Lương thấp, nhân sự ồ ạt nghỉ việc: Doanh nghiệp có mạnh tay tăng lương để giữ người? 

Thị trường lao động  Việt Nam năm 2025 đang đối mặt với một làn sóng biến động chưa từng có. Người lao động ngày càng có nhiều lựa chọn hơn, trong khi các doanh nghiệp lại chậm trễ trong việc cải thiện chính sách đãi ngộ. 

Nếu trước đây, một mức thu nhập trung bình cùng sự ổn định công việc có thể giữ chân nhân viên, thì giờ đây, điều đó không còn đủ hấp dẫn. Báo cáo mới nhất từ Navigos Group cho thấy không chỉ mức lương mà cả lộ trình phát triển sự nghiệp (37,09%) và chính sách thưởng (28,19%) đều đóng vai trò quan trọng trong quyết định gắn bó của người lao động. 

Khi giá cả sinh hoạt không ngừng leo thang, thu nhập trở thành yếu tố "sống còn" thay vì chỉ là một trong nhiều tiêu chí để lựa chọn công việc. Doanh nghiệp tiếp tục trì hoãn tăng lương sẽ phải đối diện với thực tế rằng nhân sự giỏi sẵn sàng rời đi, tạo ra một vòng xoáy tuyển dụng – nghỉ việc không có hồi kết. 

Nhân sự bỏ việc hàng loạt: Lương thấp là nguyên nhân cốt lõi?  

Chưa bao giờ vấn đề tiền lương trở nên nóng bỏng như hiện tại. Navigos Group chỉ ra rằng, 78,92% người lao động đặt lương lên hàng đầu khi cân nhắc công việc, cao hơn đáng kể so với các yếu tố khác. Trong khi đó, một bộ phận lớn doanh nghiệp vẫn chưa có động thái điều chỉnh lương thưởng, khiến làn sóng nghỉ việc diễn ra ngày càng mạnh mẽ. 

Xu hướng tìm việc 2025: Lương, thăng tiến và cân bằng cuộc sống là ưu tiên hàng đầu của người lao động. Nguồn: Khảo sát Talent Guide của Navigos Group (2024).

Không chỉ người lao động phổ thông , ngay cả những nhân sự cấp cao cũng đang tìm kiếm cơ hội mới tại các doanh nghiệp sẵn sàng chi trả mức lương cạnh tranh hơn. Nếu như trước đây, nhiều người chấp nhận gắn bó lâu dài với doanh nghiệp để đổi lấy sự ổn định, thì nay họ không ngại thay đổi công việc nếu mức lương không đáp ứng kỳ vọng. Thực tế, 23,3% người lao động đã được tăng lương trên 10% trong năm 2024, nhưng vẫn có 13,3% bị giảm thu nhập, tạo ra sự bất mãn trong nội bộ nhân sự. Điều này không chỉ làm tăng tỷ lệ nghỉ việc mà còn đẩy chi phí tuyển dụng của doanh nghiệp lên mức cao hơn, vô hình trung tạo ra một vòng luẩn quẩn khó thoát ra. 

Bên cạnh đó, những công ty vẫn duy trì tư duy "lương thấp, nhân viên phải trung thành" đang dần bị bỏ lại phía sau. Trong khi những tập đoàn lớn, các công ty công nghệ và các ngành nghề có tính cạnh tranh cao như tài chính, logistics đã chấp nhận chi trả cao hơn để giữ chân nhân tài, thì những doanh nghiệp chậm thay đổi lại đang mất dần sức hút với người lao động. 

Doanh nghiệp "khát" nhân sự – Tăng lương hay mất trắng?  

Navigos Group ghi nhận trong năm 2024, 54,7% doanh nghiệp mở rộng tuyển dụng, nhưng song song đó, 18,7% doanh nghiệp lại cắt giảm nhân sự do khó khăn tài chính. Dự báo năm 2025, tỷ lệ tuyển dụng sẽ tiếp tục duy trì nhưng với tâm lý thận trọng hơn. Tuy nhiên, doanh nghiệp có tuyển bao nhiêu nhân sự đi chăng nữa cũng không thể bù đắp được tình trạng chảy máu chất xám nếu không cải thiện mức lương. 

