Loại cá xưa cho lợn ăn nay 'đổi đời' thành đặc sản nổi tiếng vì hương vị lạ, giá tới 250.000 đồng/ kg
Từng không mấy ai để ý, thậm chí còn dùng làm thức ăn cho gia súc, cá lác nay trở thành món ngon hiếm có, được săn đón bởi thực khách sành ăn và các nhà hàng cao cấp.
Phát triển mạnh tại các vùng bãi bồi ven biển và rừng ngập mặn ở Hải Phòng, cá lác thuộc họ bống, nổi bật với lớp vảy nhỏ, da xám đen trơn bóng, và đôi mắt lồi luôn mở to. Có lẽ vì đặc điểm này mà dân gian gọi chúng là "lác".
Người dân địa phương ví cá lác như "vũ công" của bãi bùn, bởi tập tính "khiêu vũ" lạ lùng mỗi khi chúng nhảy múa trong sình lầy – một hình ảnh độc đáo không nhiều loài cá sở hữu.
 |
| Cá lác có thể làm thành nhiều món ăn hấp dẫn - Ảnh minh họa/ Nguồn: Internet |
Bắt cá – một nghệ thuật
Cá lác nổi tiếng là loài đào hang giỏi và cực kỳ nhanh nhẹn, khiến việc bắt được chúng không hề đơn giản. Trước kia, người dân thường dùng bẫy làm từ cật tre cắm ở miệng hang. Khi cá nhảy ra khỏi hang, bẫy lập tức sập lại.
Một số người kỳ cựu còn biết "đọc" bùn để tìm cá. Mạch nước đùn lên, hay mảng bùn còn ướt là dấu hiệu có cá vừa rời hang, từ đó họ có thể lần theo để bắt bằng tay.
Ngày nay, việc đánh bắt chủ yếu là câu cá lác vào mùa nước rút. Khi thủy triều xuống, bãi bùn lộ ra, cá lác sẽ trồi lên khỏi hang để phơi nắng – thời điểm vàng để buông câu.
Người đi câu phải nhẹ nhàng lội bùn, không tạo tiếng động, mắt tinh quan sát. Tay cầm cần, tay cầm lưỡi câu chùm tự chế, sẵn sàng "ra đòn" khi phát hiện cá. Sự khéo léo và kiên nhẫn là yếu tố bắt buộc nếu muốn săn thành công loài cá này.
Giá trị "đổi đời" nhờ hương vị lạ, thịt chắc
Dù vẻ ngoài xấu xí, cá lác lại có thịt chắc, ngọt và béo – một đặc điểm khiến nhiều người sẵn sàng chi tiền để thưởng thức. Không những thế, nguồn cá ngày càng hiếm do môi trường sống thu hẹp, càng khiến giá cá tăng vọt.
Hiện tại, cá lác được rao bán trên chợ mạng hoặc tại các điểm bán hải sản đặc sản với giá dao động từ 200.000 – 250.000 đồng/kg, tùy theo mùa.
"Trước kia nhiều quá ăn không hết, còn mang cho lợn ăn. Bây giờ, săn không kịp để bán. Loài cá này đã thực sự trở thành hàng quý," anh Dương – một người dân ở Hải Phòng chia sẻ.
Cá lác thường được chế biến theo hai cách chính là kho vùi và nấu riêu chua. Cá sau khi làm sạch nhớt bằng tro hoặc xỉ bếp sẽ được mổ bỏ ruột.
Nếu đem kho, người ta thường xóc cá cùng chay khô, giềng giã nhỏ, gừng, cà chua, ớt tươi và gia vị, sau đó kho bằng cách vùi vào bếp trấu. Khi trấu cháy hết, nồi cá sém cạnh là đạt độ thơm ngon chuẩn vị.
Riêu cá lác thì hợp nhất khi nấu cùng măng tre tươi, chuối xanh và nước mẻ hoặc quả chay. Gia vị như ớt xanh, lá gừng, lá lốt, tía tô, thì là tạo nên hương thơm đặc trưng hơi ngai ngái, nước riêu ngọt thanh, ăn kèm với bún.
