Lạm phát siêu lõi quá cao, ông Donald Trump có thể tái đắc cử nhờ... Fed? 

Các chính sách hỗ trợ nền kinh tế trước lạm phát dai dẳng từ lâu đã là điểm yếu lớn nhất của ông Joe Biden  so với người tiền nhiệm - ông Donald Trump - người có nhiệm kỳ Tổng thống đáng nhớ nhất với giá cả ổn định và mức tăng trưởng vững vàng trước đại dịch. 

Hầu hết các nhà kinh tế tin rằng chính quyền của ông Biden không thể đưa ra chính sách nào để giảm lạm phát trong thời gian ngắn, dù là với các đợt tăng thuế lớn hoặc cắt giảm chi tiêu công, hay thậm chí là nỗ lực khiến người dân cắt giảm tiêu dùng. Bởi lẽ, những chính sách dù táo bạo đến đâu, cũng sẽ cần thời gian nhất định để phát huy tác dụng đối với nền kinh tế Mỹ  vốn đang ở mức lạm phát siêu lõi cao. 

Tổng thống Joe Biden, ứng cử viên đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ 2024

7 tháng chạy đua cho cuộc bầu cử   

Khoảng thời gian bình ổn về kinh tế hậu đại dịch khiến vị thế của ông Biden trong lòng cử tri Mỹ tăng cao. Tuy nhiên, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong tháng 3 đã tăng 3,5% so với một năm trước đó, cùng với nhiều cảnh báo từ các chuyên gia kinh tế đã khiến các cố vấn tranh cử của ông Biden phải vò đầu bứt tai. 

Ngay lập tức, Nhà Trắng đã đưa ra thông cáo rằng chính quyền sẽ làm mọi cách để đảm bảo quyền lợi cho những người dân, “những hộ gia đình lao động chân chính”. Bên trong đó, từ quan chức đến nhân viên chính phủ đều hiểu rõ rằng chẳng có liều thuốc thần kỳ nào có thể chữa được căn bệnh vốn dai dẳng của nền kinh tế Mỹ, đặc biệt là khi cuộc bầu cử chỉ còn 7 tháng nữa là bắt đầu. 

Các quan chức cho biết, hiện tại, Biden và các trợ lý cấp cao của ông chưa lên kế hoạch cho bất kỳ thay đổi lớn nào về chính sách hoặc lời nói. Họ dự định tiếp tục thảo luận về các đề xuất của Tổng thống nhằm giảm chi phí nhà ở và thuốc theo toa, đồng thời cắt giảm nợ vay sinh viên và loại bỏ các khoản phụ phí áp dụng cho mọi thứ, từ vé hòa nhạc đến dịch vụ ngân hàng. 

Các nỗ lực làm chậm quá trình vật giá leo tháng, nhất là nhu yếu phẩm sẽ mất ít nhất vài tháng để có tác dụng. Hành trình giảm lạm phát sẽ không theo chiều hướng ổn định mà có thể sẽ biến động thất thường, song mọi thứ có thể sẽ vẫn đúng quỹ đạo đến mục tiêu cuối cùng. 

>>Lạm phát Mỹ tăng nóng hơn dự báo, Dow Jones tương lai mất hơn 400 điểm  

Các cuộc thăm dò bầu cử quốc gia gần đây cho thấy vị thế của ông Biden ở mức ngang bằng với cựu Tổng thống Donald Trump , ứng cử viên Đảng Cộng hòa, mặc dù khoảng cách ở nhiều bang dao động . Hầu hết các cuộc khảo sát cho thấy ông Biden bị cử tri đánh giá thấp về cách xử lý vấn đề nhập cư, cuộc chiến Israel-Hamas và một số vấn đề khác, trong khi chính quyền ông Trump bị đả kích về chính sách phá thai trong thời kì đương nhiệm. 

Các cố vấn bầu cử của ông Biden dự định sẽ tấn công vào điểm yếu của đảng Cộng hòa như cắt giảm thuế đối với người giàu và các tập đoàn lớn, và các chính sách thuế quan của ông Trump sẽ chỉ tăng thêm nhiều chi phí cho người tiêu dùng của nước này. 

Trên cương vị là người đứng đầu chính phủ, nội các của ông Biden luôn phải đảm bảo 2 trách nhiệm cùng lúc: bày tỏ sự đồng cảm với khó khăn của người dân do giá cả tăng cao và trấn an các cử tri bằng truyền thông chính sách. 