Dữ liệu cho thấy, 37,36% doanh nghiệp dự kiến mở rộng nhân sự dưới 10%, trong khi 29,81% có kế hoạch tuyển thêm từ 10% – 20%. Thế nhưng, vấn đề không chỉ là tuyển người mà còn là làm sao để giữ chân nhân tài. Những doanh nghiệp chấp nhận trả mức lương cao hơn thị trường từ 15% – 20% đang có lợi thế trong cuộc đua này, trong khi các công ty vẫn cố "cầm cự" với mức lương thấp sẽ tiếp tục chứng kiến tỷ lệ nghỉ việc tăng cao. 

Sự cạnh tranh gay gắt nhất đang diễn ra trong các ngành Công nghệ thông tin, Tài chính – Ngân hàng và Logistics. Đây là những lĩnh vực có mức độ chảy máu chất xám lớn nhất, khi nhân sự giỏi liên tục bị săn đón bởi các công ty nước ngoài và các tập đoàn lớn sẵn sàng chi mạnh tay hơn. Trong khi đó, các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn đang chật vật với mức lương cố định, thiếu các chính sách đãi ngộ linh hoạt, khiến họ càng khó giữ được nhân sự lâu dài. 

Một thực tế đáng lo ngại là chi phí tuyển dụng nhân sự mới hiện nay đang cao hơn nhiều so với việc giữ chân nhân sự cũ. Theo nghiên cứu của các chuyên gia nhân sự, một doanh nghiệp mất đi một nhân viên có kinh nghiệm phải chi trả ít nhất 50% – 200% mức lương hàng năm của vị trí đó để tuyển dụng và đào tạo người thay thế. Với áp lực này, doanh nghiệp có thể sẽ phải suy nghĩ nghiêm túc hơn về việc tăng lương để tránh mất nhân sự. 

Lương thấp, phúc lợi yếu – Người lao động không còn kiên nhẫn  

Không chỉ vấn đề lương, các chế độ phúc lợi cũng đang trở thành yếu tố then chốt trong quyết định nghỉ việc của người lao động. 72,53% người lao động được hưởng đầy đủ phúc lợi bắt buộc, nhưng vẫn có 12,55% chưa nhận đủ quyền lợi và 10,01% hoàn toàn không có bảo hiểm xã hội. Trong bối cảnh giá cả tăng cao, việc thiếu các chính sách hỗ trợ thiết thực càng khiến nhân viên mất kiên nhẫn với doanh nghiệp. 

Thực trạng phúc lợi người lao động năm 2024: 72% được hưởng đầy đủ nhưng thách thức vẫn còn. Nguồn: Khảo sát Talent Guide của Navigos Group (2024).

Không có gì bất ngờ khi mô hình làm việc linh hoạt và chế độ làm việc từ xa đang trở thành xu hướng được quan tâm. Nhiều doanh nghiệp vẫn bảo thủ trong việc yêu cầu nhân viên làm việc toàn thời gian tại văn phòng, trong khi các công ty tiên tiến hơn đã chuyển sang mô hình hybrid để đáp ứng nhu cầu cân bằng công việc – cuộc sống của nhân viên. Điều này càng làm gia tăng khoảng cách giữa các doanh nghiệp trong cuộc đua giành giật nhân sự. 

Doanh nghiệp có dám tăng lương hay tiếp tục mất người?  

Hiện nay, một số doanh nghiệp đã chấp nhận điều chỉnh mức lương để giữ chân nhân sự, nhưng con số này vẫn chưa đủ để ngăn chặn làn sóng nghỉ việc. Những tập đoàn tiên phong trong lĩnh vực công nghệ và tài chính đã tăng mức lương trung bình từ 15% – 20% để giữ người, đồng thời cải thiện chính sách thưởng và lộ trình thăng tiến. Nhưng vẫn còn rất nhiều công ty chần chừ, chưa có động thái rõ ràng. 

Navigos Group khuyến nghị rằng nếu doanh nghiệp không nhanh chóng tăng lương, họ sẽ phải đối diện với bài toán nhân sự ngày càng khó khăn hơn. Một khi người lao động đã mất niềm tin vào chế độ đãi ngộ, họ sẽ không quay lại dù doanh nghiệp có cải thiện sau này. 

Người lao động giờ đây có nhiều lựa chọn hơn bao giờ hết. Nếu doanh nghiệp không chịu thay đổi, họ sẽ phải trả giá bằng việc mất dần nhân tài vào tay đối thủ. Và đến lúc đó, cái giá phải trả sẽ đắt hơn rất nhiều so với một lần tăng lương hợp lý. 

>> Vì sao thị trường trái phiếu doanh nghiệp 'đóng băng' suốt tháng 2?