doanh nghiệp bất động sản. 

“Thiếu hụt sự đa dạng về kênh huy động vốn, khiến nhiều doanh nghiệp Việt khó tiếp cận nguồn vốn. Không chỉ doanh nghiệp nhỏ và vừa mà ngay cả các doanh nghiệp trung bình cũng gặp nhiều khó khăn trong tiếp cận vốn. Điều này cũng khiến nhiều doanh nghiệp không thể “lớn”, ảnh hưởng đến sự phát triển chung của nền kinh tế", ông Tú Anh cho hay. 

Việt Nam đang trong giai đoạn phát triển mới với những kế hoạch lớn như phát triển điện hạt nhân, đường sắt cao tốc Bắc - Nam. Do vậy, để đạt được những mục tiêu đề ra, TS. Nguyễn Tú Anh cho rằng, cần đẩy mạnh đầu tư và nâng cao chất lượng đầu tư bằng cách đa dạng hóa các kênh huy động vốn. 

“Một nền kinh tế phát triển không thể dựa mãi vào ngân hàng. Chúng ta phải phát triển những thị trường vốn then chốt khác, trong đó có thị trường trái phiếu và chứng khoán. Khi thị trường vốn phát triển, đa dạng hóa hơn, nền kinh tế cũng sẽ có những khởi sắc mới”, ông Tú Anh khẳng định. 

>>Thị trường trái phiếu doanh nghiệp đang phục hồi  

Khơi dòng vốn từ các quỹ hưu trí, bảo hiểm  

Mặt khác, ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch HĐQT FiinGroup cho hay, để phát triển bền vững thị trường chứng khoán nói riêng và thị trường vốn nói chung, cần nâng cao hơn nữa chất lượng hàng hóa trên thị trường chứng khoán Việt Nam. 

Khơi dòng vốn từ các quỹ hưu trí, bảo hiểm.

Theo ông Thuân, chúng ta cần đẩy mạnh giảm sở hữu Nhà nước ở những công ty, ngành mà Nhà nước không cần sở hữu chi phối hoặc kiểm soát. Đồng thời, các doanh nghiệp trên UPCoM cần được khuyến khích chuyển sang sàn niêm yết và nâng cao hoặc rà soát chuẩn niêm yết hoặc để các công ty tăng cường quản trị doanh nghiệp và minh bạch. Ngoài ra cần tiếp tục cải thiện hơn nữa chất lượng công bố thông tin. 

Đối với trái phiếu doanh nghiệp, cần tiếp tục chuẩn hóa và cải thiện minh bạch thông tin; xây dựng cơ chế hỗ trợ cho phát hành trái phiếu xanh; triển khai hoạt động xếp hạng tín nhiệm đối với TPDN; hình thành khung pháp lý cho các công ty bảo lãnh trái phiếu; xây dựng nền tảng mềm… 

Bên cạnh đó là xây dựng cơ chế khuyến khích cho trái phiếu xanh, đồng thời, cho phép các định chế tài chính tham gia sâu hơn vào thị trường trái phiếu doanh nghiệp dựa trên khung quản trị đầu tư dựa trên rủi ro. 

Còn theo quan điểm của ông Ngô Thành Huấn, Giám đốc Điều hành Công ty Cổ phần FIDT, để thị trường vốn phát triển bền vững, cần phải nâng cao dân trí tài chính toàn diện, phát triển có lộ trình nghề tư vấn tài chính tại Việt Nam 

“Thêm vào đó, cần gia tăng số lượng và chất lượng “rổ hàng” bằng cách tăng tính minh bạch thông tin và cơ cấu nhà đầu tư như khơi dòng vốn từ các quỹ hưu trí, bảo hiểm, nâng hạng thị trường chứng khoán và nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia để hút dòng vốn ngoại”, ông Huấn nói. 

Dự báo về triển vọng thị trường vốn Việt Nam, PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh cho biết, tình hình sản xuất kinh doanh năm 2024 đã có sự tăng trưởng tốt, đây là nền tảng để tăng trưởng kinh tế năm 2025 tốt hơn. Nhờ vậy, thị trường cổ phiếu sẽ có xu hướng tăng, là tiền đề tốt để nhiều doanh nghiệp phát hành trái phiếu. 

Đồng thời, ông Thịnh dự báo, với đà tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ của năm 2025, sự trì trệ trong phục hồi của thị trường bất động sản, khả năng tăng trưởng chưa thực sự rõ nét của thị trường chứng khoán và thị trường trái phiếu, tín dụng có thể tăng trưởng ở mức 13-17%. 

>>Quy định mới về bảo lãnh nhà ở, trái phiếu doanh nghiệp từ tháng 12