HoREA đề xuất cho doanh nghiệp tự xây dựng nhà ở công nhân trong khu công nghiệp 

Hiệp hội Bất động sản TP. HCM (HoREA) vừa có văn bản gửi Thủ tướng, góp ý về dự thảo thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội. Trong đó, Hiệp hội đề xuất bổ sung quy định cho phép doanh nghiệp, hợp tác xã trong khu công nghiệp được tự đầu tư xây dựng nhà lưu trú công nhân. 

Theo HoREA, chi phí đầu tư xây dựng nhà ở và thuê nhà lưu trú cho công nhân cần được công nhận là chi phí hợp lệ, được hạch toán vào chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Đồng thời, Hiệp hội cũng kiến nghị mở rộng quy định, cho phép doanh nghiệp trong khu công nghiệp được thuê nhà ở xã hội, nhà lưu trú công nhân ngoài phạm vi khu công nghiệp. 

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, cho biết Luật Nhà ở 2023 chỉ quy định doanh nghiệp được phép thuê nhà lưu trú trong khu công nghiệp để bố trí cho công nhân. Tuy nhiên, chưa có điều khoản về việc doanh nghiệp có thể thuê nhà ở xã hội ngoài khu công nghiệp hay tự đầu tư xây dựng nhà lưu trú cho lao động của mình. 

Hiện nhu cầu nhà ở của công nhân tại các khu công nghiệp rất lớn, trong khi nguồn cung nhà ở xã hội, nhà lưu trú còn hạn chế. Nhà ở thương mại lại có giá quá cao, khiến nhiều lao động khó tiếp cận. Do đó, HoREA đề xuất Chính phủ hỗ trợ chính sách để giúp doanh nghiệp sản xuất, dù không kinh doanh bất động sản, vẫn có thể tự tạo lập chỗ ở cho công nhân. 

Việc bổ sung các quy định này sẽ giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong giải quyết vấn đề nhà ở, đồng thời tạo điều kiện để người lao động an tâm gắn bó, góp phần ổn định nguồn nhân lực và thúc đẩy phát triển bền vững các khu công nghiệp. 

Bên cạnh đó, HoREA cũng đề nghị có cơ chế hỗ trợ tài chính để khuyến khích doanh nghiệp xây dựng nhà lưu trú công nhân, bao gồm ưu đãi thuế, tiếp cận vốn vay ưu đãi và cơ chế đối ứng từ Nhà nước nhằm giảm gánh nặng tài chính. 

Trước đó, một số doanh nghiệp đã đề xuất được mua đất, xây nhà và bán trả góp cho lao động, theo mô hình người lao động trích lương hàng tháng để trả dần. Tuy nhiên, rào cản lớn nhất là các thủ tục pháp lý. 

Thực tế, một số doanh nghiệp đã chủ động đầu tư nhà lưu trú công nhân. Điển hình như Công ty Nissei Electric Việt Nam (Khu chế xuất Linh Trung 1, TP Thủ Đức) xây dựng 285 phòng tập thể, phục vụ chỗ ở cho 2.280 công nhân. Công ty Etemal Prowess Việt Nam (quận 12) cũng đầu tư nhà lưu trú riêng. Công ty Thiên Phát phát triển dự án nhà lưu trú công nhân tại Khu chế xuất Linh Trung 2 với 368 căn hộ, diện tích 35m2 mỗi căn, giá thuê 2,2 triệu đồng/tháng. 

Tính đến quý II/2024, TP. HCM có 18 khu công nghiệp với gần 1.700 doanh nghiệp, sử dụng ít nhất 320.000 lao động. Trong khi đó, toàn thành phố có hơn 1,3 triệu công nhân làm việc trong các nhà máy. Tuy nhiên, hiện chỉ có 16 nhà lưu trú đáp ứng chỗ ở cho gần 22.000 người, phần lớn công nhân còn lại phải thuê trọ hoặc ở nhờ. Diện tích phòng trọ phổ biến chỉ khoảng 12 m², với 2-3 người sinh sống, chi phí thuê chiếm 15-20% thu nhập. 

Từ năm 2021 đến nay, TP. HCM đã đưa vào sử dụng 6 dự án nhà ở xã hội với 2.700 căn hộ, đang thi công thêm 4 dự án quy mô 3.000 căn. Thành phố cũng đặt mục tiêu đến 30/4 sẽ khởi công thêm 5-6 dự án mới, bổ sung khoảng 8.000 căn hộ, góp phần cải thiện nguồn cung nhà ở cho công nhân. 

>> Quảng Ninh khởi công nhà máy linh kiện điện tử quy mô gần 700 triệu USD, công suất 124 triệu sản phẩm/năm