Jack Ma: ‘Đừng trách móc tại sao người khác giàu có, đó là điều vô dụng nhất vì thế giới vốn dĩ không công bằng’
Dưới đây là 5 lời khuyên mà nhà sáng lập Alibaba muốn gửi tới những ai mơ ước về sự thành công, “xã hội càng tiến bộ nhanh chóng, chúng ta càng cần phải ‘chậm lại’”.
1. Về sự thành công, “nếu bạn muốn thành công sau 1 đêm, đó là điều không thể”
Jack Ma  đã từng chia sẻ một lộ trình phát triển cá nhân đầy cảm hứng tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới năm 2018. Theo ông, mỗi giai đoạn trong cuộc đời đều có mục tiêu và chiến lược riêng, đặc biệt là đối với những người khao khát thành công .
Ở độ tuổi 20-30, Jack Ma khuyến khích chúng ta tìm một ông chủ tốt và một công ty tốt để học hỏi cách vận hành và xây dựng nền tảng. Đây là giai đoạn để tích lũy kiến thức và kinh nghiệm, những yếu tố quan trọng giúp định hình sự nghiệp sau này.
Khi bước vào độ tuổi 30-40, Ma cho rằng đây là thời điểm thích hợp để mạo hiểm và thử sức với những dự án cá nhân. Ở độ tuổi này, chúng ta vẫn có đủ thời gian và sức lực để chấp nhận thất bại và làm lại từ đầu. Điều này phản ánh tinh thần không ngại thử thách và sẵn sàng đón nhận cơ hội mới.
Đến tuổi 40-50, Ma khuyên nên tập trung vào những gì mình giỏi nhất, thay vì chạy theo những điều mới mẻ và rủi ro. Đây là giai đoạn để khai thác tối đa kỹ năng và kinh nghiệm đã tích lũy, nhằm đạt được sự ổn định và thành công bền vững.
Ở tuổi 50-60, Jack Ma nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bồi dưỡng và đào tạo thế hệ trẻ, chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm để giúp họ phát triển. Cuối cùng, khi đã trên 60 tuổi, ông cho rằng đó là lúc để dành thời gian cho gia đình và tận hưởng cuộc sống.
Trong một xã hội toàn cầu hóa và đầy biến động, lời khuyên của Jack Ma về việc "chậm lại" và đầu tư vào bản thân là vô cùng giá trị. Những thử thách và khó khăn trong 30 năm tới sẽ đòi hỏi sự kiên nhẫn và sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Thành công không đến sau một đêm hay một năm, mà là kết quả của quá trình nỗ lực và kiên trì dài hạn.
Có vô vàn cám dỗ và ý kiến xung quanh chúng ta, như Jack Ma đã chia sẻ, "trong 30 năm tới, thử thách và khó khăn sẽ rất nhiều", nhưng "nếu bạn mong muốn thành công trong một đêm, điều đó là không thể; thành công sau một năm cũng là điều không thể; nhưng nếu bạn hướng tới mục tiêu trong 10 năm, bạn sẽ có cơ hội".
Jack Ma đã nhắc nhở chúng ta rằng, trong một thế giới không ngừng thay đổi, việc ổn định bản thân và đầu tư vào kiến thức, kỹ năng và giá trị cá nhân là điều cốt lõi để đạt được thành công bền vững. Lời khuyên của ông không chỉ áp dụng cho từng giai đoạn cuộc đời mà còn là kim chỉ nam cho những ai muốn xây dựng sự nghiệp và cuộc sống đáng mơ ước.
2. Học hỏi từ thất bại: Nếu có thể viết một cuốn sách nào đó, tôi nghĩ tiêu đề của cuốn sách sẽ là '1001 sai lầm Alibaba từng mắc phải'
Người sáng lập Alibaba  cũng từng có những chia sẻ sâu sắc về thất bại và cách đối mặt với chúng. Nếu có cơ hội viết một cuốn sách, ông sẽ đặt tên nó là "1001 sai lầm Alibaba từng mắc phải". Theo Jack Ma, thành công không chỉ đến từ những chiến thắng mà còn từ việc học hỏi từ những thất bại.
Jack Ma tin rằng thay vì học từ những câu chuyện thành công, chúng ta nên học từ những sai lầm của người khác. Ông nhấn mạnh, dù có thông minh tới đâu, chúng ta cũng không thể tránh khỏi việc mắc sai lầm. Học từ sai lầm không phải để tránh né chúng, mà là để biết cách xử lý khi chúng xảy đến.
