Mỏ vàng trữ lượng 4.500 tấn ở ‘tận cùng thế giới’ nhưng không ai dám đến lấy: ‘Cô đơn’ suốt hơn 40 năm, thách thức mọi nỗ lực khai thác
Dù sở hữu trữ lượng vàng phong phú, việc khai thác mỏ vàng này vẫn là bài toán nan giải.
Ẩn mình giữa lãnh nguyên băng giá của khu tự trị hẻo lánh Chukotka, tận cùng Đông Bắc nước Nga, mỏ vàng Kupol trông như một ốc đảo công nghiệp cô độc giữa thiên nhiên khắc nghiệt. Được ví như một trong những mỏ vàng "cô đơn" nhất thế giới, Kupol nổi bật không chỉ bởi trữ lượng vàng ấn tượng mà còn bởi câu chuyện về sự bền bỉ của con người trước thử thách môi trường khắc nghiệt, cùng những giai thoại rùng rợn gắn liền với sự biệt lập gần như tuyệt đối nơi đây.
Xung quanh Kupol là vùng đất băng giá mênh mông, nơi mùa đông kéo dài đến 8-9 tháng, nhiệt độ có lúc tụt xuống -50°C. Mùa hè ngắn ngủi chỉ kéo dài hơn hai tháng, vẫn u ám và rét buốt bởi những cơn gió lạnh tê tái không dứt.
Để tiếp cận Kupol là cả một hành trình gian nan: cách thành phố Bilibino khoảng 200km và thủ phủ Anadyr gần 400km. Trong phần lớn thời gian trong năm, trực thăng và máy bay cánh cố định là phương tiện duy nhất. Tuy nhiên, con đường băng mùa đông - dù hiểm trở - lại đóng vai trò then chốt, duy trì mạch sống hậu cần cho mỏ.
Dù được phát hiện từ năm 1966, mỏ Kupol ước tính có trữ lượng vàng khổng lồ lên tới 4.500 tấn. Nhưng phải đến năm 2008, Kupol mới chính thức bước vào khai thác thương mại – phần lớn do những rào cản địa hình và khí hậu. Hiện tại, Kinross Gold (Canada) sở hữu 75% cổ phần, phần còn lại thuộc về chính quyền Chukotka. Có thời điểm, sản lượng của mỏ vượt 500.000 ounce mỗi năm, đưa Kupol trở thành một trong những mỏ vàng chủ lực của Nga.
Sự “cô đơn” của Kupol không chỉ đến từ vị trí hẻo lánh mà còn từ sự tách biệt gần như hoàn toàn với thế giới bên ngoài. Những công nhân và kỹ sư nơi đây sống trong các khu nhà kiên cố được thiết kế đặc biệt để chống chọi thời tiết khắc nghiệt, làm việc theo các ca dài ngày, hầu như không có điều kiện kết nối với bên ngoài. Bóng đêm mùa đông kéo dài, cộng thêm sự cô lập địa lý, tạo nên một bầu không khí đặc biệt – nơi nỗi nhớ nhà, cảm giác đơn độc và những lời đồn kỳ bí về miền băng giá luôn hiện hữu.
Thế nhưng, chính trong khắc nghiệt ấy, ý chí chinh phục thiên nhiên và tinh thần con người lại tỏa sáng. Việc xây dựng và vận hành một mỏ vàng quy mô lớn như Kupol giữa vùng đất hoang vu, gần như không có dân cư, là minh chứng cho kỳ tích về kỹ thuật và hậu cần. Hàng ngàn tấn thiết bị, vật tư và nhiên liệu đã vượt băng giá và hiểm trở để vận hành “cỗ máy khai thác vàng” khổng lồ giữa nơi tưởng chừng không thể đặt chân đến.
Dù khu vực quanh Kupol được đánh giá có trữ lượng vàng dồi dào, việc mở rộng khai thác luôn đối mặt với vô số thách thức. Chi phí vận chuyển, xây dựng hạ tầng và duy trì hoạt động trong điều kiện thời tiết cực đoan rất cao, trong khi mối lo ảnh hưởng môi trường đến hệ sinh thái mong manh vùng Bắc Cực buộc mọi kế hoạch phải được triển khai hết sức cẩn trọng.
Kupol không chỉ là một công trình khai thác tài nguyên – đó là biểu tượng sống động cho hành trình chinh phục thiên nhiên của con người. Giữa nơi tận cùng lạnh giá, mỏ vàng này là minh chứng cho khát vọng vượt qua giới hạn tưởng chừng bất khả. Nhắc đến Kupol, người ta không chỉ nhớ đến những thỏi vàng lấp lánh, mà còn nhớ đến lòng gan dạ, sự im lặng của băng giá, và những bóng người thầm lặng viết nên huyền thoại giữa vùng đất bị thời gian lãng quên.
>> Phát hiện 2 mỏ vàng ‘khủng’ trữ lượng vượt 2.000 tấn ở nước gần Việt Nam