Nội bộ đảng Dân chủ lục đục, người dân Mỹ bi quan về lạm phát  

Trước sự bi quan về kinh tế, nhiều cử tri không thể bình tĩnh đánh giá cả quá trình cố gắng của chính quyền Biden. Bởi trên thực tế, tốc độ tăng giá tiêu dùng hàng năm đã giảm đáng kể kể từ giữa năm 2022, trước khi đạt đỉnh khoảng 9%. Trước sự ngạc nhiên của nhiều nhà kinh tế, điều đó xảy ra bất chấp tốc độ tăng trưởng kinh tế mạnh hơn dự kiến ​​và thị trường lao động đang hồi phục. Mới tuần trước, dữ liệu mới cho thấy nền kinh tế đã bổ sung thêm 303.000 việc làm được điều chỉnh theo mùa trong tháng 3, nhiều hơn so với dự đoán. 

Nhiều thành viên trong nội các phàn nàn rằng ông Biden lẽ ra phải được tín nhiệm hơn nhờ những thành tựu phát triển đó. 

Đảng Dân chủ đã khuyến khích Nhà Trắng duy trì sự tập trung cao độ vào lạm phát. Họ lập luận rằng tiêu tốn nghìn tỷ đô la đầu tư vào cơ sở hạ tầng, chất bán dẫn và biến đổi khí hậu trong những thập kỷ tới không gây được tiếng vang với cử tri. Cựu chánh văn phòng tổng thống Ron Klain thậm chí còn chỉ trích Tổng thống vì đã không ưu tiên giải quyết lạm phát hàng đầu mà tập trung vào tu sửa hạ tầng quốc gia trước nhất. 

Đáp lại những sự phàn nàn của những đại diện đảng ủng hộ, ông Biden nói trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng. “Họ [đảng Cộng Hòa] không có kế hoạch cụ thể. Kế hoạch của chúng tôi là kế hoạch bền vững. Chúng ta đang ở vị thế tốt hơn so với khi tôi mới nhậm chức, khi lạm phát tăng vọt, chúng ta vẫn có kế hoạch đối phó với điều đó” 

Về phần mình, Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa cho biết hôm thứ Tư rằng con số lạm phát trong tuần này cho thấy ông Biden đang cố gắng “kích động người dân Mỹ” bằng cách tuyên bố giá cả đã được kiểm soát và các chính sách kinh tế của ông là “thảm họa cho các gia đình trên khắp đất nước”. 

Động thái của Fed có thể sẽ là đòn quyết định ai sẽ chiến thắng  

Trong một cuộc khảo sát với các nhà kinh tế học và kinh doanh do Tạp chí Wall Street Journal thực hiện từ ngày 5 đến ngày 9/4, 49% số người được hỏi cho biết các chính sách của ông Biden tốt hơn các ứng cử viên khác nếu Fed cắt giảm lãi suất trước cuộc bầu cử. Chỉ 7% trong số đó đứng về phía ông Trump. 

Chính sách kinh tế là mỗi quan tâm lớn nhất đối với cử tri Mỹ

Nhận định chung, 46% số người được hỏi cho biết các chính sách của Biden sẽ tốt hơn cho nền kinh tế, so với 27% cho rằng các chính sách của Trump sẽ tốt hơn. Hơn một nửa cho biết Fed sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất vào tháng 6, mặc dù cuộc khảo sát đã hoàn thành trước báo cáo lạm phát hôm thứ Tư. 

Trên thị trường, các hợp đồng tương lai lãi suất (Interest-rate futures) cho thấy vào các nhà đầu tư dự đoán Fed sẽ không cắt giảm lãi suất vào tháng 6, mà sớm nhất là từ cuộc họp tháng 9. Dự kiến ​​sẽ có một đợt cắt giảm bổ sung trước cuối năm nay, khiến lãi suất quỹ liên bang chuẩn của Fed dao động trong khoảng từ 4,75% đến 5%, giảm từ mức 5,25% và 5,5% hiện tại. 

Trước động thái này, cựu Tổng thống Trump đã cáo buộc Chủ tịch Fed Jerome Powell chuyển sang hạ lãi suất để giúp ông Biden trong cuộc bầu cử sắp tới. Tuy nhiên, lợi ích chính trị vẫn là điều khó nói bởi chính sách tiền tệ nới lỏng có thể đẩy mức lạm phát lên cao hơn. 

Hai hoặc ba lần cắt giảm của Fed có thể không làm được gì nhiều để giảm lãi suất thế chấp trung bình vốn đang ở mức khoảng 7%. Dù điều này gây khó khăn cho những người dân Mỹ mong muốn mua nhà, nhưng ít nhất cũng góp phần tích cực vào cuộc chiến bình ổn lạm phát. Tổng thống Biden vẫn đang tiếp tục thúc đẩy các sáng kiến giúp cho người mua nhà ở Mỹ được miễn yêu cầu bảo hiểm quyền sở hữu đối với các khoản tái cấp vốn từ các công ty thế chấp do chính phủ kiểm soát. 

>> Thảm cảnh của Gen Z nước Mỹ: Lương cao nhưng không đủ sống, phải thốt lên 'giấc mơ Mỹ đã chết!"