Jack Ma từng trải qua nhiều khó khăn trước khi đạt được thành công. Ông kể lại rằng mình đã từng xin việc hơn 30 lần nhưng đều bị từ chối. Ông là ứng viên duy nhất không được nhận trong số 24 người nộp đơn, và ngay cả khi ứng tuyển cùng anh họ, chỉ có anh họ được nhận. Những lần bị từ chối liên tiếp khiến cả mẹ của Jack Ma cũng cảm thấy lo lắng và bối rối cho con trai mình.
Tuy nhiên, Jack Ma nhìn nhận những thất bại này như những bài kiểm tra. Trước năm 30 tuổi, ông tự nhận mình là một kẻ thất bại nhưng chưa bao giờ từ bỏ hy vọng. Ông luôn tin rằng ngoài kia vẫn còn cơ hội. Jack Ma chưa từng nghĩ mình sẽ giàu có hay thành công, thậm chí không dám tin rằng Alibaba sẽ tồn tại qua năm thứ 8. Nhưng với sự kiên trì và quyết tâm, họ đã làm được.
“Trước năm 30 tuổi, tôi là một kẻ thất bại, nhưng tôi chưa bao giờ từ bỏ. Tôi luôn nghĩ rằng vẫn sẽ còn cơ hội nào ngoài đó. Tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ giàu có. Chưa bao giờ nghĩ mình sẽ thành công. Điều duy nhất mà chúng tôi nên làm ngày hôm nay chính là chia sẻ những trải nghiệm của chúng tôi, đặc biệt là những sai lầm”, Jack Ma nói.
Jack Ma chia sẻ rằng điều quan trọng nhất mà ông và những người đồng hành cùng Alibaba có thể làm bây giờ là chia sẻ những trải nghiệm, đặc biệt là những sai lầm. Chính những thất bại đã định hình nên con người và sự nghiệp của Jack Ma hôm nay.
Có thể thấy rằng, trong một thế giới luôn thay đổi và đầy thách thức, khả năng đối mặt và vượt qua thất bại là yếu tố then chốt để đạt được thành công bền vững. Những thất bại không chỉ dạy chúng ta về giới hạn của bản thân mà còn giúp chúng ta trưởng thành và kiên cường hơn. Học hỏi từ sai lầm của người khác là cách thông minh để giảm thiểu rủi ro và chuẩn bị tốt hơn cho những khó khăn trong tương lai.
Trong một xã hội mà thành công thường được tôn vinh và thất bại bị xem nhẹ, câu chuyện của Jack Ma là một bài học quý giá. Nó nhắc nhở chúng ta rằng thất bại không phải là điểm dừng, mà là bước đệm để tiến lên.
3. Nghệ thuật cạnh tranh không đối thủ: "Trong tâm không có địch, ắt sẽ vô địch thiên hạ"
Tỷ phú Jack Ma, người sáng lập Alibaba, đã chia sẻ quan điểm độc đáo về cạnh tranh trong giới kinh doanh, nhấn mạnh rằng "trong tâm không có địch, ắt sẽ vô địch thiên hạ". Theo ông, cạnh tranh không chỉ là một trò chơi mà còn là một môn nghệ thuật, và người thực sự tiến bộ là người biết học hỏi từ đối thủ của mình.
Câu chuyện về cuộc cạnh tranh giữa Alibaba và một công ty khác minh họa rõ nét quan điểm này. Cách đây nhiều năm, tại đại hội Internet châu Á, Jack Ma là một trong những người diễn thuyết. Đối thủ của ông cũng có cơ hội phát biểu nhưng phải trả 50,000 USD, trong khi Jack Ma không phải bỏ tiền mà vẫn được mời lên phát biểu. Khi đối thủ chất vấn ban tổ chức, họ nhận được câu trả lời rằng "Là anh tự mình muốn lên phát biểu, còn Jack Ma, các khách mời muốn anh ấy lên phát biểu".
Sau sự kiện, ông chủ của công ty đối thủ đã mời tất cả người tham dự lên chiếc du thuyền đắt đỏ của mình, trừ Jack Ma. Hành động này thể hiện rõ sự ganh đua và thiếu bao dung.
