Giám sát chặt chẽ quá trình tư vấn bảo hiểm 

Trao đổi với Báo điện tử Chính phủ về công tác quản lý bảo hiểm, ông Ngô Việt Trung, Cục trưởng Cục Quản lý và Giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính) cho hay, với những quy định chặt chẽ và các biện pháp tăng cường quản lý, giám sát, thanh tra, kiểm tra, trong thời gian tới, thị trường bảo hiểm sẽ được minh bạch hóa. 

Cùng với đó, chất lượng tư vấn bảo hiểm cũng sẽ được nâng cao nhằm bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người tham gia bảo hiểm. Các quy định mới sẽ giúp thị trường bảo hiểm phát triển về chiều sâu hơn là phát triển về chiều rộng. 

Bảo vệ quyền lợi khách hàng, ngăn chặn tư vấn 'mập mờ' 

Theo ông, đâu là những điểm mới cần chú ý trong Thông tư 67/2003/TT-BTC hướng dẫn một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm, Nghị định số 46/2023/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm mới được ban hành? 

Cục trưởng Ngô Việt Trung: Thông tư 67 đã đưa ra nhiều nhóm quy định, trong đó có những quy định để tạo nền tảng cho những hoạt động mới của thị trường, phù hợp với xu thế phát triển của thế giới. Chẳng hạn như quy định về ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm, quy định chi tiết về các loại hình nghiệp vụ bảo hiểm, quy định về đẩy mạnh công tác giám sát đối với hoạt động kinh doanh bảo hiểm… 

Đặc biệt, Thông tư 67 có những nội dung quan trọng để thực hiện các chỉ đạo của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ cũng như Bộ trưởng Bộ Tài chính trong việc nâng cao chất lượng của hoạt động đại lý bảo hiểm. Qua đó, thị trường bảo hiểm, phát triển về chiều sâu hơn là phát triển về chiều rộng. Chẳng hạn như những quy định nhằm tăng cường tính minh bạch trong hoạt động đại lý, nhất là những đại lý bảo hiểm qua các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài. Các đại lý bảo hiểm này sẽ phải thiết lập một quầy giao dịch riêng, nhân viên tín dụng không được trực tiếp tư vấn tại quầy làm việc của mình.. 

Thông tư 67 cũng có những quy định bắt buộc các tổ chức tín dụng, doanh nghiệp bảo hiểm phải có những tài liệu rút gọn về hợp đồng, về quy tắc, điều khoản, qua đó giúp khách hàng hiểu rõ hơn về bản chất sản phẩm cũng như đưa ra quyết định tham gia bảo hiểm hay không. Hơn nữa, Thông tư cũng đưa ra quy định nhằm hạn chế tình trạng nhân viên ngân hàng "ép" khách hàng tham gia bảo hiểm như báo chí, truyền thông đã phản ánh thời gian qua. Theo đó, yêu cầu tổ chức tín dụng, nhân viên ngân hàng phải tư vấn rõ cho khách hàng đây không phải là sản phẩm của tổ chức tín dụng và không phải là sản phẩm bắt buộc. 

Đồng thời, Thông tư 67 cũng yêu cầu doanh nghiệp bảo hiểm phải giám sát chặt chẽ quá trình tư vấn: phải thực hiện ghi âm trong quá trình tư vấn, nhất là các sản phẩm có tính chất phức tạp như sản phẩm liên kết đầu tư; tổ chức tín dụng phải thành lập một bộ phận riêng chuyên trách để quản lý, giám sát chất lượng đại lý cũng như nhân viên của mình khi bán sản phẩm bảo hiểm. Thông tư cũng yêu cầu ngân hàng không được tư vấn, giới thiệu, chào bán, thu xếp ký hợp đồng bảo hiểm liên kết đầu tư cho khách hàng trong thời hạn trước và sau 60 ngày kể từ ngày giải ngân toàn bộ khoản vay. 

