Cô gái Gen Z kể hơn 700 câu chuyện về văn hoá lịch sử Việt, ước mơ dưa cải muối cũng nổi tiếng như kim chi
Từ sức ảnh hưởng của mình, Giao Cùn kỳ vọng sẽ đưa văn hoá lịch sử trở nên phổ biến, định hình rõ ràng một nền văn hoá mang đậm bản sắc dân tộc.
Những năm trở lại đây, dư luận không ít lần bày tỏ lo ngại về sự thiếu hiểu biết lịch sử của thế hệ trẻ, lo ngại sự mai một của những giá trị truyền thống. Tuy nhiên, điều này đang dần thay đổi nhờ những nhà sáng tạo nội dung trẻ tuổi, đam mê văn hóa, lịch sử nước nhà.
Một trong những cái tên tiêu biểu là Giao Cùn (tên thật Ngô Thị Quỳnh Giao, sinh năm 2000) – TikToker sở hữu hơn 750.000 lượt theo dõi với nội dung truyền cảm hứng về lịch sử và văn hóa Việt Nam.
Quỳnh Giao tốt nghiệp ngành Kinh doanh quốc tế, Học viện Ngân hàng - một chuyên ngành gần như không liên quan đến lịch sử. Thế nhưng hiện tại, khi nhắc đến nhà sáng tạo nội dung về văn hóa, lịch sử, nhiều người lại nhớ ngay đến Giao Cùn.
Cô nàng chia sẻ, ngay từ nhỏ đã yêu thích những nét độc đáo của văn hóa lịch sử, dần dà được thầy cô truyền lửa và dần yêu thích môn học này hơn. Trong những năm tháng học cấp 3, Giao tham gia vào đội tuyển HSG lịch sử của trường và càng có thêm nhiều cơ hội học hỏi, tiếp xúc.
Đam mê là vậy nhưng ở tuổi 18, đứng trước cánh cổng đại học và đưa ra quyết định trọng đại trong đời, cô lựa chọn một ngành có thể kiếm tiền, không phải ngành học đam mê và cũng không phải lịch sử. Thế nhưng có lẽ vì một cái duyên nào đó, Giao vẫn không tách rời khỏi lịch sử. Clip đầu tiên viral của Giao là về lịch sử. Dù nội dung là một câu hỏi vô tri và trẻ con đến mức cô không dám nhắc lại nhưng là tiền đề để cô nhận ra mọi người cũng quan tâm đến lịch sử.
Giao chia sẻ rằng niềm yêu thích lịch sử của cô được hình thành từ nhỏ, nhờ thầy cô truyền cảm hứng và cơ hội học hỏi khi tham gia đội tuyển HSG lịch sử. Tuy nhiên, khi chọn ngành đại học, cô quyết định học kinh doanh để đảm bảo cơ hội nghề nghiệp. Dù vậy, niềm đam mê lịch sử vẫn âm thầm lớn dần.
“Năm 2021, Giao bắt đầu làm các video với nội dung lịch sử. Mục đích ban đầu chỉ là muốn chia sẻ các câu chuyện thú vị trong sử Việt đến với đông đảo mọi người. Sau này, Giao được tiếp xúc với lớp anh chị đi trước cùng với những người có kinh nghiệm phong phú trong lĩnh vực nghiên cứu văn hóa, lịch sử, Giao được có cái nhìn sâu hơn về văn hóa lịch sử Việt Nam”, cô chia sẻ.
Trở thành nhà sáng tạo nội dung về lịch sử không hề dễ dàng. Quỳnh Giao dành nhiều thời gian để chọn lọc thông tin từ các nguồn uy tín, cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đăng tải. “Văn hóa, lịch sử Việt Nam rất phong phú nhưng cũng có nhiều thông tin đa chiều. Vì vậy, mình luôn cẩn trọng để đảm bảo nội dung không sai lệch và có tính lan tỏa tích cực”, cô nói.
Thời gian đầu, Giao đối mặt với nhiều khó khăn, những video đầu tư tâm huyết nhưng ít người xem, cảm giác hối tiếc khi nhận ra mình từng có góc nhìn phiến diện... Tuy nhiên, những trải nghiệm thực tế như thăm làng nghề truyền thống, bảo tàng và khu trưng bày đã giúp cô tích lũy thêm kiến thức và làm mới nội dung.
Một dấu ấn lớn trong sự nghiệp của Quỳnh Giao là sự kiện cô giới thiệu bộ phim “Đào, Phở Và Piano ” đến khán giả trẻ. Ngay từ khi trailer phim ra mắt vào tháng 3/2023, Giao đã làm video dự đoán đây sẽ là một tác phẩm hoành tráng về lịch sử. Sau khi phim công chiếu vào tháng 2/2024, cô tiếp tục đăng tải nội dung kêu gọi người trẻ xem phim.