Jack Ma chia sẻ, "Nếu bạn không thể bao dung đối thủ của mình, bạn nhất định sẽ bị đối thủ của mình đánh bại. Là ai khiến Chu Du tức chết? Là Chu Du tự mình khiến mình tức chết. Gia Cát Lượng vốn không hề chọc tức Chu Du. Khi bạn xem đối thủ cạnh tranh là kẻ địch, khoảnh khắc đó bạn đã thua rồi. Đối thủ cạnh tranh nên là niềm vui lớn nhất. Nếu khi cạnh tranh với người khác, bạn cảm thấy mình rất đau khổ, càng làm càng đau khổ, vậy thì chiến lược mà bạn đang áp dụng chắc chắn là sai. Vì sao tôi thắng EBAY, vì sao tôi thắng nhiều đối thủ cạnh tranh khác, đó là vì tôi chưa bao giờ xem họ là đối thủ cạnh tranh. Trong tâm không có địch, ắt sẽ vô địch thiên hạ".
Jack Ma tin rằng, khi cạnh tranh, nếu chúng ta luôn cảm thấy đau khổ, thì chiến lược của chúng ta chắc chắn là sai. Thành công của ông đến từ việc không coi đối thủ là kẻ địch, mà là những người cùng nhau thúc đẩy sự tiến bộ. Chính sự bao dung và tư duy tích cực này đã giúp ông vượt qua nhiều đối thủ lớn như EBAY và nhiều công ty khác.
Trong một thế giới kinh doanh đầy cạnh tranh, việc xem đối thủ là kẻ thù sẽ chỉ làm chúng ta tự giới hạn và áp lực. Thay vào đó, học hỏi từ họ và coi họ như những người cùng nhau tạo ra giá trị sẽ mang lại sự phát triển bền vững hơn. Đây là một bài học quý giá không chỉ trong kinh doanh mà còn trong cuộc sống hàng ngày. Sự bao dung và tư duy tích cực chính là chìa khóa giúp chúng ta vượt qua mọi thử thách và đạt được thành công.
4. Jack Ma và chữ Tín: "Hứa là hứa, không đi là không đi"
Tỷ phú Jack Ma không chỉ nổi tiếng với tài năng kinh doanh mà còn bởi những nguyên tắc sống đầy mạnh mẽ. Một trong những nguyên tắc quan trọng mà ông luôn tuân thủ là chữ "tín". Câu chuyện về việc giữ lời hứa của ông đã trở thành nguồn cảm hứng cho nhiều người.
Giám đốc của công ty UTStarcom đã từng mời Jack Ma tới thung lũng Silicon vào ngày 1/5 để gặp gỡ một số nhà khoa học người Hoa tại Mỹ. Mặc dù lịch trình bận rộn, Jack Ma không hề chần chừ mà đồng ý ngay. Khi ngày hẹn gần kề, công việc của ông dồn dập và bận rộn hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, vì đã hứa với người bạn của mình, ông quyết định mình phải giữ lời hứa. "Việc đã hứa không thể không làm", Jack Ma khẳng định. Kết quả là ông đã bay tới Mỹ và trở về trong vỏn vẹn 28 tiếng đồng hồ.
Trong khoảng thời gian ngắn ngủi đó, ông không chỉ gặp gỡ các nhà khoa học người Hoa mà còn tình cờ gặp được Dương Chấn trên bãi biển trong 10 phút. Cuộc gặp gỡ này dẫn đến sự hợp tác lịch sử giữa Yahoo và Alibaba. Nếu Jack Ma không giữ lời hứa, có lẽ sự kiện quan trọng này đã không xảy ra.
Một câu chuyện khác cũng minh chứng cho sự kiên định của Jack Ma với chữ tín là vào ngày ông tốt nghiệp đại học. Thầy hiệu trưởng đã nói với ông: "Mã Vân, em tới trường đó dạy đi, trong 5 năm không được phép rời đi". Jack Ma đã đồng ý, mặc dù khi đó ông chưa biết rằng ngôi trường ông sẽ dạy có mức lương chỉ 89 tệ. Sau một năm, một công ty ở Thâm Quyến mời ông với mức lương 1200 tệ. Áp lực tài chính lớn lao nhưng Jack Ma vẫn giữ lời hứa và không rời trường. Đến năm thứ ba, một công ty ở Nam Kinh đề nghị mức lương 3600 tệ, nhưng ông vẫn kiên định với quyết định của mình. Ông luôn tin rằng "hứa là hứa, không đi là không đi".
