Lãi suất tiết kiệm hạ nhiệt, nhiều trái chủ “gật đầu” giãn nợ trái phiếu để hưởng lãi cao 

Theo thống kê từ Bộ tài chính, quý 1/2023 đã chứng kiến sự trở lại sôi động của thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Đặc biệt, Nghị định số 08/2023/NĐ-CP có hiệu lực đã giúp cho thị trường trái phiếu doanh nghiệp bất ngờ bứt phá chỉ trong 3 tuần.  

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp sôi động trở lại  

Thống kê về thị trường trái phiếu doanh nghiệp của Bộ tài chính cho thấy, trong quý 1/2023, tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp đã phát hành đạt 24.708 tỷ đồng. Điều đáng nói là, có đến 96% khối lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành trong quý 1 năm nay diễn ra ngay sau khi Nghị định số 08/2023/NĐ-CP có hiệu lực ngày 6/3/2023. 

Sau rất nhiều thời gian chờ đợi của thị trường tài chính, Nghị định số 08 như luồng gió mát thổi vào thị trường đang nóng bỏng, khát giải pháp gỡ khó. Luồng gió 08 ngay lập tức giúp thị trường trái phiếu doanh nghiệp có thêm đến 23.825 tỷ đồng chỉ sau 3 tuần có hiệu lực! 

Cũng theo thống kê của Bộ tài chính, 98,2% khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp quý 1/2023 là thuộc lĩnh vực bất động sản trong đó “khách hàng” chủ yếu là nhà đầu tư tổ chức chiếm đến 99,99%. Khác với trước đây, tỷ lệ trái chủ là nhà đầu tư tổ chức đã chiếm tỷ lệ gần như tuyệt đối! Đây là một điểm mới – động thái mới đáng chú ý của thị trường trái phiếu doanh nghiệp.  

Về mặt lãi suất, quý 1/2023 năm nay chứng kiến sự hạ nhiệt của lãi suất tiền gửi tiết kiệm và lãi suất trái phiếu phát hành mới cũng giảm nhanh chóng. Lãi suất, kỳ hạn bình quân của những đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp quý 1/2023 đạt 7,75%/năm và 2,37 năm.  

Nhiều doanh nghiệp đã đàm phán với nhà đầu tư   

Số liệu thống kê của bộ tài chính cũng cho biết, trong quý 1/2023, có 69 doanh nghiệp phát hành chậm thanh toán gốc và lãi trái phiếu doanh nghiệp với tổng giá trị thanh toán khoảng 19,2 nghìn tỷ đồng. Đáng chú ý là có đến 23 tổ chức phát hành có phương án đàm phán với nhà đầu tư và báo cáo cho HNX với tổng khối lượng khoảng 9,6 nghìn tỷ đồng tương đương chiếm 50% khối lượng thanh toán. 

Thông tin trên cổng thông tin về trái phiếu của HNX cũng cho thấy, nhiều doanh nghiệp đã và đang xúc tiến hàng loạt biện pháp để thị trường trái phiếu doanh nghiệp vận hành ổn định trở lại sau một thời gian dài trầm lắng và không đồng pha trong tiếng nói của đơn vị phát hành – trái chủ… Sau nghị định 08 và sau thời gian đủ lâu để nhà đầu tư trấn tĩnh lại, nhìn nhận từng loại trái phiếu đâu là tốt, đâu là chưa tốt thì trạng thái đánh đồng mọi thứ đã không còn nữa. Nhiều doanh nghiệp phát hành uy tín, có tài sản đảm bảo đã được gỡ khó trước áp lực nhiều chiều. 

