‘Hạt ngọc trời’ giảm giá thấp nhất trong 2 năm qua: Thương lái bỏ cọc, nông dân lo mất Tết 

Phát biểu tại buổi họp báo thường kỳ Bộ Công Thương quý IV năm 2024, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, xuất khẩu gạo của Việt Nam năm 2024 đã đạt kỷ lục cả về sản lượng và giá trị. Được mệnh danh là "hạt ngọc trời", loại nông sản này đạt sản lượng xuất khẩu  khoảng 9,18 triệu tấn, đem về 5,75 tỷ USD, tăng 12% về lượng và tăng khoảng 23% về giá trị. Năm 2024, giá gạo xuất khẩu bình quân đạt 627 USD/tấn, tăng 9% so với năm trước, đây là mức cao nhất từ trước đến nay. 

Tuy nhiên, trong những ngày đầu năm 2025, giá gạo xuất khẩu liên tục giảm xuống mức thấp nhất trong 2 năm qua, kéo giảm giá lúa trong nước khiến doanh nghiệp, nông dân, thương lái gặp khó. 

Theo Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA) cập nhật đến ngày 8/1, giá gạo 5% tấm của Việt Nam chỉ còn 460 USD/tấn, giảm khoảng 60 USD/tấn chỉ trong khoảng 1 tháng; gạo 25% tấm có giá 432 USD/tấn, trong vòng 1 tháng giảm hơn 50 USD/tấn; gạo thơm Jasmine giảm hơn 60 USD/tấn trong vòng 1 tháng, xuống mức 625 USD/tấn. 

Về giá lúa, chia sẻ với báo Tiền Phong, Phó Giám đốc Hợp tác xã Thuận Thắng (huyện Thới Lai, TP Cần Thơ), ông Dương Văn Siêu cho biết, hiện nay các loại lúa như Đài Thơm 8 hay Jasmine có giá ngoài thị trường khoảng 7.000 đồng/kg, trong khi thời điểm năm ngoái là 9.000, thậm chí cao hơn. Bên cạnh đó, các giống lúa phân khúc thấp hơn có giá từ hơn 5.000 đến dưới 7.000 đồng/kg (tùy loại), so với cùng kỳ giảm từ 1.000 – 2.000. 

Ông Siêu cho biết thêm, lúa Đông Xuân sau Tết mới thu hoạch nhưng bà con đang lo lắng vì giá xuống thấp và chưa biết tình hình lúc thu hoạch ra sao. 

Ông Siêu cũng cho biết, thương lái hay “cò lúa” đang e ngại hợp đồng với nông dân  do giá lúa giảm sâu, trong khi thời điểm này năm ngoái đã đặt cọc rầm rộ. 

Trong những ngày đầu năm 2025, giá gạo xuất khẩu liên tục giảm xuống mức thấp nhất trong 2 năm qua - Ảnh: CÔNG HÂN

Chia sẻ với báo Sài Gòn Giải Phóng, bà Trần Thị Huệ (trú tại xã Tân Hưng, huyện Long Phú, tỉnh Sóc Trăng) cho biết, ruộng lúa của bà đã bị 2 thương lái bỏ cọc. Ban đầu, thương lái nhận cọc với giá 11.000 đồng/kg, rồi giảm xuống 9.000 đồng/kg, nhưng đến thời điểm thu hoạch thì “bỏ chạy”. 

Bà Huệ chia sẻ: “Do lúa đã chín rục hơn 1 tuần nay, nên tôi buộc phải cho máy vào thu hoạch vì sợ để lâu càng hao hụt. May mắn, khi thu hoạch xong có thương lái trả 7.000 đồng/kg nên tôi quyết định bán tháo để vớt vát được phần nào”. 

Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Sóc Trăng, ông Huỳnh Ngọc Nhã chia sẻ với báo Sài Gòn Giải Phóng, ngay khi nhận được thông tin bà con một số xã trên địa bàn huyện Long Phú bị thương lái bỏ cọc, chúng tôi đã tiến hành rà soát, nắm bắt tình hình. 

Ông Nhã chia sẻ: “Đến nay, cơ bản các hộ dân đang thu hoạch đã bán được lúa, nhưng với giá khá thấp so với kỳ vọng ban đầu. Lý do là thị trường xuất khẩu gạo của thế giới vào thời điểm cuối năm có nhiều biến động, kéo theo giá lúa giảm sâu”. 

Lý giải về giá gạo giảm, tại buổi họp báo thường kỳ Bộ Công Thương quý IV năm 2024, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, giá gạo không thể nào tăng mãi, khi đã lên đến đỉnh thì sẽ phải giảm. 

Trước tình hình này, với vai trò quản lý Nhà nước, trong thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ đẩy mạnh triển khai các giải pháp xúc tiến xuất khẩu gạo để đẩy mạnh xuất khẩu mặt hàng này. 

Ngoài ra, Thứ trưởng Bộ Công Thương, ông Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết, đầu năm 2025, Chính phủ có Nghị định số 01 là nghị định đầu tiên của năm 2025, là sửa đổi Nghị định 107/2018/NĐ-CP ngày 15/8/2018 về kinh doanh xuất khẩu gạo. 

Ông Tân nói: “Trong đó, Chính phủ đã đề ra các giải pháp quản lý rõ ràng, mạch lạc hơn về tình hình xuất khẩu gạo nhằm góp phần đảm bảo an ninh lương thực trong nước, đồng thời điều tiết giá gạo, đảm bảo chất lượng gạo, đặc biệt là xây dựng thương hiệu gạo. Đây là các giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu gạo thời gian tới”. 

>>'Hạt ngọc trời’ của Việt Nam gặp khó sau khi lập kỳ tích trong năm 2024