Hiểm hoạ tiềm ẩn 'rình rập' trong mỗi gia đình khi sử dụng thuốc diệt chuột 

Thuốc diệt chuột từ lâu đã trở thành giải pháp phổ biến trong các hộ gia đình, quán ăn, nhà kho và khu vực sản xuất nhằm kiểm soát loài gặm nhấm phá hoại. Tuy nhiên, thị trường hiện nay lại tồn tại nhiều sản phẩm trôi nổi, dễ dàng mua bán tại chợ dân sinh, tiệm tạp hóa và cả trên các nền tảng thương mại điện tử. Chỉ với vài chục nghìn đồng, bất kỳ ai cũng có thể sở hữu những gói thuốc diệt chuột có độ độc cao mà không có bất kỳ hướng dẫn an toàn nào đi kèm. Một số loại thuốc thế hệ cũ chứa warfarin, diphacinone vẫn lưu hành dù có nguy cơ gây xuất huyết nội nghiêm trọng nếu vô tình nuốt phải. Trong khi đó, thế hệ thuốc mới chứa bromadiolone, brodifacoum có khả năng diệt chuột mạnh hơn nhưng cũng gây nguy hiểm gấp bội với con người và vật nuôi. 

Thuốc diệt chuột có thể dễ dàng mua bán tại chợ dân sinh, tiệm tạp hóa và cả trên các nền tảng thương mại điện tử. Ảnh minh hoạ

>> Nước hoa xịt phòng hay sáp thơm có thể gây hại cho phổi hơn cả khí thải của xe ô tô  

Nguy cơ từ thuốc diệt chuột không chỉ là cảnh báo lý thuyết mà đã xảy ra trong thực tế. Mới đây trường hợp bé trai N.M.P (3 tuổi) ở Hà Nội chỉ trong 15 phút sau khi phát hiện cháu bé vô tình cho vào miệng một nắm "thóc" trộn thuốc diệt chuột, gia đình lập tức sơ cứu và đưa bé đến Khoa Nhi, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Nhờ phản ứng nhanh chóng, bé được cứu chữa kịp thời, tránh được hậu quả nghiêm trọng. Tại bệnh viện N.M.P xuất hiện các dấu hiệu mệt mỏi và khóc, cháu bé được chẩn đoán ngộ độc thuốc diệt chuột. Các chỉ số sinh tồn như mạch, huyết áp, SPO₂ và mức độ ý thức đều ổn định, mặc dù bé có phản ứng hoảng loạn. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng may mắn như vậy. 

Bé trai N.M.P (3 tuổi) ở Hà Nội bị ngộ độc thuốc diệt chuột. Ảnh: Thông tin Chính phủ

Với hình dạng giống hạt gạo, bột mì hoặc viên nén, nhiều loại thuốc diệt chuột dễ bị nhầm lẫn với thực phẩm. Trẻ nhỏ  với bản tính tò mò, rất dễ cầm nhầm và cho vào miệng, dẫn đến hậu quả khôn lường. Không chỉ trẻ em, ngay cả người lớn và vật nuôi cũng có nguy cơ bị ngộ độc khi tiếp xúc với thuốc diệt chuột. Chất độc trong thuốc có thể gây chảy máu nội tạng, suy gan, suy thận và tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. 

Bên cạnh đó, tác động của thuốc diệt chuột không chỉ dừng lại ở con người mà còn ảnh hưởng đến môi trường và hệ sinh thái. Chuột ăn phải thuốc rồi bị động vật khác săn mồi có thể gây nhiễm độc lan truyền, khiến các loài vật như chó, mèo hoặc thậm chí con người vô tình hấp thụ chất độc gián tiếp. Ngoài ra, dư lượng hóa chất tồn đọng trong đất, nước và không khí có thể gây ô nhiễm lâu dài, ảnh hưởng đến cây trồng, vật nuôi và nguồn nước sinh hoạt. 

Trước những rủi ro ngày càng gia tăng, người tiêu dùng đang dần có xu hướng tìm kiếm các phương pháp kiểm soát chuột an toàn hơn. Bẫy chuột công nghệ cao với cơ chế thu hút và nhốt chuột mà không cần dùng hóa chất đang trở thành giải pháp được nhiều gia đình lựa chọn. Các chế phẩm sinh học từ thiên nhiên như tinh dầu bạc hà, long não hay bột tiêu cũng chứng minh hiệu quả trong việc xua đuổi chuột mà không gây hại đến con người. Bên cạnh đó, các dịch vụ diệt chuột chuyên nghiệp ngày càng phát triển, áp dụng công nghệ an toàn, giúp kiểm soát chuột hiệu quả mà không cần dùng đến thuốc độc. 

Nhiều quốc gia đã có quy định nghiêm ngặt về việc sử dụng và phân phối thuốc diệt chuột nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến sức khỏe cộng đồng và môi trường. Việt Nam cũng cần siết chặt kiểm soát, yêu cầu dán nhãn cảnh báo rõ ràng, hạn chế bán tràn lan và nâng cao nhận thức của người dân về mức độ nguy hiểm của các hóa chất này. 

Thuốc diệt chuột có thể giúp kiểm soát loài gặm nhấm nhưng cũng là con dao hai lưỡi, gây ra những hậu quả khôn lường nếu không được sử dụng đúng cách. Khi thị trường thuốc diệt chuột vẫn chưa được quản lý chặt chẽ, mỗi gia đình cần chủ động tìm kiếm các giải pháp thay thế an toàn hơn để bảo vệ sức khỏe con người và hệ sinh thái.