Chỉ tính riêng khoảng một tháng trở lại đây, HNX đã đăng tải hàng loạt thông tin liên quan đến việc các doanh nghiệp đạt thỏa thuận thay đổi điều kiện, điều khoản trái phiếu. Nhiều doanh nghiệp thậm chí giãn được thời gian thanh toán thêm gần gấp đôi thời gian ban đầu! Cụ thể: 

• Cũng căn cứ vào việc đàm phán với trái chủ, “ông lớn” bất động sản Phát Đạt đã tăng thêm 2 điểm phần trăm lãi suất cho lô trái phiếu PDRH2123002 từ 13% lên 15%. Công ty cũng đạt thỏa thuận về tiến độ mua lại trái phiếu theo 3 đợt và nhiều điều khoản khác.
• Công ty TNHH Đầu tư Gia sản IWEALTH cũng đã công bố thông tin sửa đổi nhiều điều khoản, điều kiện trái phiếu trong đó các nội dung về lãi suất được sửa đổi khá kỹ lưỡng.
• Công ty CP Đầu tư hội nhập Toàn Cầu cũng thay đổi hàng loạt thông tin liên quan đến lô trái phiếu GINCH2224001 như thay đổi kỳ trả lãi, thay đổi tài sản đảm bảo, thay đổi biện pháp đảm bảo, phương thức nhận, quản lý tài sản đảm bảo…

Lãi suất tiết kiệm hạ nhiệt, nhiều nhà đầu tư thích trái phiếu trở lại?  

Thời gian gần đây, nhiều ngân hàng đã tiếp tục điều chỉnh giảm mạnh lãi suất huy động. Cụ thể, Ngân hàng Bảo Việt vừa thông báo hạ lãi suất huy động với mức giảm mạnh, cao nhất tới 0,5%. Lãi suất huy động online kỳ hạn 6 tháng của ngân hàng này giảm từ 8,3% xuống 7,8%/năm. Lãi suất tiền gửi kỳ hạn từ 9 - 11 tháng cũng được ngân hàng này giảm từ 8,4% xuống 8%/năm. 

Lãi suất kỳ hạn 15 tháng được Ngân hàng Bảo Việt điều chỉnh giảm 0,3% xuống 8,3%/năm. Kỳ hạn 18 tháng giảm 0,2% xuống 8,3%/năm. Như vậy, từ một ngân hàng thuộc nhóm dẫn đầu thị trường về lãi suất huy động cao hồi đầu năm, sau nhiều lần điều chỉnh, lãi suất tại Bảo Việt hiện ở mức trung bình so với mặt bằng. 

SCB cũng vừa giảm 0,2 - 0,4%/năm lãi suất huy động ở các kỳ hạn từ 6-12 tháng. Theo đó, lãi suất tiền gửi kỳ hạn 6 tháng và 9 tháng tại SCB giảm 0,4%, còn 7,8%/năm. Kỳ hạn 7-8 tháng còn 7,65%/năm; kỳ hạn 12 tháng còn 7,85%. Mức giảm thấp nhất diễn ra tại các kỳ hạn dài, với mức giảm 0,2%. Hiện tại lãi suất huy động kỳ hạn 13 tháng tại SCB là 7,75%/năm, các kỳ hạn trên 13 tháng có mức lãi suất 7,65%/năm. 

Tương tự, TPBank cũng bắt đầu giảm lãi suất sau nhiều ngày không có động thái. Lãi suất tại ngân hàng này thay đổi ở kỳ hạn 12 tháng với mức giảm nhẹ từ 8,1% xuống 8%/năm. Các kỳ hạn dài từ 18 tháng trở lên cũng vừa được TPBank giảm từ 8% xuống mức 7,8%/năm… 

Với việc hàng loạt ngân hàng kéo lùi lãi suất tiết kiệm vô hình chung đang mở lại “gap” giữa lãi suất tiết kiệm và lãi suất trái phiếu doanh nghiệp giúp trái phiếu doanh nghiệp trở nên hấp dẫn hơn. Thông thường, trái phiếu doanh nghiệp đặc biệt những trái phiếu phát hành vào các năm 2020-2022 có lãi suất khá hấp dẫn trên 10%. Sự cong vênh lãi suất khá lớn giữa 2 loại hình đầu tư đã giúp dòng tiền dễ lựa chọn hơn so với giai đoạn lãi suất tiết kiệm cao. Trao đổi với chúng tôi, một nhà đầu tư cho rằng, 1 năm là thời gian đủ lâu để nhà đầu tư nghiên cứu kỹ lưỡng xem đâu là trái phiếu tốt, đâu là trái phiếu không tốt. Khi đã phân định và nhìn thấy trái phiếu tốt đi kèm miếng bánh lãi suất hấp dẫn thì đương nhiên, nhà đầu tư sẽ mua.