Đáng chú ý, Thông tư 67 yêu cầu phải có tài liệu minh họa cho sản phẩm bảo hiểm nhân thọ. Cần có sự chấp thuận của chuyên gia về các giả định dùng để tính toán quyền lợi minh họa trước khi cung cấp cho bên mua bảo hiểm. Các giả định này phải được chuyên gia tính toán xem xét lại theo định kỳ hằng năm để phản ánh đúng với diễn biến tình hình lãi suất, hoạt động đầu tư của doanh nghiệp và diễn biến kinh tế vĩ mô. Đối với những sản phẩm có giá trị hoàn lại, tài liệu minh họa bán hàng phải nêu rõ điều kiện để được nhận giá trị hoàn lại theo quy tắc, điều khoản sản phẩm bảo hiểm và những quyền lợi, kèm theo số tiền cụ thể mà bên mua bảo hiểm được hưởng khi nhận giá trị hoàn lại, nêu rõ những quyền lợi này là có đảm bảo hay không có đảm bảo; trình bày rõ ràng, dễ hiểu và tránh làm cho bên mua bảo hiểm kỳ vọng không thực tế vào số tiền được nhận 

Quy định đã có nhưng kỷ luật thị trường cần thực thi nghiêm khắc 

Ông đánh giá như thế nào về việc hoàn thiện các quy định pháp luật về kinh doanh bảo hiểm trong 2 năm qua? 

Cục trưởng Ngô Việt Trung: Ngày 2/11/2023 vừa qua, việc Bộ Tài chính ban hành Thông tư 67/2023/TT-BTC hướng dẫn một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm, Nghị định số 46/2023/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm (Thông tư 67) đã đánh dấu một mốc mới trong việc hoàn thiện các quy định pháp lý. Qua đó, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật điều chỉnh hoạt động kinh doanh bảo hiểm đã tương đối đồng bộ, từ luật đến các nghị định, thông tư. 

Chúng tôi đang tiến hành đến những khâu cuối cùng của việc hoàn thiện dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm. Đây là văn bản có nhiều thay đổi so với nghị định cũ, dự thảo cũng theo hướng cụ thể hóa các hành vi vi phạm và tăng cường những cái biện pháp xử phạt, kể cả hình phạt bằng tiền và hình phạt bổ sung, cùng các biện pháp khắc phục hậu quả, nhằm đảm bảo tính nghiêm minh, tính răn đe đối với các hành vi vi phạm. 

Từ nay đến cuối năm, Cục Quản lý và Giám sát bảo hiểm sẽ cố gắng hoàn thành Nghị định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm, để bảo đảm hệ thống pháp luật về kinh doanh bảo hiểm được đồng bộ, phù hợp với hệ thống pháp luật khác, cũng như quản lý chặt chẽ lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm. 

Với những điểm mới này, ông kỳ vọng sẽ giúp thị trường bảo hiểm phát triển như thế nào trong thời gian tới? 

Cục trưởng Ngô Việt Trung: Chúng tôi hy vọng, với những giải pháp tổng thể như vậy, cùng với các biện pháp tăng cường quản lý, giám sát, thanh tra, kiểm tra tại các doanh nghiệp bảo hiểm, các tổ chức tín dụng thì trong thời gian tới, thị trường bảo hiểm sẽ được minh bạch hóa. Cùng với đó, chất lượng tư vấn bảo hiểm của nói chung cũng như của các tổ chức tín dụng cũng sẽ được nâng cao nhằm bảo vệ tốt hơn quyền lợi của người tham gia bảo hiểm. 

Hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến kinh doanh bảo hiểm: 

Ngày 16/6/2022, Quốc hội ban hành Luật Kinh doanh bảo hiểm số 08/2022/QH15. Ngày 5/5/2023, Chính phủ ban hành Nghị định số 21/2023/NĐ-CP quy định về bảo hiểm vi mô. Ngày 6/9/2023, Chính phủ ban hành Nghị định số 67/2023/NĐ-CP quy định về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới, bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc, bảo hiểm bắt buộc trong hoạt động đầu tư xây dựng. Ngày 1/7/2023, Chính phủ ban hành Nghị định số 46/2023/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm (Nghị định số 46/2023/NĐ-CP). Ngày 2/11/2023, Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 67/2023/TT-BTC hướng dẫn một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm và Nghị định số 46/2023/NĐ-CP