Nhiều người nói chính Giao Cùn là người giúp “Đào, Phở và Piano” trở thành “cơn sốt”, nhưng cô chỉ khiêm tốn trả lời: “Thật ra Giao không phải là người làm bộ phim viral, thứ Giao làm viral là lịch chiếu phim chứ ạ. Dù sao mọi người cũng ít nhiều biết đến bộ phim từ trước nhưng Giao cũng rất vui vì mình được trở thành một phần trong làn sóng ấy. Hy vọng mọi bộ phim với đề tài văn hóa lịch sử Việt Nam đều sẽ đạt được thành công nhất định”.
“Đó vừa là một niềm vinh dự vừa là áp lực, vì sau đó mọi người biết đến Giao nhiều hơn nên trong các video Giao phải cẩn thận hơn rất nhiều. Văn hóa lịch sử Việt Nam có rất nhiều điểm trống và cũng có nhiều nguồn thông tin khác nhau. Cần phải cân bằng từ các nguồn thông tin, lựa chọn thông tin nào cũng phải đắn đo ảnh hưởng của thông tin ấy đến người xem”, Giao tâm sự.
Bên cạnh đó, Giao Cùn cũng được nhiều người biết đến với những bình luận đề xuất kênh văn hoá lịch sử tâm huyết và hữu ích trên Threads. Nhiều video trên Tiktok của cô cũng được lan truyền rộng rãi, thu hút hàng chục triệu lượt xem. Chẳng hạn như màn nhập vai “Nếu tôi xuyên không về thời chiến” với bối cảnh kháng chiến chống Mỹ - 11 triệu lượt xem, giới thiệu kênh lịch sử mọi người phải theo dõi (kênh Độ Nước) - 13 triệu lượt xem, teaser phim tài liệu lịch sử Chiến dịch Điện Biên Phủ - 8 triệu lượt xem...
Ấy thế mà Giao Cùn ở ngoài đời lại gây bất ngờ với hình ảnh một cô gái cực kỳ bình thường và có nhiều lo lắng. Bây giờ cô vẫn làm clip đều đặn nhưng có nhiều người theo dõi hơn, nhãn hàng booking quảng cáo và được mời đi sự kiện, làm diễn giả. Những thứ mới mẻ đó đồng thời đem đến nhiều nỗi sợ.
“Làm nội dung rất khó tránh mắc phải sai lầm, phải nhờ vào sự bao dung, thông cảm của người xem rất nhiều. Bản thân phải cố gắng điều chỉnh để nội dung chỉn chu hơn”, cô nàng chia sẻ.
Sau hơn 3 năm, tài khoản TikTok của Quỳnh Giao đạt gần 750.000 người theo dõi, hơn 20 triệu lượt thích và hơn 700 video về văn hóa, lịch sử Việt Nam. Mỗi video không chỉ là một câu chuyện mà còn là cầu nối giúp khán giả trẻ hiểu hơn về quá khứ, từ những trận đánh, con người lịch sử đến văn hóa truyền thống.
Quỳnh Giao cũng không ngừng mở rộng tầm ảnh hưởng bằng cách gợi mở các ý tưởng phát triển ngành công nghiệp văn hóa. “Lịch sử không chỉ là quá khứ, mà còn là gốc rễ hình thành nên hiện tại. Làm sao để lịch sử trở nên phổ biến, định hình rõ nét văn hóa dân tộc mà không bị biến tấu sai lệch là điều mình luôn trăn trở,” cô bày tỏ.
Giao kỳ vọng, bên cạnh những sản phẩm văn hóa lịch sử, Việt Nam sẽ xây dựng nền công nghiệp văn hóa bền vững. Cô lấy ví dụ, nếu ẩm thực Việt Nam được đưa vào phim ảnh nhiều hơn, liệu mọi người có yêu thích và tự hào hơn về những món ăn như dưa cải muối – thứ gắn bó với đời sống người Việt – thay vì kim chi?
Nỗ lực trước mắt của Giao là dùng sức ảnh hưởng để thúc đẩy nhu cầu đối với các sản phẩm lịch sử. “Khi mọi người yêu thích các sản phẩm văn hóa, lịch sử, họ sẽ tìm hiểu và muốn sở hữu. Điều này tạo động lực cho những người sáng tạo và nghiên cứu lịch sử tiếp tục cống hiến”, cô chia sẻ.
Với Quỳnh Giao, lịch sử là dòng chảy xuyên suốt hình thành nên đất nước. “Lịch sử Việt Nam từng trải qua nhiều đau thương, đôi lúc dòng chảy ấy bị cản trở. Nhưng nhiệm vụ của chúng ta là khơi thông và giữ cho dòng chảy ấy luôn liền mạch,” cô khẳng định.
