Lãi suất và tỷ giá có mối quan hệ biện chứng - làm sao để vừa giảm lãi suất vừa ổn định tỷ giá?
Cùng với tăng trưởng tín dụng ì ạch, lãi suất và tỷ giá là bộ đôi công cụ điều hành được thị trường tài chính nhắc đến nhiều nhất trong năm 2023.
Theo Phó thống đốc Đào Minh Tú, tỷ giá và lãi suất có quan hệ biện chứng với nhau. Giảm lãi suất  sẽ dẫn đến đồng nội tệ mất giá so với USD, từ đó ảnh hưởng tới niềm tin nhà đầu tư, quyền lợi của Chính phủ khi đi vay nợ nước ngoài, nảy sinh tâm lý găm giữ ngoại tệ khiến đồng nội tệ mất giá nhiều hơn.
“Nếu lãi suất mà hạ nữa thì sẽ không ai gửi ngân hàng mà quay ra giữ USD, thế là mất tỷ giá. Nếu như không có niềm tin thì còn ai bỏ tiền đầu tư vào Việt Nam. Người ta có thể sẽ rút vốn về nước, chính sách thay đổi họ sẽ tính toán lợi ích ngay”, ông Tú nói.
Ông cho hay chưa bao giờ công tác điều hành chính sách tiền tệ khó khăn như bây giờ khi vừa hạ lãi suất vừa phải đảm bảo ổn định tỷ giá; vừa mở rộng tín dụng nhưng phải đảm bảo chất lượng nợ xấu; giảm lãi suất vay nhưng không giảm nhiều lãi suất huy động…
Sau nhiều nỗ lực từ phía nhà điều hành cũng như các ngân hàng thuơng mại, mặt bằng lãi suất huy động đã giảm mạnh so với đầu năm và trở về bằng, thậm chí thấp hơn trước dịch COVID-19 . Trong khi đó, lãi suất cho vay cũng giảm nhưng chậm hơn do có độ trễ.
Theo số liệu mới nhất của NHNN  vào cuối tháng 9, mặt bằng lãi suất cho vay mới đã giảm 1 - 1,3 điểm %. Lãi suất bình quân cho vay đối với các khoản vay ngắn hạn là 5,5 - 5,7%/năm, vay trung ngắn hạn là 5,8 - 10%/năm, với các khoản vay cũ lãi suất vẫn ở mức khoảng 9 - 12%.
Lý giải về sự sụt giảm không tương xứng giữa lãi tiết kiệm và lãi cho vay, các chuyên gia phân tích cho rằng mặt bằng lãi suất huy động cao cuối năm 2022 đã khiến chi phí vốn của các ngân hàng tăng cao và dẫn tới lãi suất cho vay đầu ra cũng tăng cao. Lãi suất cho vay được ghi nhận tại một số ngân hàng lên tới hơn 15%/năm.
Nhiều công ty chứng khoán nhận định hiện tại dư địa để giảm lãi suất không còn nhiều  và xu hướng giảm sẽ gặp nhiều cản trở trong ba tháng cuối năm khi bắt đầu xuất hiện những cơn gió ngược.
Đánh giá lãi suất và tỷ giá là công cụ điều hành  để thực hiện mục tiêu kiểm soát, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết trong bối cảnh dư địa không còn nhiều như hiện nay, NHNN sẽ phải điều hành vấn đề trên hết sức “chặt chẽ và hợp lý”.
Tín dụng tăng chậm, tiền thừa mứa trong hệ thống ngân hàng!