Qua năm năm dạy học, Jack Ma đã học được nhiều điều quý giá. Khoảng thời gian đó giúp ông hiểu rõ thế nào là sự kiên nhẫn, lắng nghe và làm việc chậm lại để hoàn thiện từng việc nhỏ nhất. Những trải nghiệm này đã giúp ông sẵn sàng đối mặt với những thử thách lớn hơn và mở ra con đường thành công cho sự nghiệp sau này.
Ta thấy rằng chữ tín không chỉ là một giá trị đạo đức mà còn là yếu tố quan trọng trong thành công bền vững. Trong thế giới kinh doanh, giữ lời hứa không chỉ xây dựng uy tín cá nhân mà còn tạo nên niềm tin và sự tôn trọng từ đối tác và khách hàng. Việc giữ chữ tín giúp chúng ta xây dựng mối quan hệ bền vững và tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài. Jack Ma là minh chứng sống cho việc một người thành công không chỉ nhờ tài năng mà còn bởi những nguyên tắc sống và giá trị đạo đức mà họ luôn tuân thủ.
5. "Ca thán là điều vô dụng nhất, thế giới vốn không công bằng"
Tỷ phú Jack Ma, nhà sáng lập của Alibaba, luôn thẳng thắn chia sẻ quan điểm của mình về sự công bằng trong cuộc sống và cách chúng ta nên đối mặt với những khó khăn. Ông cho rằng việc ca thán về sự bất công của thế giới là vô ích và không mang lại bất kỳ lợi ích nào. Thay vào đó, ông khuyến khích mọi người nên tự hỏi bản thân rằng: "Làm thế nào để tôi thay đổi bản thân?"
Jack Ma đã từng trải qua những giai đoạn khó khăn, giống như bao người khác. Ông chia sẻ: "Năm tôi 20 tuổi, tôi cũng từng ca thán, tôi cũng giống với rất nhiều người, trách móc, tại sao ba tôi không có nhiều tiền không có địa vị? Tại sao cậu tôi không làm trong ngân hàng? Tại sao ứng tuyển cho hơn 30 công ty nhưng không một ai nhận tôi? Nhưng ngồi đó trách móc thì có ích gì?" Chính những trải nghiệm này đã giúp Jack Ma nhận ra rằng, thay vì than vãn về hoàn cảnh, chúng ta nên tập trung vào việc cải thiện bản thân và nắm bắt cơ hội.
Thế giới vốn dĩ không công bằng, và điều này là một thực tế không thể thay đổi. Tuy nhiên, Jack Ma nhấn mạnh rằng có một điều rất công bằng: mỗi người đều có 24 giờ trong một ngày, bất kể bạn là ai. Bill Gates có 24 giờ, bạn cũng có 24 giờ. Sự khác biệt nằm ở cách chúng ta sử dụng thời gian đó. "Vậy nên tôi cho rằng mỗi một người cần hiểu rõ một điều rằng thế giới không công bằng, xuất thân của mỗi người là khác nhau, nhưng con người ai cũng có thể có được hạnh phúc, và hạnh phúc phải tự mình tìm kiếm," Jack Ma nói.
Những lời khuyên của Jack Ma không chỉ đơn thuần là lý thuyết mà xuất phát từ chính kinh nghiệm cá nhân của ông. Ông đã từng bị từ chối hàng chục lần khi tìm việc, nhưng thay vì bỏ cuộc, ông đã không ngừng nỗ lực và cuối cùng đã xây dựng nên đế chế thương mại điện tử khổng lồ Alibaba. Điều này chứng tỏ rằng việc không ngừng cố gắng và không ca thán về sự bất công có thể dẫn đến thành công.
Quan điểm của Jack Ma cũng khuyến khích chúng ta nhìn nhận lại cách mình đối diện với khó khăn. Thay vì than vãn, chúng ta nên tập trung vào hành động và tự thay đổi để vượt qua trở ngại. Điều này không chỉ giúp chúng ta tiến bộ mà còn tạo ra cơ hội để đạt được hạnh phúc và thành công trong cuộc sống.
Suy ngẫm từ những lời khuyên của Jack Ma, ta thấy rằng sự công bằng không phải là điều kiện tiên quyết để đạt được thành công. Điều quan trọng hơn là cách chúng ta sử dụng thời gian và nỗ lực của mình để biến những điều không thể thành có thể. Jack Ma là một minh chứng sống động cho việc không từ bỏ, luôn tự cải thiện và nắm bắt cơ hội để tạo nên thành công bền vững.