Loài cây quý hiếm hàng đầu thế giới, chỉ có ở Việt Nam: Không chỉ dùng để đóng tàu thuyền, kèo cột mà còn phòng hộ 

Chai lá cong, với tên khoa học Shorea falcata là một loài cây đặc hữu quý hiếm chỉ có ở Việt Nam. Điều này có nghĩa là chúng ta không thể tìm thấy loài cây này ở bất kỳ quốc gia nào khác trên thế giới. 

Theo danh mục đỏ của Hiệp hội Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), chai lá cong được xếp vào mức rất nguy cấp (critically endangered). Đây là mức độ cảnh báo cao nhất, cho thấy loài cây này đang phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng cực kỳ lớn trong tự nhiên. Số lượng cây chai lá cong còn lại vô cùng ít ỏi, đòi hỏi các biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt và cấp bách. 

Chai lá cong là một trong những cây đặc hữu của Việt Nam. Ảnh: Internet 

Theo thống kê năm 2022 của các nhà khoa học tại Viện Tài nguyên và Môi trường (Đại học Huế), Việt Nam hiện chỉ còn 13 cây chai lá cong cổ thụ. Trong đó, thị xã Sông Cầu (Phú Yên) là khu vực có số lượng nhiều nhất với 7 cây, trong khi các cây còn lại chủ yếu phân bố dọc ven biển Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa. Chai lá cong là loài thực vật có tốc độ sinh trưởng rất chậm, phải mất hàng trăm năm mới phát triển thành cây cổ thụ. Bởi vậy, chúng càng trở nên quý hiếm hơn. 

Năm 2020, một sự kiện quan trọng trong công tác bảo tồn cây chai lá cong đã diễn ra. Một cây chai lá cong cổ thụ có tuổi đời gần 400 năm đã được Hội Bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam (VACNE) công nhận là cây Di sản Việt Nam. Cây chai lá cong này nằm trong khuôn viên Vùng 4 Hải quân, thuộc phường Cam Nghĩa, thành phố Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa. 

Nó có đường kính thân cây ấn tượng lên đến 1,7m và chiều cao khoảng 25m. Trải qua gần 4 thế kỷ, cây vẫn sinh trưởng và phát triển bình thường, hàng năm đều đặn ra hoa và kết quả. 

Loài cây này không chỉ dùng để đóng tàu thuyền, làm kèo cột mà còn có tác dụng phòng hộ. Ảnh: Internet 

Chai lá cong đã được phát hiện tại Phú Yên từ những năm 90 của thế kỷ trước. Loài cây này không chỉ có vai trò quan trọng trong việc phòng hộ và bảo vệ môi trường sinh thái mà còn mang trong mình những giá trị văn hóa và tâm linh sâu sắc đối với người dân vùng ven biển. 

Không chỉ vậy, gỗ của cây này được đánh giá là loại gỗ quý, có độ bền cao và khả năng chống mối mọt tốt. Từ xa xưa, người dân vùng biển đã sử dụng gỗ chai lá cong để đóng tàu thuyền, xây dựng nhà cửa, làm kèo cột và chế tạo các vật dụng quan trọng trong gia đình. 

Người dân địa phương nhận thức sâu sắc về ý nghĩa đặc biệt của cây chai lá cong dù loài cây này đang có nguy cơ tuyệt chủng. Họ bày tỏ mong muốn chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng có liên quan cần nhanh chóng triển khai các biện pháp bảo tồn và phát triển loài cây quý hiếm này.